Στην Ισπανία οι οικολόγοι χρησιμοποιούν για τις πόλεις που στήθηκαν (ή κατέληξαν να λειτουργούν μόνο καλοκαίρι) τον όρο Necropolis, για να δείξουν τη χαμηλή σχέση των ανθρώπων προς τα κτίσματα. Στην πραγματικότητα υπάρχουν πολλές τέτοιες πόλεις και εκτός Ισπανίας. Λόγου χάρη σε μια «ηλιόλουστη ακτή» της Βουλγαρίας, στον Εύξεινο Πόντο, εκατοντάδες ξενοδοχεία παραμένουν κλειστά τη χειμωνιάτικη περίοδο, προσδίδοντας στο τοπίο μια αίσθηση αστικής ερήμου και φυλασσόμενα από μια χούφτα σεκιουριτάδες. Το θέαμα είναι ζοφερό, όμως υπάρχει και το ζοφερότερο. Στον παράκτιο χώρο δεσπόζουν πολυτελή εξαμβλώματα των 13 ορόφων έκαστο, που τραυματίζουν καίρια το θαλασσινό τοπίο. Εκεί συναντάς πλαστικούς φοίνικες, εκεί η λοφώδης διάταξη με αμμοθίνες έχει παραμεριστεί από σωρούς άμμου ερριμένους ατάκτως από μπουλντόζες, εκεί το δομημένο κιτς αναμένει τις μέρες του Αυγούστου για να πετύχει μια καλή εισπρακτική έφοδο... Κατά τα άλλα αναλογίζεσαι το μέλλον του τουρισμού. Θα είναι αυτός των διαφόρων διευκολύνσεων αναψυχής, των θεματικών πάρκων, των λούνα παρκ κ.λπ., που θα φιλοξενούν μια ξεδωματική κατάσταση ή την αειφορική πλήξη διαφόρων;
Κι όμως, η Βουλγαρία δεν είναι μόνο αυτά. Στις πόλεις του Εύξεινου Πόντου, στη Μεσημβρία, στο Μπουργκάς, στη Βάρνα, συναντάς τόσο εντυπωσιακά θεάματα ώστε αισθάνεσαι «μπουκωμένος» και ανήμπορος να τα περιγράψεις κατά σειρά σπουδαιότητας. Οι πόλεις έχουν σπουδαία κτήρια, έχουν πεζοδρόμους και παρέχουν απόλυτη προτεραιότητα στην κίνηση των πεζών μέσα στην άσφαλτο, έχουν ελεύθερους χώρους μπροστά στους οποίους οι Αθηναϊκοί χώροι «είναι απλώς οδοντόπαστες», που λεγε μια παλιά διαφήμιση... Δεν κάθισα να μετρήσω τα αγάλματα ούτε να τα αξιολογήσω, αλλά πάντως μου φάνηκαν πολλά και ποικίλα, αφιερωμένα όχι μόνο σε μάρτυρες και σε ήρωες - δείγμα άνθησης της γλυπτικής τέχνης.
Στη Βάρνα είδα ντελιβεράδες με ποδήλατο, να τρέχουν μέσα στο πλήθος! Οι δρόμοι δεν αποφεύγουν τα αλήστου μνήμης «σαμαράκια», που όσο να ’ναι μειώνουν την ταχύτητα των οχημάτων και παρέχουν μεγαλύτερη ασφάλεια.
Στην ύπαιθρο η θριαμβεύουσα άνοιξη δίνει υπέροχες πινελιές, από τις οποίες υπερέχει η κίτρινη -τι λέω, κατακίτρινη!- των χωραφιών με το σινάπι: Γίνονται λέει μουστάρδα, όπου η Βουλγαρία είναι η μεγαλύτερη παραγωγός του κόσμου μετά την Ουγγαρία. Η δεύτερη πιο σημαντική πινελιά παρέχεται από το χρώμα που παίρνουν οι συστάδες με τα αλμυρίκια, είναι μοβ, της αρμοδιότητας του Βαν Γκογκ...
Στην επιστροφή συναντώ κάποιους που σείουν λευκές σημαίες σαν να θέλουν παράδοση - κι όμως, σ’ αυτήν τη χώρα είναι τόσο ασφαλείς ώστε κάνουν οτοστοπ...
