Ανησυχητικές και δυσοίωνες είναι οι διαπιστώσεις του Συλλόγου Ελλήνων Αρχαιολόγων για όσα σοβαρά και σε αρκετές περιπτώσεις πρωτοφανή συμβαίνουν σήμερα σε μουσεία και αρχαιολογικούς χώρους ή δρομολογούνται από την ηγεσία του υπουργείου Πολιτισμού. Αλλεπάλληλα καμπανάκια κινδύνου χτύπησαν την Πέμπτη τόσο ο πρόεδρος του ΣΕΑ Κώστας Πασχαλίδης όσο και η αντιπρόεδρος και πρ. πρόεδρός του Δέσποινα Κουτσούμπα και τα άλλα μέλη του Δ.Σ. στη διαδικτυακή συνέντευξη Τύπου που παραχώρησαν από τα γραφεία του Ενιαίου Συλλόγου Υπαλλήλων ΥΠΠΟ, μιας και η ιστορική έδρα του Συλλόγου αποσπάστηκε βίαια. Με αιχμή του δόρατος την κατάσταση που επικρατεί στα πέντε μεγάλα μουσεία που αποκόπηκαν από τον κορμό της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας οι εκπρόσωποι του ΣΕΑ έβαλαν στο τραπέζι της συνέντευξης όλα τα σοβαρά προβλήματα που έχει δημιουργήσει η πολιτική της κυβέρνησης στον τομέα της πολιτιστικής κληρονομιάς. Από τις ανησυχίες που προκαλούν οι θεσμικές αλλαγές στην αυτεπιστασία και στις σωστικές ανασκαφές, την κατάσταση που αντιμετωπίζουν σήμερα οι επιστήμονες της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας, τις εξελίξεις στη Μύκονο, αλλά και τη μεγάλη πληγή της έξωσης του ΣΕΑ από την ιστορική του έδρα. Συνεπικουρούμενοι από τον πρ. πρόεδρο της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Ξεναγών Κρίτωνα Πιπέρα, ανέδειξαν επίσης τις επιπτώσεις που προκαλούν όλες αυτές οι δυσλειτουργίες σε άλλους επαγγελματικούς κλάδους και κυρίως στους επισκέπτες της χώρας, των μουσείων και των μνημείων της. «Ντροπή» χαρακτήρισαν επίσης τις πριβέ ξεναγήσεις στην Ακρόπολη.
Αδυναμία εξυπηρέτησης των επισκεπτών
«Ένα-ένα τα πέντε μεγάλα μουσεία καταρρέουν» ανέφερε χαρακτηριστικά ο Κώστας Πασχαλίδης, υπογραμμίζοντας ότι «για πρώτη φορά στα μεταπολεμικά χρονικά τα πέντε μητροπολιτικά μουσεία της χώρας δεν είναι ανοιχτά με το θερινό ωράριο που χρειάζεται η ροή επισκεπτών, από τις 8 π.μ. ως τις 8 μ.μ., δεν μπορούν να εξυπηρετήσουν τους επισκέπτες τους με τον τρόπο που το έκαναν μέχρι πέρσι, δηλαδή με την πρόσβασή τους στις αίθουσες εκθεμάτων, και επιπλέον δεν μπορούν να εξασφαλίσουν την εμπειρία του επισκέπτη μέσα στις αίθουσες, καθώς και στις λίγες που είναι ανοιχτές η κατάσταση είναι ασφυκτική". Τόνισε επίσης ότι εδώ και έναν χρόνο «τέθηκαν διοικήσεις με επιλογή της υπουργού, δεν μπορούν να εφαρμόσουν τον νόμο γιατί δεν υπάρχει θεσμικός τρόπος εφαρμογής απλών πραγμάτων όπως της εκταμίευσης των ποσών που χρειάζονται για τα αναλώσιμα, δεν μπορούν να γίνουν προσλήψεις».
Εθιξε μετ’ επιτάσεως το θέμα της φύλαξης των μουσείων και του φυλακτικού προσωπικού. «Μας απασχολεί το θέμα της φύλαξης νύχτα και μέρα» είπε, δίνοντας το παράδειγμα της πρόσφατης κλοπής καλωδίων στο Βυζαντινό και Χριστιανικό Μουσείο της Αθήνας, ενώ αναφερόμενος στην αυτοχειρία νεαρού άνδρα προ τριημέρου στον Λευκό Πύργο υπογράμμισε ότι «δεν γνωρίζουμε αν υπάρχει επαρκές φυλακτικό προσωπικό, δεν γνωρίζουμε αν θα μπορούσε να αποτρέψει το τραγικό γεγονός η επάρκεια προσωπικού φύλαξης». Επισήμανε ότι τα πέντε μουσεία «δεν έχουν οργανισμό λειτουργίας», ο οποίος, αν και είχε προβλεφθεί ότι θα γίνει εντός οκταμήνου, έχουν περάσει 13 μήνες και ακόμα δεν υπάρχει, με αποτέλεσμα όλα να γίνονται αυτοσχέδια και «να έχει αυξηθεί μια τεράστια γραφειοκρατία». Κατά τον Κ. Πασχαλίδη, «η αδυναμία της πρόσβασης στα μουσεία όπως γινόταν στο παρελθόν είναι απολύτως ορατή στην κοινωνία». Αναφέρθηκε επίσης και στις επιπτώσεις στους εργαζόμενους των μεγάλων μουσείων που βρέθηκαν χωρίς οργανικές θέσεις, «διαπιστώθηκαν παραβιάσεις της νομοθεσίας, δεν έγινε σεβαστή η επιθυμία τοποθέτησης και η κατανομή τους στις θέσεις εργασίας έγινε με έναν τρόπο αυθαίρετο. Δεν είναι τρόπος χρηστής διοίκησης αυτός». Ούτε οι προβλέψεις για το μέλλον όμως είναι ευοίωνες δεδομένου ότι, σύμφωνα με τον πρόεδρο του ΣΕΑ, προβλέπεται και τον Μάιο τα πέντε μουσεία να λειτουργούν ως τις 3.30-4 το μεσημέρι. Για την κλοπή στο Βυζαντινό Μουσείο επισημάνθηκε ότι ούτε το ΥΠΠΟ ούτε το Μουσείο έχουν δώσει απαντήσεις, ενώ αποδόθηκαν επίσης ευθύνες στις διευθύνσεις των πέντε μουσείων για το γεγονός ότι δεν έχουν γίνει ακόμα προσλήψεις έκτακτου προσωπικού.
Η πρ. πρόεδρος του ΣΕΑ Δέσποινα Κουτσούμπα αναφέρθηκε στις θεσμικές αλλαγές στην αυτεπιστασία και στις σωστικές ανασκαφές και στην ιστορική στέγη του Συλλόγου. Επισήμανε ότι νομοθετήθηκε να γίνονται σωστικές ανασκαφές στον ΟΔΑΠ και στα πέντε μουσεία ενώ δεν υπάρχει κάτι τέτοιο στο καταστατικό τους. «Αναρωτιόμαστε αν πρόκειται να ιδρυθούν άλλα νομικά πρόσωπα εποπτευόμενα από το ΥΠΠΟ για να κάνουν σωστικές ανασκαφές ή αν, για παράδειγμα, το Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο θα κάνει μόνο του τις ανασκαφές για την υπόγεια επέκτασή του, κάτι που θεσμικά δεν είναι σωστό» είπε, τονίζοντας ότι «το υπουργείο δυστυχώς φέρνει ρυθμίσεις που δεν αντιστοιχούν σε αυτά που λέει, αλλά ανοίγουν δρόμους για πολύ κακές εξελίξεις στο μέλλον».
Για το κτήριο της Ερμού
Για το κτήριο της οδού Ερμού αποδόμησε τελείως τα επιχειρήματα της υπουργού, ότι το παρέλαβε σε κακή κατάσταση, παραθέτοντας την έκθεση των δομοστατικών μηχανικών Χρήστου Παπαδόπουλου και Κώστα Ζάππα, που στην κοινή αναφορά τους διαπίστωσαν ότι το κτήριο είναι σε πάρα πολύ καλή κατάσταση. Παρέθεσαν επίσης τις αποφάσεις για την παραχώρηση του κτηρίου από τη Μελίνα Μερκούρη, την αρχιτεκτονική μελέτη για την κατασκευή ξενώνα. «Το υπουργείο γνώριζε πολύ καλά ότι λειτουργεί ξενώνας, ότι ο κήπος δόθηκε για εκδηλώσεις, όπως και τι εκδηλώσεις θα γίνονταν». Παρατέθηκαν επίσης τα αιτήματα του ΣΕΑ για την αποκατάσταση του εξωτερικού γείσου του κτηρίου. Το υπουργείο δεν έδωσε ποτέ τα 14.500 ευρώ για το γείσο στον ΣΕΑ, αντιθέτως «πρόσφατα βγήκε απόφαση που εντάσσει το κτήριο για οικοδομικές εργασίες ετοιμορροπίας με 1.300.000 ευρώ από εθνικούς πόρους. Υποψιαζόμαστε ότι το μισό τουλάχιστον από αυτό το ποσό είναι για τη μετατροπή της χρήσης του κτηρίου». Επισημάνθηκε επίσης ότι δεν υπάρχει κακοδιαχείριση, ότι η υπόθεση του κτηρίου δεν έχει τελεσιδικήσει ακόμα στο ΣτΕ όπου προσέφυγε ο ΣΕΑ για την ακύρωση της Υ.Α. έξωσής του, ενώ επαναλήφθηκε ότι έχει παραχωρηθεί προσωρινά από το ΥΠΠΟ ένας χώρος για την αποθήκευση της βιβλιοθήκης και του αρχείου του ο οποίος δεν διαθέτει καν ηλεκτρικό ρεύμα.
Σε ό,τι αφορά τη Μύκονο, η Δ. Κουτσούμπα έκανε αναφορά στο πόρισμα του σώματος επιθεωρητών και των ελεγκτών του υπουργείου Ενέργειας και Περιβάλλοντος, όπου «πολλά ζητήματα εκκρεμούν». Αναρωτήθηκε τι γίνεται στα άλλα νησιά και υπογράμμισε ότι δύο πράγματα είναι πολύ σημαντικά, «η στελέχωση των ελεγκτικών μηχανισμών και η διασύνδεση όλων των δεδομένων για τους αρχαιολογικούς χώρους και τις ζώνες που έχει το ΥΠΠΟ με γεωαναφορά μέσω του αρχαιολογικού κτηματολογίου με τα δεδομένα του ΤΕΕ. Αν διασυνδεθούν τα συστήματα, δεν θα μπορούν να βγαίνουν άδειες παράνομες χωρίς έγκριση της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας".
Ο Κρίτων Πιπέρας επισήμανε ότι με το υφιστάμενο ωράριο στα πέντε μουσεία και κλειστές πολλές αίθουσες δημιουργούνται πολλά προβλήματα, αναφερόμενος ιδιαίτερα στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο, στην Ακρόπολη και στις τεράστιες ουρές. Στην Ακρόπολη «έχει καταργηθεί για φέτος η ξεχωριστή είσοδος για γκρουπ» είπε, προσθέτοντας ότι δεν διευθετούνται πρακτικά ζητήματα, δυσχεραίνοντας επισκέπτες που έρχονται από όλο τον κόσμο. Θα έπρεπε να υπάρχει μόνιμο προσωπικό, το καλοκαίρι σε καύσωνες να ανοίγει ο αρχαιολογικός χώρος πριν τις 8 π.μ., όταν γίνονται αλλαγές να ζητείται και η γνώμη των ξεναγών, τόνισε.
