«Πάνω από τους μισούς κατοίκους της Αφρικής, περίπου δηλαδή 600 εκατομμύρια, δεν έχουν καν πρόσβαση σε ένα ελάχιστο επίπεδο ηλεκτρισμού», τονίζουν οι επιστήμονες Κριστιάνε Ζαρφλ και Ρεμπέκα Πίτερς, περιβαλλοντικοί αναλυτές στο γερμανικό πανεπιστήμιο. «Το δύσκολο ερώτημα που πρέπει να απαντηθεί είναι το πώς θα επεκταθεί η πρόσβαση χωρίς να αυξηθεί η υπερθέρμανση με την προσφυγή σε ορυκτά καύσιμα», προσέθεσαν χαρακτηριστικά. Οι ΑΠΕ μπορούν να παράξουν το 1/3 της παγκόσμιας ενέργειας και σήμερα, σύμφωνα με νέες μελέτες, είναι πιθανή η σύντομη απεξάρτηση από τον άνθρακα, όμως η ανάπτυξή τους παραμένει δύσκολη εξίσωση. Οι Ζαρφλ και Πίτερς ανέλυσαν τα δεδομένα για την υδροηλεκτρική, ηλιακή και αιολική ενέργεια στη μαύρη ήπειρο και ανακάλυψαν ότι υπάρχει αρκετή στην Νιγηρία και την Ζιμπάμπουε έτσι ώστε να καταστήσει παρελθόν έως το 2050 εκείνη που προέρχεται από τα ορυκτά καύσιμα σε αυτές τις δύο χώρες. Ενθαρρυντικό ήταν επίσης το συμπέρασμά τους ότι το 76% των ενεργειακών αναγκών της Αφρικής το 2040 μπορεί να καλυφθεί από τις ΑΠΕ αν τα υπάρχοντα εργοστάσια δουλέψουν στο 100% της ισχύος τους και υλοποιηθούν όλοι οι υπάρχοντες σχεδιασμοί. Από την πλευρά του, ο Άντριου Μπλέικερ, καθηγητής μηχανικός στο Εθνικό Πανεπιστήμιο της Αυστραλίας, υπολόγισε πόση έκταση θα «Χρειαζόμαστε μόλις 1.200 τετραγωνικά χιλιόμετρα» είπε, εξηγώντας ότι «δεν είναι πολλά. Η έκταση για τη γεωργία είναι περίπου 3.500 φορές μεγαλύτερη σε 4,2 εκατομμύρια τετραγωνικά χιλιόμετρα. Η έκταση γης που θα αφαιρεθεί από τη γεωργία αντιστοιχεί σε περίπου 45 τ.μ. ανά άτομο, περίπου όσο ένα μεγάλο σαλόνι».
Ομως τα τεχνικά προβλήματα είναι πιο εύκολο να αντιμετωπιστούν σε σχέση με τα οικονομικά. Για παράδειγμα, η ανάπτυξη μεγάλων υπεράκτιων αιολικών πάρκων στις ΗΠΑ, που ξεκίνησαν να στέλνουν ηλεκτρικό ρεύμα στις βορειο-ανατολικές Πολιτείες στις αρχές της χρονιάς, σήμερα βρίσκεται σε υποχώρηση και η αιτία είναι τα υψηλά κόστη και οι πολλές ακυρώσεις προγραμματισμένων έργων. Όπως εξηγεί σε άρθρο του στην ειδησεογραφική ιστοσελίδα The Conversation ο Κρίστοφερ Νιζρέσκι, διευθυντής του Κέντρου για Ενεργειακή Καινοτομία στο Πανεπιστήμιο Lowell της Μασαχουσέτης, «πολλοί μεγάλοι παίκτες, όπως οι BP, Equinor, Ørsted κ.ά. ακύρωσαν συμβόλαια ή επιχείρησαν την επαναδιαπραγμάτευσή τους τους τελευταίους μήνες». Συνολικά τα σχέδια που ακυρώθηκαν στα τέλη του 2023 αντιστοιχούν σε απώλεια ενέργειας άνω των 12 γιγαβάτ. «Η έγκριση και αδειοδότηση υπεράκτιων αιολικών πάρκων στις ΗΠΑ παίρνει χρόνια και χαρακτηρίζεται από αβεβαιότητες για τους επιχειρηματίες, περισσότερο από ό,τι στην Ευρώπη ή την Ασία», εξηγεί ο ίδιος. Η υπόθεση όμως της κλιματικής κρίσης και της υπερθέρμανσης του πλανήτη δεν μπορεί να είναι απλή ιδιωτική επένδυση. «Τα δημόσια συστήματα για την παραγωγή ηλεκτρικού ρεύματος μπορούν να αποκαταστήσουν και να επεκτείνουν τη δυνατότητα για δημοκρατικό έλεγχο ενός τομέα που παρέχει ζωτική δημόσια υπηρεσία», παρατηρούν οι Βέρα Βέγκχμαν και Ντέιβιντ Χολ, ερευνητές για θέματα δημόσιων υπηρεσιών στο πανεπιστήμιο Γκρίνουϊτς του Λονδίνου. «Εν πάση περιπτώσει», προσθέτουν, «η δουλειά του δημόσιου τομέα είναι να υπηρετεί το δημόσιο συμφέρον, δηλαδή να μην παρεκκλίνουν τα χρήματα των φορολογουμένων προς όφελος ιδιωτών μετόχων».
Η Ρένα Δούρου είναι μέλος της Π.Γ. του ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ., υπεύθυνη για θέματα Διεθνών Σχέσεων-Εξωτερικής Πολιτικής και Ευρωπαϊκής, Ενέργειας, Περιβάλλοντος, βουλεύτρια Β2 Δυτικής Αθήνας
