(31.5.1887 - 20.9.1975)
Ο Μαρί Ρενέ Αλεξί Σαιν - Λεζέ Λεζέ γεννήθηκε στις 21 Μαΐου 1887 στη γαλλική αποικία της Γουαδελούπης (το μεγαλύτερο νησί του συγκροτήματος των Μικρών Αντιλλών) και, για την ακρίβεια, σ' ένα νησάκι (ιδιοκτησία της οικογενείας) πνιγμένο στην τροπική βλάστηση, από πατέρα Κρεολό δικηγόρο, απόγονο Γάλλων νομομαθών, βουργουνδικής καταγωγής, αποίκων του τέλους του 17ου αιώνα, κι από μητέρα που ανήκε σε οικογένεια καλλιεργητών και ναυτικών. Στο εξωτικό τούτο περιβάλλον, σ' ένα παλιό αρχοντικό, μέσα σ' ένα πλήθος μαύρων υπηρετών, σε μια ατμόσφαιρα Νέας Ορλεάνης, της εποχής της Μπήτσερ Στόου, έζησε τα πρώτα παιδικά χρόνια του ο ποιητής. Σε ηλικία έντεκα χρονών στέλνεται για σπουδές στη Γαλλία - χωρίς να ξαναγυρίσει, έκτοτε, όπως λένε οι βιογράφοι του, στο γενέθλιο νησί. Τελειώνοντας το Λύκειο του Πω, σπούδασε νομικά στο Πανεπιστήμιο του Μπορντώ και στα 1914, ύστερα από εξετάσεις, έγινε δεκτός στο Υπουργείο Εξωτερικών. Με την ποίηση άρχισε ν' ασχολείται από νωρίς: διαβάζει Έλληνες (προσωκρατική φιλοσοφία, αγαπά ιδιαίτερα τον Ηράκλειτο, μελετά τους Αλεξανδρινούς, μεταφράζει «για άσκηση» Πίνδαρο), έρχεται σ' επαφή με συγγραφείς, και, στα 1904, δεκαεφτά χρονών, γράφει το πρώτο γνωστό του ποίημα, τις Εικόνες στον Κρούσο (πρώτη δημοσίευση, στη Νέα Γαλλική Επιθεώρηση, 1909), που, το 1907, το ακολουθεί ένα δεύτερο, το Για να γιορτάσω μιαν παιδική ηλικία καθώς και τα Εγκώμια, που και τα δυο είδαν το φως της δημοσιότητας τρία χρόνια αργότερα, και πάντα με το πραγματικό του όνομα. Ως γραμματέας της Γαλλικής Πρεσβείας στο Πεκίνο (1919-1921), του δίδεται η ευκαιρία να ταξιδέψει στην Ιαπωνία, στην Κορέα, στην Μογγολία, να διατρέξει με άλογο την έρημο του Γκόμπι, στην Κεντρική Ασία, και να διαπλεύσει με ιστιοφόρο την Ωκεανία. Φεύγοντας από την Ασία, το 1921, για να πάρει μέρος, ως μέλος της Γαλλικής Αντιπροσωπείας και εμπειρογνώμων για τ' ανατολικά ζητήματα, στη διάσκεψη της Ουάσινγκτον, έχει δυο καινούργια χειρόγραφα στις αποσκευές του: τη Φιλία του Πρίγκηπα και την Ανάβαση, που δεν θα δουν το φως της δημοσιότητας παρά μόνο το 1924, ύστερα από πιέσεις των ποιητών φίλων του και, οπωσδήποτε, με ψευδώνυμο, Έτσι γεννήθηκε ο Σαιν - Τζον Περς.
Το 1925, ο Αριστείδης Μπριάν, υπουργός των Εξωτερικών τότε, τον διορίζει διευθυντή τού ιδιαίτερου γραφείου του, όπου και παραμένει ώς το 1931. Αμέσως με τον διορισμό του αυτόν, ο Σαιν - Λεζέ Λεζέ επιβάλλει την πιο απόλυτη σιωπή στον Σαιν - Τζον Περς - σιωπή που θα διαρκέσει δεκαπέντε χρόνια. Από το 1933 ώς το 1940, ο Λεζέ, ως γενικός γραμματέας του Υπουργείου Εξωτερικών, στο κέντρο κρισίμων διεθνών διπλωματικών ζυμώσεων, κατευθύνει κατ' ουσίαν την εξωτερική πολιτική της Γαλλίας. Βαθύτατα αντιχιτλερικός, εναντίον του κατευνασμού της Ναζιστικής Γερμανίας, κατηγορήθηκε από τη μικροπολιτική της πατρίδας του σαν πολεμοκάπηλος, ίσαμε που με προσωπική επέμβαση του ίδιου του προέδρου Πωλ Ρενώ απολύθηκε από τη θέση του τον Μάιο του 1940. Ενώ, μετά από ένα μήνα, κατέφευγε, μέσω Αγγλίας, στις Ηνωμένες Πολιτείες, η Κυβέρνηση Πεταίν τον στερούσε της γαλλικής υπηκοότητας και η Γκεστάπο επέδραμε στο παρισινό του διαμέρισμα, καταστρέφοντας αρκετά χειρόγραφα του ποιητή. Στην Αμερική, με τη συμπαράσταση του ποιητή Άρτσιμπαλντ Μακ Λις (και μεταφραστή του αργότερα - 1944), ο Λεζέ - Περς διορίστηκε σύμβουλος επί της Γαλλικής Λογοτεχνίας στην Βιβλιοθήκη του Κογκρέσου. Έτσι τερματίστηκε η διπλωματική σταδιοδρομία του Λεζέ, για να συνεχιστεί, απρόσκοπτα πια, η διακοπείσα ποιητική του Σαιν - Τζον Περς (1942, Εξορία / Ποίημα στην Ξένη - 1943, Βροχές - 1944, Χιόνια - 1946, Άνεμοι - 1957, Σημαφόροι [ή: Αλόσημα]- 1960, Χρονικό - 1963, Πουλιά [πάνω σε χαρακτικά του Μπρακ] - 1969, ... - 1971, Άσμα για μιαν ισημερία - 1973, Νυχτερινό - 1973, ....).
Από το 1940 ο Περς έζησε στην Αμερική· το 1957, Αμερικανοί φίλοι του τού δώρισαν ένα εξοχικό στο Giens της Προβηγκίας και έκτοτε μοίραζε το χρόνο του ανάμεσα στις δυο χώρες. Στη Γαλλία δεν επέστρεψε κατ’ ουσίαν ποτέ.
Το 1960 του απονεμήθηκε το βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας.
