Ο φετινός προγραμματισμός του Open Air Film Festival είναι σχεδιασμένος με σκοπό να προσελκύσει ένα ευρύτερο κοινό από διαφορετικές ηλικίες. Σίγουρα, όμως, η προβολή της φιλόδοξης ταινίας «Τσάι στη Σαχάρα» στις 29 Ιουνίου, στον σιδηροδρομικό σταθμό Ρουφ, θα προσελκύσει ένα πιο έμπειρο κοινό. Ο Μπερνάρντο Μπερτολούτσι είχε διασκευάσει το μυθιστόρημα του Πολ Μπόουλς το 1990, δίνοντας τη χάρη και την ομορφιά της ματιάς του στο αυτοκαταστροφικό ταξίδι τριών ανθρώπων στη Νότια Αφρική, λίγο μετά το τέλος του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, όταν η αστική υπεροψία θα θαφτεί κάτω από την άμμο της στέπας και οι ίδιοι, απογυμνωμένοι, θα έρθουν σε επαφή με αλήθειες που δεν είχαν φανταστεί. Αξέχαστες η μουσική του Ριουίτσι Σακαμότο και οι διακριτικέ ερμηνείες της Ντέμπρα Γουίνγκερ και του Τζον Μάλκοβιτς.
Γαλλόφωνες ημέρες
Στις 3 Ιουλίου ακολουθεί το παραγνωρισμένο «Έμβασμα» («Mandabi») του 1968. Η ταινία που σκηνοθέτησε ο Ουσμάν Σεμπέν θα προβληθεί στους κήπους της Γαλλικής Αρχαιολογικής Σχολής. Πρόκειται για ένα ρεαλιστικό παραμύθι, που θεωρείται διαμάντι του αφρικανικού σινεμά και αφηγείται την ιστορία ενός άνεργου μεσήλικα που όταν θα λάβει μια επιταγή από έναν ανιψιό του στο Παρίσι, θα μπλέξει σε μια παρανοϊκή περιπέτεια, με συμπληγάδες τη γραφειοκρατία μιας αποικιοκρατικής κοινωνίας. Μέσα από τη μινιμαλιστική ομορφιά του «Mandabi» ο Σεμπέν έρχεται σε μετωπική σύγκρουση με τους συντηρητικούς θεσμούς και εκδηλώνει το επαναστατικό του ανάθεμα, βάζοντας τους ήρωές του να μιλούν στην ουολόφ (αντί της επίσημης γαλλικής), σκηνοθετώντας μια τραγικωμωδία που συλλαμβάνει στο απόλυτο το πολύχρωμο χάος ενός ταξικού καθαρτηρίου.
Στον ίδιο χώρο, στις 10 Ιουλίου οι φίλοι του γαλλικού σινεμά δεν πρέπει να χάσουν την «Παλιοπαρέα» του Κλοντ Σοτέ, ακριβώς 50 χρόνια από την πρεμιέρα της. Τρεις μεσοαστοί φίλοι, τους οποίους υποδύονται ο Ιβ Μοντάν, ο Μισέλ Πικολί και ο Σερζ Ρεζιανί, βιώνουν κάτι που μοιάζει με κρίση ηλικίας και ο στοχαστικός φακός του Σοτέ, εφοδιασμένος με ειλικρίνεια, λεπτό χιούμορ και άφθονη συμπόνια για τα ψυχολογικά βάρη και το επαγγελματικό τέλμα των χαρακτήρων, μας αφηγείται μια ουμανιστική ιστορία που προσφέρεται για αναλύσεις και φιλοσοφικές συζητήσεις.
Στις 17 Ιουλίου θα παιχτούν οι «Οι πέντε κόκκινες τουλίπες» (1949). Ο Ζαν Στελί σκηνοθετεί μια αγωνιώδη μάχη με τον χρόνο όταν ένας δολοφόνος βάζει στόχο τους πρωτοπόρους του Γύρου της Γαλλίας, του περίφημου ποδηλατικού αγώνα, και δίπλα στα πτώματα πάντα την υπογραφή του: μια κόκκινη τουλίπα. Σαν να πρόκειται για κάποιο χαμένο βιβλίο της Άγκαθα Κρίστι, η υπόθεση ερευνάται από τον επιθεωρητή Ρικούλ, που θυμίζει στην εμφάνιση τον Ηρακλή Πουαρό, αλλά και μια αθλητικογράφο που φέρνει στον νου τη Μις Μαρπλ. Στις 28 Αυγούστου προβάλλεται η «Ιστορία της Αντέλ Ουγκό» του Φρανσουά Τριφό, με την Ιζαμπέλ Ατζανί στην ιστορία της κόρης του κορυφαίου Γάλλου συγγραφέα που κάνει άλμα στην άβυσσο του έρωτα για χάρη ενός Βρετανού αξιωματικού. Τέλος, στις 4 Σεπτεμβρίου έρχεται το «Παλιό τουφέκι» (1975) του Ρομπέρ Ενρικό, ο οποίος επιστρέφει σε ένα από τα μαρτυροχώρια της Γαλλίας για να αφηγηθεί μια ιστορία εκδίκησης ενός ανθρώπου, που στο άκουσμα της γερμανικής βαρβαρότητας θα έρθει αντιμέτωπος με έναν λόχο των ναζί.
Σύγχρονα αριστουργήματα
Εάν υπάρχουν δέκα αμερικανικές ταινίες του 21ου αιώνα που θα πρέπει ήδη να θεωρούνται κλασικό σινεμά, τότε μία εξ αυτών είναι σίγουρα το «Zodiac» του Ντέιβιντ Φίντσερ, με τον Τζέικ Τζίλενχαλ, τον Ρόμπερτ Ντάουνι Τζ. και τον Μαρκ Ράφαλο. Στις 5 Ιουλίου στο Άλσος Πετραλώνων θα είναι η πρώτη φορά που προβάλλεται στην Ελλάδα το director’s cut της ταινίας, όπως ακριβώς το είχε εξαρχής στο μυαλό του ο σκηνοθέτης, σε ψηφιακά αποκατεστημένη κόπια. Ο Φίντσερ δεν είπε όλα όσα είχε να πει για τους κατά συρροή δολοφόνους στο «Se7en» και πήγε την εξερεύνηση για την επικράτηση του Κακού στον απαθή σύγχρονο δυτικό κόσμο ένα βήμα παραπέρα μέσα από τα εγκλήματα του ασύλληπτου δολοφόνου που σκόρπισε τον πανικό και την παράνοια στις δεκαετίες του ’60 και του ’70 στο Σαν Φρανσίσκο. Το «Zodiac» επισημαίνει την αδυναμία της οργανωμένης κοινωνίας να εμποδίσει το σκοτάδι της ανθρώπινης ψυχής και τις παράπλευρες απώλειες όσων έψαξαν με εμμονή μέσα στα χρόνια να ανακαλύψουν την ταυτότητα του μανιακού.
Αλλο ένα σχετικά σύγχρονο διαμάντι από το αμερικανικό σινεμά προβάλλεται στις 8 Ιουλίου στο Πάρκο Δρακοπούλου, το γκανγκστερικό «Υπόθεση Καρλίτο». Η τελευταία, πραγματικά σπουδαία ταινία που γύρισε ο Μπράιαν ντε Πάλμα με τον Αλ Πατσίνο, σχεδόν μια δεκαετία από την εποχή που οι δυο τους συνεργάστηκαν ξανά για τον «Σημαδεμένο». Ο Πατσίνο πρωταγωνιστεί παραδίδοντας ένα ερμηνευτικό ένα tour de force σε έναν ρόλο που του πάει γάντι, αυτόν ενός μαφιόζου με κώδικα τιμής που μετά την αποφυλάκισή του προσπαθεί να εξαντλήσει την πιθανότητα μιας ήσυχης ζωής με την αγαπημένη του, αλλά ο νόμος του εγκλήματος και οι ανοιχτοί λογαριασμοί δεν θα τον αφήσουν ήσυχο.
Στις 13 και στις 14 Ιουλίου θα προβληθούν στην Τεχνόπολη του Δήμου Αθηναίων δύο ταινίες που άφησαν τεράστιο αποτύπωμα στη δεκαετία του ’90: οι «12 πίθηκοι» (1995) του Τέρι Γκίλιαμ και το «The Truman Show» (1998) του Πίτερ Γουίαρ αντίστοιχα. Στους «12 πιθήκους» ο Γκίλιαμ μας παρασύρει σε ένα αδιανόητο ταξίδι στον χρόνο ενός κατάδικου, που προσπαθεί να συλλέξει στοιχεία για να ανακαλύψει την αιτία στην οποία οφείλεται το τέλος του κόσμου. Ο Μπρους Γουίλις στην πιο απαιτητική ερμηνεία της καριέρας του μεταπηδά στον χρόνο και έρχεται αντιμέτωπος με τα πιο δυστοπικά σενάρια, αλλά και με την πνευματική του ισορροπία σε ένα φαύλο ταξίδι που θα έκανε τον Φίλιπ Κ. Ντικ και τον Ισαάκ Ασίμοφ να λυσσάξουν από τη ζήλια τους.
Εξίσου εγκεφαλικό, παρά τη mainstream φύση του πρωταγωνιστή και της παραγωγής, είναι το «The Truman Show», όπου ο Τζιμ Κάρεϊ ερμηνεύει τον άνθρωπο που έρχεται σε ρήξη με τον δημιουργό του, την προκαθορισμένη μοίρα του και τον κόσμο που αντιμετωπίζει τα πάντα με όρους θεάματος.
Η συνέχεια των προβολών έρχεται στις 16 Ιουλίου στο Πάρκο Ελευθερίας, στη λεωφόρο Βασιλίσσης Σοφίας, με «Το φάντασμα της ελευθερίας» (1974) του αναρχικού σουρεαλιστή Λουίς Μπουνιουέλ και πρωταγωνιστές τη Μόνικα Βίτι και τον Μισέλ Πικολί. Μια σειρά ασύνδετων φαινομενικά ονειρικών επεισοδίων με ευρηματικό χιούμορ και υπερρεαλιστικό αφηγηματικό πυρήνα, όπου κάθε απόπειρα εκλογίκευσης των γεγονότων όχι μόνο πέφτει στο κενό, αλλά αφαιρεί από την απόλαυση αυτού του ανεπανάληπτου οράματος που στην εποχή του «περιεχομένου» μας θυμίζει τι μπορούσε να ήταν κάποτε το σινεμά.
Στις 25 Ιουλίου, στην καρδιά του καλοκαιριού, προβάλλεται στο Σινέ Στέλλα η «Πισίνα» (1969) του Ζακ Ντερέ, με τον Αλέν Ντελόν και τη Ρόμι Σνάιντερ. Η ολοκαίνουργια ψηφιακή κόπια θα μας δώσει την ευκαιρία να απολαύσουμε το απαράμιλλης ομορφιάς ζευγάρι να λιάζεται σε κατάσταση αστικής ραστώνης, σε μια ιστορία όπου ο πόθος και η ερωτική πρόκληση γίνονται όπλα και μαζί αχίλλειος πτέρνα.
Στις 22 Αυγούστου στην ταράτσα του ΕΜΣΤ (Καλλιρρόης & Φραντζή) θα έχουμε την ευκαιρία να δούμε την «Γκλόρια» (1980), το φεμινιστικό δράμα του Τζον Κασσαβέτη, με την Τζίνα Ρόουλαντς στον ρόλο μιας πρώην συζύγου ενός αφεντικού της νεοϋορκέζικης μαφίας που παίρνει τον μικρό της γιο για να δραπετεύσουν μαζί.
Ολονυκτίες τρόμου και φαντασίας
Στις 20 Ιουλίου στο Πάρκο Ακαδημίας Πλάτωνος θα υπάρξουν αλλεπάλληλες προβολές ταινιών κλασικού τρόμου κάτω από τον έναστρο ουρανό. Θα προβληθεί η αξέχαστη «Νύχτα του κυνηγού» (1955) του Τσαρλς Λότον σε 4Κ ψηφιακή αποκατάσταση, με τον Ρόμπερτ Μίτσαμ στον αξέχαστο ρόλο του μανιακού πάστορα που ξεμυαλίζει μια μοναχική μητέρα και χήρα, κρύβοντας επιμελώς τις δολοφονικές του προθέσεις, προτού εξαπολύσει ένα μέχρις εσχάτων κυνηγητό. Θα ακολουθήσει ο γοτθικός τρόμος του «The Innocents» (1961), όπου μια γκουβερνάντα πιστεύει ότι τα δυο μικρά παιδιά που ανέλαβε να φροντίσει έχουν στοιχειωθεί από τα φαντάσματα δυο ενηλίκων, και το ατμοσφαιρικό και αλλόκοτο b-movie μεταφυσικού τρόμου «Το καρναβάλι των ψυχών» (1962) με το ανατρεπτικό φινάλε που σοκάρει ακόμη.
Ακόμα μία ολονυκτία είναι σχεδιασμένη για τις 21 Ιουλίου στο Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα «Σταύρος Νιάρχος». Εκεί θα προβληθεί ο «Αλαντίν»(1992), μεταγλωττισμένος στα ελληνικά, θα ακολουθήσει το ονειρικό «Κάτω από τη λάμψη του φεγγαριού» του Νόρμαν Τζούισον, με τη Σερ και τον Νίκολας Κέιτζ σε μια από τις πιο ευφάνταστες ρομαντικές ταινίες που έγιναν ποτέ. Τη σκυτάλη θα πάρει το «Πνεύμα του Κακού» (Poltergeist) του Τόμπι Χούπερ, που ίσως είναι η καλύτερη ταινία που δεν γύρισε ποτέ ο Στίβεν Σπίλμπεργκ. Η ιστορία αφορά μια συνηθισμένη οικογένεια που θα αντιμετωπίσει τον τρόμο όταν θα στοιχειώσουν το σπίτι της δαιμονικές δυνάμεις που επικοινωνούν μέσω της τηλεόρασης με την αθώα κόρη τους. Σκυτάλη στο cult διαμάντι «Απόδραση από τη Νέα Υόρκη» του Τζον Κάρπεντερ, στο αποκορύφωμα της καριέρας του, όταν οραματίστηκε τη Νέα Υόρκη του μέλλοντος ως μια πελώρια φυλακή, της οποίας υπ’ αριθμόν 1 κρατούμενος είναι ο ίδιος ο Πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών και ένας σκληροτράχηλος κατάδικος παλεύει για να τον σώσει από τις στρατιές των κακοποιών. Η λήξη της πληθωρικής βραδιάς θα έρθει με τους «Μαχητές» (1979), το βίαιο νυχτερινό ταξίδι στην άκρη της μεγαλούπολης από τον Γουόλτερ Χιλ, ο οποίος σκηνοθετεί με μαεστρία μια ολονύκτια οδύσσεια μιας νεανικής συμμορίας που αναζητά απεγνωσμένα διαφυγή από τις αντίπαλες ομάδες.
