Μετά από μια βαριά συνεδρίαση του Πολιτικού Συμβουλίου και της Κοινοβουλευτικής Ομάδας, που σε καμία περίπτωση δεν πήγε όπως θα ήθελε ο Νίκος Ανδρουλάκης, το τελικό ραντεβού για το ξεκαθάρισμα λογαριασμών ανάμεσα στην ηγεσία και σε όσους την αμφισβητούν δόθηκε για την επόμενη Κυριακή. Στις εφτά ημέρες που απομένουν έως την 30ή Ιουνίου οι αντίπαλες πλευρές θα παίξουν τα ρέστα τους για την πολιτική και την οργανωτική προετοιμασία τους στη σκακιέρα της Κεντρικής Πολιτικής Επιτροπής (ΚΠΕ). Εκεί θα κριθούν όλα. Εκεί θα αποφασιστεί ο χρόνος που θα στηθεί η κάλπη, την οποία επέβαλαν κορυφαία στελέχη του κόμματος, αφού δεν έδωσαν κανένα ελαφρυντικό στον Ν. Ανδρουλάκη για την αποτυχία να κατακτήσει τη δεύτερη θέση.
Τρία σενάρια για κάλπες
Ο χρόνος των εκλογών είναι κομβικός για το προβάδισμα που μπορεί να έχουν ή όχι οι υποψήφιοι, αλλά και για τα περιθώρια παρασκηνιακών διαπραγματεύσεων για τις συμμαχίες που θα διαμορφωθούν γύρω από τους κεντρικούς πόλους της εκλογικής μάχης. Ακόμα και οι αντίπαλοι του Ν. Ανδρουλάκη θεωρούν ότι αν ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ προχωρήσει σε εκλογές μέσα στον Ιούλιο, η συμμετοχή της βάσης θα είναι ισχνή, δεν θα υπάρχει χρόνος να προετοιμαστεί η υποψηφιότητα του Χάρη Δούκα και, με δυο λόγια, θα επανεκλεγεί εύκολα ο νυν πρόεδρος. Όμως κάτι τέτοιο μόνο περισσότερη εσωστρέφεια θα επέφερε, αφού, αφενός, δεν θα γινόταν «ηθικά» αποδεκτό από την αντιπολίτευση και, αφετέρου, θα προκαλούσε περισσότερες ρωγμές στο προφίλ ενός επανεκλεγέντος προέδρου και περιθώρια αμφισβήτησης της νομιμοποίησής του από μια βιαστική, περιορισμένη, θερινή βάση εκλογέων.
Πέραν του σεναρίου της θερινής κάλπης, το δεύτερο σενάριο αφορά τις εκλογές μετά το καλοκαίρι, έως το τέλος του 2024, και το τρίτο σενάριο, να έχει προηγηθεί είτε συνδιάσκεψη είτε Συνέδριο (έκτακτο ή διαρκές) και εν συνεχεία εκλογές, πάλι με ορίζοντα εξαμήνου. Πάντως στη δευτερολογία του την περασμένη Τετάρτη, μετά το σφυροκόπημα που δεχόταν από τη 1 μ.μ. έως τις 9.30 μ.μ. στην ασφυκτικά γεμάτη αίθουσα στο ισόγειο της Χαριλάου Τρικούπη, ο Ν. Ανδρουλάκης άφησε να εννοηθεί ότι δεν θα προχωρήσει σε αιφνιδιασμό, αλλά ούτε και θα επιμείνει στην «κατά γράμμα τήρηση» του χρονοδιαγράμματος που προβλέπεται από το Καταστατικό για εκλογές το φθινόπωρο του 2025. Ανέφερε χαρακτηριστικά ότι θα προσπαθήσει «η πρόταση στην Κεντρική Επιτροπή να είναι όσο γίνεται πιο ενωτική και να καλύψει όλα όσα συζητήσαμε. Να βάλουμε και την πολιτική και τα πρόσωπα στην κρίση του λαού της παράταξης».
Βάσει των παραπάνω, είναι πολύ πιθανό ο Ν. Ανδρουλάκης να θέσει έναν εκλογικό ορίζοντα έως τις αρχές του 2025. Παρότι θα συνιστά σημαντική υποχώρησή του από την αρχική επιμονή του για το φθινόπωρο του 2025, η πλευρά που ζητά κάλπες θα επιμείνει για εκλογές από τον Οκτώβριο.
Συνολικό πακέτο με αλλαγές και σε πρόσωπα
Σύμφωνα με πληροφορίες, πρόθεση του Ν. Ανδρουλάκη είναι να εισηγηθεί ένα συνολικό πακέτο προτάσεων για την επόμενη ημέρα του ΠΑΣΟΚ, δηλαδή για το πώς θα πρέπει να προχωρήσει, αλλά και το πώς θα πρέπει να είναι η διαδικασία των συζητήσεων ή και των συγκλήσεων στον ευρύτερο προοδευτικό χώρο. Στο σκέλος της οργάνωσης αναμένεται να προτείνει και αλλαγές προσώπων σε ρόλους και θέσεις ευθύνης ώστε να «απαντήσει» και στη σχετική κριτική που δέχτηκε για τον τρόπο λειτουργίας του κόμματος και τον αποκλεισμό προσώπων από τη λήψη αποφάσεων. Με αυτόν τον τρόπο ενδεχομένως να επιχειρήσει να προσεγγίσει και πρόσωπα από την αντιπολίτευση ή πρόσωπα που έως τώρα δεν βρίσκονταν κοντά του, αλλά έχουν κρατήσει αποστάσεις από την ευθεία αμφισβήτησή του.
Οι τακτικές στην αρένα της ΚΠΕ
Συνεπώς, ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ θα εισηγηθεί έναν οδικό χάρτη που θα καταλήγει σε εκλογή αρχηγού από τη βάση και θα ζητήσει να ψηφιστεί. Παρότι είδε στην κοινή συνεδρίαση Π.Σ.-Κ.Ο. να διευρύνεται το στρατόπεδο όσων ζητούν εκλογές, ο Ν. Ανδρουλάκης εκτιμά ότι διατηρεί την πλειοψηφία στην ΚΠΕ. Αυτό του προσφέρει ευχέρεια κινήσεων. Είναι βέβαιο πως οι τελικές κινήσεις του θα εξαρτηθούν από τον τρόπο που θα αντιδράσουν οι αντίπαλοί του. Παρότι το λεγόμενο στρατόπεδο της κάλπης δεν είναι ομοιογενές, δηλαδή δεν έχουν όλα τα κορυφαία στελέχη που ζητούν εκλογές ίδιες επιδιώξεις, αναμένεται στην ΚΠΕ να εμφανιστούν συντονισμένοι ως προς τον χρόνο της εκλογικής διαδικασίας. Αφενός, ώστε το μπλοκ απέναντι στον Ανδρουλάκη να είναι μεγαλύτερο και, αφετέρου, για να αυξηθεί η πίεση για τον χρόνο των εκλογών. Εκτιμάται ότι ο Ν. Ανδρουλάκης δεν θα ανοίξει εντελώς τα χαρτιά του, αλλά θα περιμένει να τοποθετηθούν στην ΚΠΕ όσοι τον αμφισβητούν «για να αποκαλυφθούν οι προθέσεις του». Να αποτυπωθούν, δηλαδή, και αριθμητικά ο συσχετισμός προεδρικών και μη, αλλά κυρίως ο «συντονισμός» του ετερογενούς εσωκομματικού σώματος που τον αμφισβητεί. Εάν δεν αποκαλύψει εξαρχής τις προθέσεις του για τις εκλογές, η «αντιπολίτευση», προκειμένου να επιταχυνθεί η διαδικασία εκλογής, θα πρέπει να έχει εκ των προτέρων εξασφαλίσει στη συνεδρίαση ότι διαθέτει τις απαιτούμενες 110 υπογραφές μελών της ΚΠΕ για να καταθέσει αίτημα για τη διεξαγωγή έκτακτου Συνεδρίου.
Αιφνιδιασμός απ’ τη διεύρυνση της αμφισβήτησης
Η υπόθεση της αμφισβήτησης αποδεικνύεται δυσκολότερη απ’ ό,τι θα περίμενε ο Ν. Ανδρουλάκης. Οι τοποθετήσεις στελεχών, όπως του Οδ. Κωνσταντινόπουλου και της Ν. Γιαννακοπούλου, εκείνων δηλαδή που πρώτοι και αναμενόμενα άνοιξαν θέμα ηγεσίας, δεν θα είχαν κανέναν περαιτέρω αντίκτυπο στην τρικυμιώδη εσωκομματική κατάσταση ούτε θα επηρέαζαν τον πρόεδρο του ΠΑΣΟΚ στην κοινή συνεδρίαση Π.Σ.-Κ.Ο. Αντίθετα, το βάθος της δυσκολίας και της σοβαρότητας της κατάστασης που διέρχονται το ΠΑΣΟΚ και ο Ν. Ανδρουλάκης προσωπικά έδωσαν η κριτική και ο τόνος που χρησιμοποίησαν πρόσωπα της παλιάς φρουράς, τα οποία και περίμεναν να τοποθετηθούν στα όργανα και όχι δημόσια.
Η απρόσμενη έντονη κριτική από τον Κ. Σκανδαλίδη, τον Π. Ευθυμίου ή και τον Π. Κουκουλόπουλο είχε διαφορετικό βάρος για τον Ν. Ανδρουλάκη, ο οποίος στη δευτερολογία του μάλιστα προσπάθησε να εμφανιστεί πιο υποχωρητικός σε σχέση με την τηλεοπτική επίδειξη πυγμής που είχε προηγηθεί σχετικά με την απειλή διαγραφών. Πριν από αυτούς είχαν ζητήσει την προσφυγή στις εσωτερικές κάλπες οι Μ. Χριστοδουλάκης, Οδ. Κωνσταντινόπουλος, Ν. Γιαννακοπούλου, Π. Γερουλάνος, Θ. Μαργαρίτης, Ν. Παπανδρέου, αλλά και η «παπανδρεϊκή» Έ. Χαλάτση. Δεν πέρασε απαρατήρητο το γεγονός ότι τον λόγο πήραν για να στηρίξουν ευθέως τον Ν. Ανδρουλάκη μόλις πέντε στελέχη από τα περίπου εξήντα που συμμετείχαν: Δ. Μάντζος, Γερ. Σκαφίδας, Μ. Χνάρης, Ό. Μαρκογιαννάκη, Ν. Μήλης.
Αρκετά είναι τα πρωτοκλασάτα στελέχη που κρατούν μια ισορροπημένη στάση ανάμεσα στη σκληρή κριτική για τις επιλογές Ανδρουλάκη και στην αποφυγή ταύτισής τους με το στρατόπεδο που τον αμφισβητεί ευθέως. Θα έχει ενδιαφέρον πώς θα τοποθετηθεί αυτή η πτέρυγα στην ΚΠΕ, ιδιαίτερα την ώρα της ψηφοφορίας ή των ψηφοφοριών. Μεταξύ άλλων, οι Π. Χρηστίδης και Μιχ. Κατρίνης ζητούν μεγάλες οργανωτικές και πολιτικές αλλαγές, έχοντας σαφές αντιδεξιό πρόσημο στην κατεύθυνση που προκρίνουν για το κόμμα, ενώ και η Μ. Αποστολάκη παρουσίασε προτάσεις για το πώς πρέπει να προχωρήσει το ΠΑΣΟΚ μετά το αποτέλεσμα των ευρωεκλογών. Ο Γ. Παπανδρέου έχει αποφύγει να τοποθετηθεί δημόσια, ωστόσο φέρεται ότι στη συνεδρίαση τοποθετήθηκε ευρύτερα για την Κεντροαριστερά, ζητώντας «να μπορέσουμε να ενώσουμε και να ηγεμονεύσουμε στον χώρο της Κεντροαριστεράς», όπως φέρεται ότι είπε.
Το στοίχημα του Δούκα και η «ανάσα» Ανδρουλάκη
Μέχρι στιγμής ο μόνος βέβαιος -κατά δήλωσή του- υποψήφιος για τις εσωκομματικές εκλογές από τη βάση είναι ο Ν. Ανδρουλάκης. Από την πλευρά του ο Χ. Δούκας έχει αφήσει διάπλατα ανοιχτό το ενδεχόμενο να καταθέσει την υποψηφιότητά του απέναντι στον πρόεδρο του ΠΑΣΟΚ μόλις επισημοποιηθεί το χρονοδιάγραμμα για την κάλπη. Σε μια επιλογή τάιμινγκ που δεν ήταν καθόλου τυχαία, αφού την ίδια ώρα εξελισσόταν η κρίσιμη συνεδρίαση Π.Σ.-Κ.Ο., ο Χ. Δούκας προανήγγειλε από την παρουσίαση του βιβλίου του Γ. Σιακαντάρη: «Θέλω ο χώρος στον οποίο πάντα ανήκω, θέλω το ΠΑΣΟΚ και η ευρύτερη δημοκρατική παράταξη να μπορέσει να κερδίσει το στοίχημα, τώρα. Και θα κάνω ό,τι μπορώ γι’ αυτό». Λέγεται ότι ο δήμαρχος Αθηναίων έχει αποκτήσει ισχυρά ερείσματα υποστηρικτών εντός του κόμματος και ενδεικτικό ως προς αυτό είναι και η δημόσια στήριξη σε πιθανή υποψηφιότητά του από τον Οδ. Κωσταντινόπουλο, εκείνον που πρώτος άνοιξε επίσημα την κουβέντα της αμφισβήτησης με την επιστολή του στον γραμματέα Ανδ. Σπυρόπουλο. Τα χαρτιά τους για το αν θα ριχτούν στην κούρσα για την ηγεσία δεν έχουν ανοίξει ούτε οι Π. Γερουλάνος, Μ. Χριστοδουλάκης, Ν. Γιαννακοπούλου. Ορισμένες πληροφορίες θέλουν τον Μ. Χριστοδουλάκη να δέχεται πιέσεις για να στηρίξει την υποψηφιότητα του Χ. Δούκα.
Στο βαρύ αυτό κλίμα αμφισβήτησης που έχει διαμορφωθεί για τον Ν. Ανδρουλάκη, στη Χαρ. Τρικούπη είδαν την Πέμπτη το βράδυ τα ευρήματα της GPO ως μια ανάσα. Πρόκειται για τα στοιχεία ότι τόσο στο σύνολο των ερωτηθέντων όσο και μεταξύ των ψηφοφόρων του ΠΑΣΟΚ ο Ν. Ανδρουλάκης θεωρείται καταλληλότερος για την ηγεσία του κόμματος, και μάλιστα με διαφορά από τον Χ. Δούκα. Ωστόσο τα υπόλοιπα ευρήματα της μέτρησης μάλλον θα έπρεπε να προβληματίζουν τον πρόεδρο του ΠΑΣΟΚ, καθώς η πλειοψηφία και των ερωτηθέντων και των ψηφοφόρων του κόμματος λέει «ναι» και «μάλλον ναι» στην άμεση εκλογή ηγεσίας. Αλλά και για το αν πρέπει να συνεργαστεί το ΠΑΣΟΚ με τον ΣΥΡΙΖΑ, θετικό είναι το 52,3% των ψηφοφόρων του ΠΑΣΟΚ, την ώρα που ο Ν. Ανδρουλάκης, απαντώντας στη σεναριολογία για προσπάθειες που γίνονται για ενιαία προοδευτική παράταξη, προκρίνει την αυτονομία.
