Να σηκώσει τους τόνους για να υπερασπιστεί την πρόταση Μητσοτάκη για μεταφορά του ΕΝΦΙΑ στους δήμους επιχείρησε χθες ο “γαλάζιος” πρόεδρος της ΚΕΔΕ Γ. Πατούλης -μιας που τις προηγούμενες ημέρες η τοποθέτησή του ήταν ήξεις αφείξεις- επιτιθέμενος αυτή την φορά στον καθηγητή Συνταγματικού Δικαίου Γ. Σωτηρέλη. Κι ο λόγος, γιατί ο Γ. Σωτηρέλης εξέφρασε την επιστημονική κρίση του, την οποία όμως ενστερνίζονται και άλλοι συνταγματολόγοι, ότι δηλαδή η μεταφορά κρατικού φόρου στην Αυτοδιοίκηση προϋποθέτει συνταγματική αναθεώρηση.
Κατ’ αυτή την ερμηνεία του συντάγματος λοιπόν, οι συνταγματολόγοι υποστηρίζουν ότι ο ΕΝΦΙΑ είναι ένας κεντρικός φόρος και με βάση το άρθρο 78 παρ. 4 του συντάγματος το αντικείμενο της φορολόγησης, οι φορολογικοί συντελεστές, οι απαλλαγές ή εξαιρέσεις από τον φόρο δεν μπορούν να αποτελέσουν αντικείμενο νομοθετικής εξουσιοδότησης στους ΟΤΑ. Άρα ο νομοθέτης δεν μπορεί να εξουσιοδοτήσει τους ΟΤΑ να εισπράττουν φόρους, εν προκειμένω τον ΕΝΦΙΑ. Άλλωστε, γι’ αυτόν τον λόγο, προ ημερών, ο υπουργός Εσωτερικών Αλ. Χαρίτσης απέστειλε ερώτημα στο Νομικό Συμβούλιο του Κράτους για να γνωμοδοτήσει σχετικά.
Αλλά ο Γ. Πατούλης επέλεξε να προχωρήσει σε προσωπική κόντρα -κατά την προσφιλή του τακτική- για να καταλογίσει στον Γ. Σωτηρέλη “εμπάθεια” προς το πρόσωπό του και ότι δήθεν ο Γ. Σωτηρέλης εξέφρασε αυτή την κρίση “για να μην στεναχωρήσει την κυβέρνηση”. Επιβεβαιώνοντας ότι σε θέσεις που θα πλαισιώνουν τον ίδιο, ο Γ. Πατούλης έχει επιλέξει ανθρώπους του δικού του “γαλάζιου” περιβάλλοντος, που δεν αντιδρούν στην πολιτική του βούληση και οπτική, ο πρόεδρος της ΚΕΔΕ είπε: “Γι’ αυτούς τους λόγους, η νέα διοίκηση της ΚΕΔΕ δεν συνεργάστηκε με τον κ. Σωτηρέλη κατά την τρέχουσα περίοδο”. Να σημειωθεί ότι ο εν λόγω συνταγματολόγος ήταν επί χρόνια στέλεχος στο Ινστιτούτο Τοπικής Αυτοδιοίκησης (ΙΤΑ) που ανήκει στην ΚΕΔΕ.
Πάντως, σε σχετική γνωμοδότησή του για λογαριασμό του ΙΤΑ, το 2013, ο Γ. Σωτηρέλης έγραφε ότι για την απόδοση κρατικού φόρου στην Αυτοδιοίκηση απαιτείται μια “νέα, ανοιχτή συνταγματική ρύθμιση”. “Πρέπει να υπάρξει επιτακτικότερη συνταγματική δέσμευση ως προς την ανάθεση πρόσθετων αρμοδιοτήτων στους ΟΤΑ, ώστε αυτή να μην είναι δυνατόν να πραγματοποιηθεί χωρίς την ταυτόχρονη πρόβλεψη, στις ίδιες διατάξεις (του νόμου ή της κανονιστικής πράξης) που προβλέπουν την ανάθεση, των αναγκαίων πόρων για την άσκηση αυτών των αρμοδιοτήτων, που μπορεί να είναι και νέοι φορολογικοί πόροι”, εξηγουσε ο Γ. Σωτηρέλης.
Για την άρση των συνταγματικών εμποδίων “ως προς την υιοθέτηση ριζικότερης και εναλλακτικής επιλογής για τους φορολογικούς πόρους των ΟΤΑ”, όπως χαρακτηριστικά ανέφερε στο ίδιο κείμενο, ο Γ. Σωτηρέλης πρότεινε “το σύνταγμα να επιτρέπει, αλλά όχι πλέον να επιβάλλει, τόσο την σήμερον ισχύουσα επιλογή είσπραξης των φορολογικών πόρων από το κράτος και της απόδοσής τους από τους ΟΤΑ -η οποία όμως πρέπει να οργανωθεί διαφορετικά- όσο και την επιλογή τής ουσιαστικής φορολογικής αποκέντρωσης”.
Ως εκ τούτου, ο Γ. Σωτηρέλης ανέφερε ότι “απαιτείται ρητή τροποποίηση της παραγράφου 4 του αρ. 78 του συντάγματος [...] ώστε να παρασχεθεί στο νομοθέτη, κατ’ εξαίρεσιν, η δυνατότητα να αναθέσει τον καθορισμό και είσπραξη συγκεκριμένων φόρων από τους ίδιους τους ΟΤΑ, πέραν των τοπικών εσόδων και ανταποδοτικών τελών”.
