Το 2005 ένας δίσκος τριών αγνώστων νέων ανθρώπων, το «Εκατό Μικρές Ανάσες», κυκλοφόρησε από τη Μικρή Άρκτο του Παρασκευά Καρασούλου. Τρία χρόνια αργότερα το «Μέχρι Το Τέλος» έκανε γνωστούς, αν δεν καθιέρωσε, τη Νατάσσα Μποφίλιου και τον στιχουργό Γεράσιμο Ευαγγελάτο, αλλά στη θέση του συνθέτη των τραγουδιών ήταν πλέον ο Θέμης Καραμουρατίδης. Στα τέλη της περυσινής χρονιάς όμως ο Κώστας Τσίρκας, που είχε γράψει τα τραγούδια του «Εκατό Μικρές Ανάσες», επιτέλους επανήλθε με τον δεύτερο δίσκο του, «Μαζί τον Χειμώνα»! Τα χαρίσματα του δημιουργού, που κάποιοι είχαμε προσέξει ήδη από το ξεκίνημά του, έχουν καλλιεργηθεί, ωριμάσει και εξελιχθεί κατά πολύ, με αποτέλεσμα μια σειρά από πολύ καλά τραγούδια που διακρίνονται για την υφολογική και την ενορχηστρωτική τους ποικιλία και τα οποία ερμηνεύει θαυμάσια μια εξαιρετική νέα φωνή, η Μυρτώ Βασιλείου. Ο συνθέτης μάς μίλησε γι' αυτά, αλλά και για τα τόσα χρόνια που μεσολάβησαν ανάμεσα στο πρώτο και το δεύτερο βήμα του.
* Το να κάνετε έναν πρώτο δίσκο, που τυχαίνει μόνον επαίνων αλλά και αρκετής επιτυχίας για ντεμπούτο, και να περνούν έντεκα ολόκληρα χρόνια για να κάνετε τον δεύτερο είναι κάτι που δεν συμβαίνει σε πολλούς, αν έχει συμβεί δηλαδή ποτέ σε κανέναν. Πώς και γιατί συνέβη σε εσάς;
Όταν κυκλοφόρησε το «Εκατό Μικρές Ανάσες», τον Δεκέμβριο του 2005, δεν είχε κάνει κάποια ιδιαίτερη επιτυχία. Σίγουρα είχε κάνει κάποια αίσθηση αλλά σε περιορισμένο κοινό, χωρίς σημαντική ανταπόκριση. Γύρω στο τέλος του 2006 «αποχώρησα» και στις αρχές του 2014 ξεκινήσαμε, αργά αλλά σταθερά, με τον Ηλία Βαμβακούση να επεξεργαζόμαστε υλικό για έναν νέο δίσκο, δηλαδή μεσολάβησαν περίπου επτά χρόνια. Στην ουσία της ερώτησης τώρα, την εποχή εκείνη ήμουν νεότερος και μάλλον περισσότερο «ρομαντικός» και ευαίσθητος, με την έννοια ότι, αν τα πράγματα δεν πήγαιναν όπως ήθελα ή όπως περίμενα, απογοητευόμουν πολύ. Έτσι, λόγω της μικρής ανταπόκρισης που είχε ο δίσκος και έχοντας ήδη περάσει αρκετά χρόνια ενασχόλησης με τη μουσική, άρχισα να απογοητεύομαι, να αναρωτιέμαι αν όλο αυτό που κάνουμε πηγαίνει κάπου και αν έχει τελικά κάποιο νόημα. Τα επόμενα επτά χρόνια σκεφτόμουν ακριβώς αυτό!
* Μετανιώνετε γιατί αποχωρήσατε, βλέποντας τι συνέβη στη συνέχεια με την τριάδα Νατάσσας Μποφίλιου, Γεράσιμου Ευαγγελάτου και τον Θέμη Καραμουρατίδη στη δική σας θέση; Ζηλεύετε, έστω και με την καλύτερη έννοια της λέξης, για να το θέσω έτσι;
Σίγουρα έχουν υπάρξει πολλές στιγμές που σκέφτηκα πως θα ήθελα να είμαι και εγώ μαζί τους, με τους τρεις τους, σε αυτή την πορεία. Πολλές φορές μάλιστα έχω μπει σε πειρασμό να σκεφτώ «τι θα είχε γίνει αν...» και να κάνω συγκρίσεις με την πραγματικότητα όπως εξελίχθηκε. Αυτό όμως σπανίως οδηγεί σε ασφαλή συμπεράσματα. Συνήθως η υποθετική κατάσταση εξωραΐζεται και άλλωστε ποτέ δεν μπορούμε πραγματικά να ξέρουμε «τι θα είχε γίνει αν...». Δεν μπορώ να ξέρω λοιπόν τι θα είχε γίνει αν εγώ είχα συνεχίσει με την Μποφίλιου και τον Ευαγγελάτο, ούτε βέβαια μπορεί κανείς να ξέρει τι θα γίνει από εδώ και πέρα. Οπότε όχι, δεν μετανιώνω για κάτι. Οι επιλογές που κάνουμε γίνονται για συγκεκριμένους λόγους κάθε φορά και αυτό είναι κάτι με το οποίο πρέπει να ζήσουμε. Κι αν θέλεις μια προσωπική μου εκτίμηση, πιστεύω ότι, αν ήμουν εγώ στη θέση του Θέμη, το πιθανότερο είναι να μην είχαμε κάνει τόσο μεγάλη επιτυχία όσο γνωρίζουν τώρα οι τρεις τους. Κατά κάποιο τρόπο η αποχώρησή μου ήταν προαπαιτούμενο για να γίνουν οι τρεις τους αυτό που είναι σήμερα, οπότε μπορώ να πω ότι καλά έκανα και αποχώρησα.
* Τι κάνατε αυτά τα έντεκα χρόνια; Σταματήσατε εντελώς να ασχολείστε με την μουσική ή μήπως το κάνατε παράλληλα με κάτι άλλο;
Ποτέ δεν σταμάτησα να ασχολούμαι με τη μουσική και το γράψιμο τραγουδιών. Είναι κάτι που μου προκύπτει αυθόρμητα και θα γινόταν έτσι κι αλλιώς. Φυσικά δεν το έκανα τόσο τακτικά όσο κάποιος που ασχολείται επαγγελματικά αλλά πάντα είχα στο μυαλό μου ένα επόμενο βήμα.
* Τι σας έκανε να ξαναρχίσετε να γράφετε τραγούδια, αν αυτά είναι τα πρώτα που έχετε γράψει από τότε; Γράφτηκαν συγκεκριμένα για τη φωνή της Μυρτώς Βασιλείου ή την επιλέξατε μετά για να τα ερμηνεύσει;
Η Μυρτώ προέκυψε κατά τη διάρκεια της προετοιμασίας του δίσκου. Τα περισσότερα τραγούδια υπήρχαν ήδη και είχαμε ξεκινήσει με τον Ηλία Βαμβακούση κάνοντας κάποιες ενορχηστρώσεις χωρίς να υπάρχει συγκεκριμένο πλάνο για το τι ακριβώς είναι αυτό που φτιάχνουμε. Τότε περίπου αρχίσαμε να σκεφτόμαστε ότι θα ήταν ωραίο να υπάρχει ένας βασικός τραγουδιστής ώστε να προσδώσει μεγαλύτερη ομοιογένεια και ταυτότητα στο άλμπουμ. Αυτόν τον προβληματισμό τον είχα μοιραστεί με τη Νατάσσα Μποφίλιου, η οποία, λειτουργώντας ως κυνηγός ταλέντων και... «προξενήτρα», ανακάλυψε και μου σύστησε τη Μυρτώ. Οπότε, κατά κάποιο τρόπο, εγώ επέλεξα εκείνη και αυτή τα τραγούδια που τελικά μπήκαν. Τώρα δεν μπορώ να φανταστώ αυτόν τον δίσκο χωρίς τη Μυρτώ.
* Ήταν πολύ μεγάλο το βήμα από τη στιγμή που τα τραγούδια ήταν έτοιμα και η Μυρτώ Βασιλείου τα είχε ερμηνεύσει στο να επιδιώξετε να κυκλοφορήσουν σε CD; Κοιτάζοντας πίσω, ήταν πιο εύκολο ή πιο δύσκολο αυτό συγκριτικά με την πρώτη φορά;
Για εμένα το μεγαλύτερο βήμα ήταν η απόφαση να μπω στη διαδικασία να κάνω έναν νέο δίσκο. Στη συνέχεια δυσκολίες, μικρές ή μεγάλες, υπάρχουν παντού, αλλά όταν είσαι αποφασισμένος να κάνεις κάτι τελικά το καταφέρνεις. Δεν είναι εύκολο να κάνω συγκρίσεις σε σχέση με την πρώτη φορά. Οι συνθήκες (οικονομική κρίση, τρόπος διακίνησης μουσικής, μουσική βιομηχανία και αγορά) είναι διαφορετικές σε δραματικό βαθμό. Πρέπει να πω όμως ότι αισθάνομαι τυχερός και για τις δύο φορές. Την πρώτη με τη Μικρή Άρκτο του Παρασκευά Καρασούλου, ο οποίος, από δική του «καλλιτεχνική ιδιοτροπία» και με προσωπικό κόστος, πίστεψε σε τρεις νέους και άγνωστους ανθρώπους και κυκλοφόρησε τον δίσκο τους, και τώρα με τη FeelGood, τους ανθρώπους της δηλαδή, που μας έχει στηρίξει και βοηθήσει πάρα πολύ, όχι μόνο στην κυκλοφορία του δίσκου, αλλά σε όλα τα στάδια της προετοιμασίας του και στην προώθησή του στη συνέχεια.
* Τι θεωρείτε αλήθεια ότι έχει η Μυρτώ Βασιλείου ως ερμηνεύτρια που δεν έχουν άλλες;
Όταν έχεις δουλέψει με κάποιον τόσο στενά είναι δύσκολο να είσαι αντικειμενικός και άλλωστε τα περισσότερα πράγματα στη μουσική είναι θέμα γούστου. Αυτό που μπορώ να πω με βεβαιότητα είναι ότι με την Μυρτώ ένιωσα από την πρώτη σχεδόν στιγμή που γνωριστήκαμε ότι έχουμε μία σοβαρή μουσική συγγένεια, κάτι που είναι πολύ σημαντικό για μία συνεργασία. Μαζί της δεν έχω νιώσει ποτέ ότι κάνω κάποιο συμβιβασμό όσον αφορά στη μουσική, όταν ερμηνεύει τα τραγούδια μου ακούω αυτό που φανταζόμουν όταν τα έγραφα.
* Και τι σας έκανε, μετά από τόσα χρόνια και μάλιστα στην επάνοδο σας, να ερμηνεύσετε ο ίδιος τρία τραγούδια, όταν δεν το είχατε κάνει την πρώτη φορά;
Δεν ήταν κάποια απόφαση που με προβλημάτισε ιδιαίτερα ούτε και το θεωρώ κάποιο μεγάλο βήμα για μένα. Το να τραγουδάς είναι μέρος της όλης ενασχόλησης με τη μουσική, όπως το να παίζεις ένα όργανο ή να γράφεις τραγούδια και να τα ενορχηστρώνεις. Αυτό δεν σημαίνει βέβαια ότι όλοι μπορούν να τραγουδήσουν το ίδιο καλά ή ότι θεωρώ τον εαυτό μου τραγουδιστή, απλώς προέκυψε κατά τη διαδικασία της παραγωγής του δίσκου. Όταν αρχίσαμε να ενορχηστρώνουμε κάποια τραγούδια δεν υπήρχε συγκεκριμένο πλάνο. Στο τέλος απλώς κάποια έμειναν με τη δική μου φωνή, άλλωστε τα δύο από τα τρία είναι ντουέτα.
* Μετά από τόσα χρόνια και «έχοντας βγει από το παιχνίδι» οικειοθελώς την πρώτη φορά, θα περίμενε κανείς ότι θα απευθυνόσαστε σε έναν άλλο στιχουργό, και όμως είναι ο Γεράσιμος Ευαγγελάτος και πάλι που έχει γράψει τους περισσότερους στίχους. Πιστεύετε ότι δεν μπορείτε να βρείτε κανέναν καταλληλότερο για τα τραγούδια σας;
Και γιατί να το περιμένει κάποιος αυτό; Πέραν του ότι είμαστε φίλοι, είναι και ένας από τους σημαντικότερους στιχουργούς της εποχής μας και άλλωστε εξακολουθώ να τον θαυμάζω όσο και τότε που ξεκινήσαμε να γράφουμε τα πρώτα μας τραγούδια. Δεν έχω νιώσει ποτέ ότι η δημιουργική συγγένειά μας έχει διακοπεί. Εννοείται βέβαια ότι υπάρχουν και άλλοι στιχουργοί που εκτιμώ και θα ήθελα να δουλέψω μαζί τους. Όπως επίσης υπάρχουν και κάποιοι που δεν είναι «επαγγελματίες» στιχουργοί αλλά μπορούν να γράψουν στίχους που να με κάνουν να θέλω να τους μελοποιήσω, όπως οι Αργυρώ Βοντζαλίδου και Γιάννης Γιαννακόπουλους που έχουν από ένα τραγούδι στον δίσκο, αλλά, για να απαντήσω συγκεκριμένα στην ερώτησή σου, ναι, τελικά ο Ευαγγελάτος είναι ο καταλληλότερος!
* Θα λέγατε ότι, έστω και αν αυτό προέκυψε από την στιγμή που είχε ολοκληρωθεί, ο δίσκος, κατά κάποιο τρόπο αφηγείται την ιστορία ενός ζευγαριού του σήμερα; Αν ναι, η ιστορία αυτή θα ήταν διαφορετική αν δεν είχε μεσολαβήσει η επταετής ήδη κρίση;
Με τις αφηγήσεις δεν τα πηγαίνω καθόλου καλά. Μου είναι συνήθως δύσκολο να βάλω γεγονότα και λόγια σε μία γραμμική σειρά οπότε δεν ξέρω αν ο δίσκος αφηγείται μία ιστορία. Σίγουρα εμπεριέχει στιγμές από μια ιστορία ή ιστορίες οι οποίες διαδραματίστηκαν μέσα σε αυτά τα χρόνια της κρίσης. Δεν νομίζω όμως ότι υπάρχει μια συγκεκριμένη διασύνδεση που να διαμορφώνει μια ολοκληρωμένη αφήγηση. Αν πρέπει να παρομοιάσω με κάτι τον δίσκο αυτό θα ήταν ένα άλμπουμ φωτογραφιών.
* Για εσάς τον ίδιο είναι ένας δίσκος που καταγράφει και σχολιάζει μόνο προσωπικά βιώματα ή προεκτείνεται και στο κοινωνικό και συλλογικό γίγνεσθαι;
Δεν νομίζω ότι είναι έγκυρος ένας τέτοιος διαχωρισμός, αυτά τα δύο λειτουργούν ως συγκοινωνούντα δοχεία. Συγκροτούμε μία κοινωνία, οπότε την επηρεάζουμε ως δομικές μονάδες της αλλά και ζούμε μέσα σε αυτήν, οπότε μας επηρεάζει με τη σειρά της. Μπορεί εκ πρώτης όψεως τα περισσότερα τραγούδια να είναι ερωτικά, πρόκειται όμως για μικρές λεπτομέρειες από τον μεγάλο καμβά της καθημερινότητας όλων.
* Πιστεύετε ότι το «Ο Χρόνος Είναι Με Το Μέρος Μας», η υπομονή, η επιμονή αλλά και η ελπίδα θα έλεγα που το σηματοδοτούν, αφορά πολλές διαπροσωπικές σχέσεις στην εποχή μας;
Το παράδοξο με αυτό το τραγούδι είναι ότι το έγραψα ενώ βρισκόμουν σε μία ακριβώς αντίθετη κατάσταση από αυτή που περιγράφεται. Ήταν, κατά κάποιο τρόπο, ένας τρόπος να κάνω τον εαυτό μου να νιώσει καλύτερα, να αυτοπαρηγορηθώ. Ίσως τελικά να μην αφορά πολλές διαπροσωπικές σχέσεις αλλά να περιγράφει την εικόνα που έχουμε οι περισσότεροι για μία ιδανική/ουτοπική σχέση.
* Ένα από τα βασικά χαρακτηριστικά – και για εμένα επίσης από τα μεγαλύτερα προτερήματα - του album είναι η ποικιλία του, πιο πολύ από όσο στον πρώτο σας δίσκο όπου αυτό ήδη συνέβαινε αρκετά, συνθετικά και ακόμα περισσότερο ενορχηστρωτικά. Ήταν συνειδητή επιλογή ή απλά προέκυψε; Έχουν αλλάξει τόσο πολύ οι επιρροές σας από την εποχή του πρώτου δίσκου και, όπως και αν έχει, ποιες είναι σήμερα;
Όταν ξεκινάς να φτιάξεις έναν δίσκο σίγουρα σε απασχολεί η πληρότητα του συνολικού αποτελέσματος, δηλαδή δεν μπορείς - και δεν πρέπει - να δεις τα τραγούδια ως ανεξάρτητες μονάδες. Αυτό αναπόφευκτα σε οδηγεί στο να προσπαθήσεις να έχεις ποικιλία - στις ενορχηστρώσεις, στην μουσική, στην θεματολογία - και παράλληλα ομοιομορφία ώστε να επιτευχθεί η απαραίτητη συνοχή, πρέπει δηλαδή τα τραγούδια να είναι διαφορετικά αλλά επίσης και να μοιάζουν! Αυτό είναι το στοίχημα σε κάθε δίσκο κατά τη γνώμη μου και το στοιχείο που διαχωρίζει έναν ωραίο δίσκο από έναν δίσκο με ωραία τραγούδια. Υπάρχουν πολλοί που θαυμάζω και παρακολουθώ μετά μανίας και από όλα τα μουσικά ιδιώματα όμως όταν φτιάχνω κάτι δικό μου, λόγω και της βαθιάς εμπλοκής και προσήλωσης στην παραμικρή λεπτομέρεια, πάντα μου φαίνεται πολύ διαφορετικό από οτιδήποτε άλλο έχω ακούσει. Είναι σα να κοιτάς μία νιφάδα χιονιού από πολύ κοντά και να τη βρίσκεις διαφορετική από όλες ενώ για όλους τους άλλους είναι απλώς χιόνι! Με λίγα λόγια δεν μπορώ να εντάξω κάπου ή να εντοπίσω επιρροές άλλων στο έργο μου, ακόμα και αν ένας αντικειμενικός παρατηρητής μπορεί πολύ εύκολα να το κάνει.
* Ποια θα είναι η συνέχεια για το «Μαζί τον Χειμώνα» μετά την ζωντανή παρουσίασή του στο Club του «Σταυρός Του Νότου», τι άλλο σκοπεύετε να κάνετε γι' αυτό; Αλλά και ποια είναι τα προσωπικά σας πλέον σχέδια για τη συνέχεια;
Προς το παρόν τα μόνα σχέδια μου αφορούν στον δίσκο και την παρουσίασή του σε διάφορους χώρους, στην Αθήνα και σε άλλες πόλεις. Οπότε μαζί την άνοιξη, μαζί το καλοκαίρι, μαζί το φθινόπωρο, μαζί στην Αθήνα, μαζί στη Χαλκίδα, μαζί στα νησιά, μαζί στη Βραυρώνα και γενικά μαζί!
Κρίνοντας από τα μέχρι τώρα πεπραγμένα και αποτελέσματα, είναι μια «παρέα» που σίγουρα πρέπει και αξίζει να συνεχιστεί...
