Πώς προσεγγίζει ένας εικαστικός τη λογοτεχνία; Ποια μονοπάτια επιλέγει, για να αναδυθούν, σ' εκείνο το μοναδικό ξέφωτο που δημιουργεί, οι εικόνες αυτής της μοναδιαίας συνάντησης; Ιδιαίτερα όταν ο ίδιος ιχνηλατεί ακόμη ως σπουδαστής ή και απόφοιτος την προσωπική του διαδρομή στα μοναχικά και κακοτράχαλα καλντερίμια της τέχνης; Ιδιαίτερα όταν πρόκειται για το λογοτεχνικό έργο του συγγραφέα Θανάση Βαλτινού που πραγματεύεται μέσα από μια πυκνή, θραυσματική αφήγηση, στο πλαίσιο της λογοτεχνίας - ντοκουμέντο, τη σύγχρονη ιστορία της Ελλάδας, εισδύει μέσα από το προσωπικό των ηρώων της στο συλλογικό της κοινωνικής πραγματικότητας που διαμόρφωσαν οι μεγάλοι πόλεμοι, ο εμφύλιος και η μετανάστευση; Πώς εξοικειώνεται ένας νέος άνθρωπος με τις ανοίκειες εμπειρίες του παρελθόντος του; Είναι κάποια από τα ερωτήματα που προκύπτουν, όταν αντικρίζουμε την ομαδική έκθεση «ΒΑΛΤΙΝΟΣ - Εικαστικώς…» που συνδιοργανώνεται από το Σπίτι της Κύπρου και την Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών της Αθήνας σε επιμέλεια της επίκουρης καθηγήτριας Ερατούς Χατζησάββα.
Οι φοιτητές της από το Γ' Εργαστηρίου Ζωγραφικής της ΑΣΚΤ που διευθύνει ο καθηγητής Μάριος Σπηλιόπουλος δείχνουν ότι έχουν εντρυφήσει στο έργο του Βαλτινού για να παράγουν το έργο που παρουσιάζουν. Επιχειρούν ο καθένας με διαφορετικά μέσα και τεχνοτροπίες να δώσουν μια ζωγραφική, πλαστική, ψηφιακή οντότητα του κόσμου που γνώρισαν. Και στον οποίο όμως καταφέρνουν να προσδώσουν και τη δική τους προσωπική χροιά. Μέσα από τις ανάγλυφες γιρλάντες από γύψο, που θυμίζουν από μακριά τα κομψοτεχνήματα των γιαγιάδων μας τα πλεγμένα με βελονάκι αλλά και στις γραμμένες με μολύβι σκιές των ανθρώπων, μυούμαστε στην υπομονή της μετανάστευσης και του εξορισμού μας από τα πάτρια εδάφη, που δείχνει ο Βαλτινός στα «Συναξάρια του Ανδρέα Κορδοπάτη». Η μορφή της προβάλλει απροκάλυπτη στα, φτιαγμένα με κάρβουνα και ακρυλικά, πρόσωπα των προσφύγων. Που διατυπώνουν τη βάσανό τους αλλά και την αμήχανη απορία τους μέσα στην ένταση της αντίθεσης του φωτεινού λευκού με το σκοτεινό μαύρο, με δυναμικές κάθετες πινελιές και παχιές κηλίδες. Διαβάζουμε στον φτιαγμένο με τα ξυλάκια με τα οποία συνήθως ψήνουμε τα σουβλάκια αιωρούμενο θρόνο καθώς και στα αγκάθια της τριανταφυλλιάς που τρυπούν ρυθμικά το εκτεθειμένο χέρι της γυναίκας, όπως στο «Βαθύ Μπλε Σχεδόν μαύρο» του Βαλτινού, τη σκληρότητα και την αντοχή της γυναίκας που υποτάχτηκε στο προκαθορισμένο κοινωνικό της φύλο. Νιώθουμε στο κρυμμένο σχεδόν βίντεο, στο ένα άκρο της έκθεσης, τη λυτρωτική, καθαρτήρια, απελευθερωτική λειτουργία του νερού, για την οποία μιλά ο Βαλτινός στην πολυσήμαντη «Κάθοδο των εννιά» στρατιωτών του ηττημένου από τους κυβερνητικούς Δημοκρατικού Στρατού στην απεγνωσμένη πορεία τους προς τη θάλασσα και την επιβίωση.
Πρόκειται για κάποια από τα έργα μιας έκθεσης που το εκτόπισμά της συνίσταται όχι σε μιαν απλή συνομιλία των έργων της τέχνης και του λόγου. Βρίσκεται στην ουσιαστική επεξεργασία και εσωτερίκευση των πεζογραφημάτων του Βαλτινού από νέους καλλιτέχνες, φοιτητές ακόμα, στη συντριπτική τους πλειονότητα, ενός εργαστηρίου της ΑΣΚΤ, που υπό την καθοδήγηση της Ερατούς Χατζησάββα αναζητούν και διαπλάθουν τα διαχρονικά στοιχεία που αφορούν το είναι μας.
Info: «ΒΑΛΤΙΝΟΣ - Εικαστικώς…» Συμμετέχουν οι καλλιτέχνες: Ευαγγελία Δημητρακοπούλου, Kildi Drasa, Ειρήνη - Φωτεινή Μαρκοστάμου, Ρενάτα Μεθενίτη, Παρασκευή Μήλιου, Θοδωρής Μπαργιώτας, Κλεάνθης Πάγκαλος, Ελένη Παπαθανασίου, Μαρία Σμαργιαννάκη, Στάθης. Συντονισμός: Μαρία Ραγιά, μορφωτική λειτουργός Πρεσβεία Κυπριακής Δημοκρατίας, Μορφωτικό Γραφείο, ΣΠΙΤΙ ΤΗΣ ΚΥΠΡΟΥ, Ξενοφώντος 2α. Διάρκεια έκθεσης: 15 Νοεμβρίου - 2 Δεκεμβρίου. Ώρες λειτουργίας: Δευ./Τετ. 10.00-18.00, Τρ./Πεμ./Παρ. 10.00 - 15.00.
