Βρισκόμαστε στο σωτήριο έτος 2030... Μπορεί να μην υπάρχουν ακόμα ιπτάμενα αυτοκίνητα, καμαριέρες-ρομπότ και κυλιόμενα πεζοδρόμια (!), μπορεί να μη συμβαίνουν όλα αυτά που μας έχει δείξει ο κινηματογράφος για τις χαοτικές, νευρωτικές, καταπιεστικές μητροπόλεις του κόσμου, αυτό όμως δεν σημαίνει ότι το μέλλον είναι εντελώς άγνωστο για όσουν το "ψάχνουν".
Σύμφωνα με ένα εντυπωσιακό, πλήν αμφιλεγόμενο, βίντεο "παραγωγής" αμερικανικού Πενταγώνου, που περιήλθε εις γνώσιν του αποκαλυπτικού ιστότοπου The Intercept, οι μελλοντικές παγκόσμιες μητροπόλεις θα είναι ένα αμάλγαμα σκηνικών και καταστάσεων θυμίζοντας εφιαλτικά μελλοντολογικά φιλμ όπως το "Απόδραση από τη Νέα Υόρκη" ή το "Ρόμποκοπ", με πινελιές από τους "Διαφορετικούς" της "Τριλογίας της Απόκλισης". Η τελευταία περιγράφει μια κοινωνία που διαχωρίζεται σε πέντε φατρίες, η καθεμιά εκ των οποίων αντιπροσωπεύει και μια διαφορετική αρετή, με τους νέους να πρέπει να αποφασίσουν αν θέλουν να παραμείνουν στη φατρία που γεννήθηκαν ή να "μεταπηδήσουν" σε μια άλλη για το υπόλοιπο της ζωής τους.
Οι μελλοντολόγοι μιλούν για μελλοντικές υπερ-μεγαλουπόλεις, οι οποίες θα έχουν μετατραπεί σε αστικές ζούγκλες, βίαιες και άναρχες, γεμάτες συμμορίες εξαγριωμένων νέων, με μια καταπιεσμένη κατώτερη τάξη, συνδικάτα του εγκλήματος και συμμορίες κακόβουλων χάκερς. Εν ολίγοις, μια άγρια σύγκρουση μεταξύ πολιτισμού και πρωτογονισμού...
"Σύνθετα συστήματα"
Τουλάχιστον αυτό είναι το σενάριο του αμφιλεγόμενου πεντάλεπτου βίντεο με τίτλο "Μεγαλουπόλεις: Αστικό μέλλον, η αναδυόμενη πολυπλοκότητα", το οποίο χρησιμοποιείται ως διδακτικό υλικό στη στρατιωτική σχολή των Κοινών Ειδικών Επιχειρήσεων (JSOU) του αμερικανικού στρατού. Η μοναδική εξισορροπητική δύναμη που στέκεται μεταξύ καλών και κακών, μεταξύ τάξης και αναρχίας, σε μητροπόλεις του κόσμου όπως το Λάγκος της Νιγηρίας, η Ντάκα του Μπαγκλαντές ή η Νέα Υόρκη, δεν είναι άλλη από τους Αμερικανούς στρατιώτες, σύμφωνα με το βίντεο στο οποίο απέκτησε πρόσβαση ο ιστότοπος προσφεύγοντας στον νόμο για την ελευθερία της πληροφόρησης (Freedom of Information Act).
Μελαγχολική μουσική υπόκρουση, δυσοίωνη αφήγηση, διαδοχικά πλάνα από εκεταμένες παραγκουπόλεις και οδομαχίες σε αστικό περιβάλλον, συνθέτουν τη δομή της σύντομης ταινίας καλλιεργώντας ατμόσφαιρα ζόφου για τις κοινωνίες του μέλλοντος σε μια οπτική αφήγηση που ακολουθεί πιστά τη γνωστή, και ομολογουμένως πετυχημένη, συνταγή του Χόλυγουντ. "Οι μεγαλουπόλεις είναι σύνθετα συστήματα όπου άνθρωποι και δομές συμπιέζονται κατά τρόπο που υπερβαίνει την αντίληψή μας τόσο για τον αστικό σχεδιασμό όσο και για το στρατιωτικό δόγμα", ακούγεται να λέει μια υποβλητική φωνή. "Αυτά είναι τα μελλοντικά γόνιμα εδάφη, οι θερμοκοιτίδες και οι εχθρικές εξέδρες εκτόξευσης των υβριδικών απειλών", επιμένει η ίδια φωνή.
Σύμφωνα με το εφιαλτικό βίντεο, οι τεράστιες αστικές ζούγκλες τού αύριο θα είναι γεμάτες από "υπόγειους λαβύρινθους" και θα διέπονται από "τους δικούς τους κοινωνικούς κώδικες και νόμους". Αυτές οι δομές θα επιτρέψουν τον πολλαπλασιασμό των "ψηφιακών τομέων" (digital domains), οι οποίοι με τη σειρά τους "θα διευκολύνουν τη δημιουργία εξελιγμένων παράνομων οικονομιών και αποκεντρωμένων εγκληματικών συνδικάτων που θα προσδώσουν στον αντίπαλο παγκόσμια εμβέλεια σε επίπεδο που δεν έχει υπάρξει ως σήμερα".
Ψηφιακοί εισβολείς
Ο αφηγητής του βίντεο ισχυρίζεται πως οι μελλοντικοί χάκερς θα μπορούν να εισβάλλουν στα ψηφιακά συστήματα ακόμα και από τις εξωτερικές πρίζες των σπιτιών (;!), κάτι που "θα επιτείνει την πολυπλοκότητα της ανθρώπινης στόχευσης καθώς ένας αναλογικά μικρότερος αριθμός αντιπάλων θα μπορεί να αναμειγνύεται σε έναν μεγαλύτερο και αυξανόμενο αριθμό πολιτών".
Σύμφωνα με το Intercept, το εν λόγω βίντεο χρησιμοποιήθηκε φέτος στη σχολή του JSOU ως διδακτική ύλη στο μάθημα "Προηγμένες ειδικές επιχειρήσεις καταπολέμησης της τρομοκρατίας", στην ενότητα "Η ανάδυση της τρομοκρατικής απειλής". Η σχολή τελεί υπό τη δικαιοδοσία της Διοίκησης Ειδικών Επιχειρήσεων, του οργανισμού-ομπρέλα όλης της στρατιωτικής ελίτ της Αμερικής. Η ίδια η JSOU λέει ότι ο σκοπός της είναι η προετοιμασία των ειδικών δυνάμεων ώστε "να διαμορφώσουν το μελλοντικό στρατηγικό περιβάλλον, παρέχοντας εξειδικευμένη επαγγελματική στρατιωτική εκπαίδευση, ειδικά προπτυχιακά και μεταπτυχιακά ακαδημαϊκά προγράμματα και ενθαρρύνοντας την έρευνα στον τομέα των ειδικών επιχειρήσεων".
Ως μεγαλουπόλεις θεωρούνται εξ ορισμού αστικές περιοχές με πληθυσμό 10 εκατομμυρίων και άνω. Τελευταία, οι περιοχές αυτές έχουν γίνει πηγή ανησυχίας αλλά και αντικείμενο έρευνας για το Πεντάγωνο. Στρατιωτική έκθεση του 2014 με τίτλο "Οι μεγαλουπόλεις και ο στρατός των ΗΠΑ" προειδοποιούσε ότι οι αμερικανικές δυνάμεις είναι απροετοίμαστες στο να αντιμετωπίσουν στρατιωτικές προκλήσεις εντός του αστικού περιβάλλοντος. "Παρά το γεγονός ότι ο αμερικανικός στρατός έχει μακρά ιστορία αστικών μαχών, ποτέ δεν αντιμετώπισε ένα περιβάλλον τόσο πολύπλοκο και πέραν του αντικειμένου του" όσο οι σημερινές μεγάλες πόλεις. Μια άλλη μελέτη που δημοσιεύτηκε φέτος κατέληγε στο συμπέρασμα ότι ο στρατός των ΗΠΑ είναι ανίκανος να διεξαγάγει επιχειρήσεις σε περιβάλλον μεγαλουπόλεων.
Ζοφερή λίστα
Στο σχετικό φιλμ "διδακτικού περιεχομένου" παρουσιάζεται η λίστα των απειλών που θα κληθούν μελλοντικά να αντιμετωπίσουν οι Αμερικανοί στρατιώτες και στην οποία περιλαμβάνεται ό,τι μπορεί να φανταστεί κανείς: εγκληματικά δίκτυα, υποβαθμισμένες υποδομές, θρησκευτικές και εθνικές εντάσεις, εξαθλίωση - παραγκουπόλεις, ανοιχτές χωματερές (;), υπερφορτωμένοι υπόνομοι (!) και "μια αυξανόμενη μάζα ανέργων". Προφανώς, "παίζει" κι αυτή ως στρατιωτική απειλή στα μυαλά των στρατιωτικών ειδημόνων. Η ζοφερή λίστα συνοδεύεται κι από τα σχετικά φωτογραφικά καρέ: δρόμοι πνιγμένοι στα σκουπίδια, μασκοφόροι που πετούν πέτρες, δυνάμεις των ΜΑΤ που συγκρούονται με διαδηλωτές. Και ο αφηγητής προειδοποιεί τους αδαείς: "Η οικονομική ανάπτυξη θα μεγεθύνει τον όλο και μεγαλύτερο διαχωρισμό μεταξύ πλούσιων και φτωχών"...
"Ακόμα και το δικό μας δόγμα της καταστολής, που διαμορφώθηκε στις πόλεις του Ιράκ και τα βουνά του Αφγανιστάν, είναι ανεπαρκές για να αντιμετωπίσει μια τεράστια πληθυσμιακή κλίμακα στο μέλλον της αστικής πραγματικότητας", σημειώνει ο αφηγητής της ταινίας θεωρώντας δεδομένο προφανώς ότι το τραγικό αποτέλεσμα δύο μάταιων και τυχοδιωκτικών πολέμων θα μπορούσε να αποτελεί το κλειδί μιας μελλοντικής επιτυχίας.
"Η ιδέα ότι υπάρχει μια ειδική στρατιωτική επιστήμη που αφορά στις στρατιωτικές επιχειρήσεις στις μεγαλουπόλεις είναι μια φαντασίωση», λέει ο συγγραφέας, ιστορικός και πολιτικός ακτιβιστής Μάικ Ντέιβις. "Μπορείς να διεξάγεις ειδικές επιχειρήσεις σε μικρή κλίμακα, αλλά είναι ανόητο να φανταστούμε ότι υπάρχει οποιοδήποτε είδος αποτελεσματικής στρατηγικής για τον έλεγχο μιας μεγαλούπολης", συμπληρώνει ο Ντέιβις. Αλλά η φωνή στο βίντεο επιμένει: "Αυτός είναι ο κόσμος του μέλλοντός μας και δεν είμαστε προετοιμασμένοι για να δράσουμε αποτελεσματικά μέσα σε αυτόν. Η απειλή είναι σαφής, απομένει να προσδιοριστεί η κατεύθυνσή μας, το μέλλον είναι αστικό".
Καληνύχτα και καλή τύχη...
