Το μακρύ ταξίδι της προς την κλιματική ουδετερότητα ξεκίνησε χθες η Ε.Ε. και με τη βούλα του νόμου πλέον, αφού η Ευρωπαϊκή Επιτροπή υπέβαλε νομοθετική πρόταση για να κατοχυρωθεί νομικά η πολιτική δέσμευση της Ε.Ε. για μηδενικές εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα έως το 2050.
“Σήμερα αναλαμβάνουμε δράση για να καταστήσουμε την Ε.Ε. την πρώτη κλιματικά ουδέτερη ήπειρο παγκοσμίως έως το 2050. Ο νόμος για το κλίμα αποτελεί τη νομική έκφραση της πολιτικής μας δέσμευσης και καθορίζει αμετάκλητα την πορεία μας προς ένα πιο βιώσιμο μέλλον. Βρίσκεται στον πυρήνα της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας” δήλωσε χθες η πρόεδρος της Επιτροπής Ούρσουλα Φον Ντερ Λάιεν, προσθέτοντας ότι αυτή η νομοθεσία “προσφέρει προβλεψιμότητα και διαφάνεια για την ευρωπαϊκή βιομηχανία και τους επενδυτές" και "δίνει κατεύθυνση στη στρατηγική μας για την πράσινη ανάπτυξη εγγυώμενη ότι η μετάβαση θα είναι σταδιακή και δίκαιη”.
Με αφορμή την περίσταση, στις Βρυξέλλες βρέθηκε χθες και η Σουηδή έφηβη-σύμβολο των αγώνων του οικολογικού και μαθητικού κινήματος για την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής Γκρέτα Τούμπεργκ.
Η Γκρέτα κάθησε στο πλευρό της προέδρου της Επιτροπής Ούρσουλα Φον Ντερ Λάιεν και παρενέβη στο χθεσινό Κολέγιο των Επιτρόπων. Ωστόσο, δεν έδωσε ακριβώς την “ευλογία” της στον καινούργιο νόμο, υποστηρίζοντας ότι δεν ανταποκρίνεται πλήρως στις προσδοκίες της γενιάς της. Η Γκ. Τούνμπεργκ συμμετείχε και στη χθεσινή συνεδρίαση της Επιτροπής Περιβάλλοντος της Ευρωβουλής.
Εκτός από τη δεκαεξάχρονη, κριτική προς την Ε.Ε. ασκούν περιβαλλοντικές οργανώσεις, κόμματα της Αριστεράς και της Οικολογίας και όχι μόνο, όσον αφορά κυρίως την καθυστέρηση στον καθορισμό νέου στόχου για τη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου έως το 2030 που θα φτάνει τουλάχιστον στο 55% σε σχέση με το τρέχον 40%.
Σύμφωνα με την Επιτροπή, ο νόμος για το κλίμα θα τροποποιηθεί μόλις ολοκληρωθεί η εκτίμηση επιπτώσεων, πιθανότατα τον ερχόμενο Σεπτέμβριο. “Εάν η Ευρωπαϊκή Επιτροπή περιμένει μέχρι τον Σεπτέμβριο να παρουσιάσει κλιματικούς στόχους για το 2030, δεν θα μπορέσουμε να συμπορευτούμε με άλλους και θα είναι πολύ αργά για τη Γλασκώβη (σ.σ.: την επόμενη συνδιάσκεψη για το κλίμα τον ερχόμενο Νοέμβριο)” δήλωσε χθες η πρόεδρος των Πρασίνων στο Ευρωκοινοβούλιο Σκα Κέλερ.
Διαφορές μεταξύ των κρατών-μελών
Εξάλλου, υπενθύμιζεται ότι το σχέδιο της Επιτροπής για το κλίμα δεν έχει μείνει εκτός πολιτικών αντιπαράθεσεων μεταξύ των κρατών-μελών της Ε.Ε., με βασικότερη την απόφαση της Πολωνίας να μην δεσμευτεί στον στόχο για το 2050, υποστηρίζοντας ότι η οικονομία της, που είναι απόλυτα εξαρτημένη από τον άνθρακα, χρειάζεται μεγαλύτερο χρόνο και περισσότερους πόρους για τη μετάβαση.
Στον αντίποδα, άλλες χώρες, όπως η Αυστρία, η Δανία, η Φινλανδία και η Σουηδία, δεσμεύθηκαν να επιτύχουν την ουδετερότητα του άνθρακα ταχύτερα από τα μέσα του αιώνα. Ταυτόχρονα, όμως, εμφανίζονται διστακτικές ως προς την αύξηση της συμβολής τους στον επόμενο επταετή προϋπολογισμό της Ε.Ε., ο οποίος περιλαμβάνει ένα μεγάλο ποσό προκειμένου να ενισχυθούν οι επενδύσεις για την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής και στον οποίο δεν έχει καταστεί ακόμα δυνατή μια συμφωνία.
Ο λόγος για το ποσό των 7,5 δισ. ευρώ που προτείνεται στο πλαίσιο του Ταμείου Δίκαιης Μετάβασης, μια πρωτοβουλία της Επιτροπής με στόχο να βοηθήσει τις περιφέρειες που είναι περισσότερο εξαρτημένες από τον άνθρακα να γίνουν πιο πράσινες, κάτι που φαίνεται πως θα ωφελήσει περισσότερο την Πολωνία, τη Γερμανία, τη Ρουμανία και την Τσεχία.
Υποχρεωτικά τα μέτρα της Επιτροπής
Όσον αφορά τις λεπτομέρειες της πρότασης νόμου που παρουσίασε χθες η Επιτροπή, προτείνεται να καθοριστεί μια πορεία σε επίπεδο Ε.Ε. για τη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου την περίοδο 2030-2050 με σκοπό τη μέτρηση της προόδου και την εξασφάλιση προβλεψιμότητας για τις δημόσιες αρχές, τις επιχειρήσεις και τους πολίτες.
Στο πλαίσιο αυτό, ο προτεινόμενος νόμος θα παραχωρεί στις Βρυξέλλες κάποιες νέες εξουσίες προκειμένου να διασφαλίσει ότι οι περικοπές των εκπομπών βρίσκονται σε καλό δρόμο για τον στόχο του 2050. Έως τον Σεπτέμβριο του 2023, και στη συνέχεια ανά πενταετία, η Επιτροπή θα αξιολογήσει τη συνέπεια των ενωσιακών και εθνικών μέτρων με τον στόχο της κλιματικής ουδετερότητας και με την πορεία της περιόδου 2030-2050.
Έτσι, η Επιτροπή θα μπορεί να εκδίδει συστάσεις προς τα κράτη - μέλη των οποίων οι δράσεις δεν συνάδουν με τον στόχο της κλιματικής ουδετερότητας, τα δε κράτη - μέλη θα είναι υποχρεωμένα να λαμβάνουν δεόντως υπόψη τις συστάσεις αυτές ή να εξηγούν τους λόγους για τους οποίους δεν το έπραξαν. Η Επιτροπή θα μπορεί επίσης να επανεξετάζει την επάρκεια της πορείας και τα μέτρα σε επίπεδο Ένωσης.
Σύμφωνο για το κλίμα
Τέλος, παράλληλα με τις κυβερνητικές πολιτικές και κανονιστικές ρυθμίσεις, η Επιτροπή δρομολόγησε χθες δημόσια διαβούλευση σχετικά με ένα νέο ευρωπαϊκό σύμφωνο για το κλίμα, μια ευρεία πρωτοβουλία που θα δώσει στους πολίτες τη δυνατότητα να εκφράσουν τη γνώμη τους και να συμμετάσχουν στον σχεδιασμό νέων δράσεων για το κλίμα, στην ανταλλαγή πληροφοριών, στην υλοποίηση δραστηριοτήτων σε επίπεδο βάσης και στην παρουσίαση λύσεων που μπορούν να ακολουθήσουν και άλλοι.
Η δημόσια διαβούλευση θα διαρκέσει δώδεκα εβδομάδες. Οι συμβολές θα χρησιμοποιηθούν για τη διαμόρφωση του συμφώνου για το κλίμα που θα δρομολογηθεί κατά τη διάσκεψη των Ηνωμένων Εθνών για την κλιματική αλλαγή η οποία θα διεξαχθεί στη Γλασκώβη τον Νοέμβριο του 2020 (COP26).
