Μετά τη δημιουργία και στήριξη χιλιάδων θέσεων εργασίας για νέους εξειδικευμένους επιστήμονες, με εξασφάλιση χρηματοδότησης, η αξιοποίηση των αποτελεσμάτων της έρευνας προωθείται με «υπερταμείο», που εντοπίζει νέες ιδέες, υποστηρίζει την δημιουργία καινοτόμων επιχειρήσεων και φροντίζει για την ωρίμανσή τους, όπως περιέγραψε ο αναπληρωτής υπουργός Έρευνας και Καινοτομίας Κώστας Φωτάκης μιλώντας Στο Κόκκινο
Στόχος, σύμφωνα με τον ίδιο, είναι μία επιχειρηματικότητα που βασίζεται στους νέους επιστήμονες, πυλώνας ανάπτυξης δίπλα στον πρωτογενή τομέα, στον τουρισμό, τη ναυτιλία και τις μεταφορές, όπως τόνισε.
Η προώθηση των παρεμβάσεων στην έρευνα και την καινοτομία έχει να κάνει με την διαμόρφωση των συνθηκών και των προοπτικών για την επόμενη ημέρα και είναι καίριο σημείο σε σχέση με το φαινόμενο της μετανάστευσης εξειδικευμένου επιστημονικού δυναμικού, το brain drain, είπε ο κ.Φωτάκης.
Στα δύο χρόνια θητείας αυτής της κυβέρνησης, που για πρώτη φορά θέσπισε χαρτοφυλάκιο έρευνας και καινοτομίας, αρχικά η προσπάθεια είχε στόχο να τεθούν οι βάσεις από διαφορετική αρχή, ώστε η επιστημονική έρευνα να έχει δύο βασικές στοχεύσεις: αφενός να διερεύνει τους πνευματικούς ορίζοντες της κοινωνίας και αφετέρου να διαμορφώσει τις προϋποθέσεις για την κοινωνία της γνώσης ως αναπτυξιακό εργαλείο, όπως υπογράμμισε.
Φιλοδοξία της πολιτικής ηγεσίας, σημείωσε, είναι η έρευνα και η καινοτομία να φτάσει να στέκεται ως πυλώνας ανάπτυξης δίπλα στον τουρισμό, τη ναυτιλία, τις μεταφορές και τον πρωτογενή τομέα.
Δεκαπλασιάστηκε η επιστημονική μετανάστευση στην κρίση
Ο κ.Φωτάκης αναφέρθηκε στα «τρομακτικά» αριθμητικά στοιχεία του brain drain που υπέστη η Ελλάδα. Την πενταετία 2000-2005, προ κρίσης, άφησαν την χώρα 2.500 νέοι εξειδικευμένοι επιστήμονες, ενώ την πενταετία 2009-2014 ο αριθμός αυτός σχεδόν δεκαπλασιάστηκε, με 20.280 «μετανάστες» επιστήμονες.
Παράλληλα, είναι τεράστιο και το φαινόμενο της σπατάλης εξειδικευμένου δυναμικού, του brain waste, με επιστήμονες να απασχολούνται σε τομείς πολύ κατώτερους της εξειδίκευσής τους, όπως τόνισε.
Δεν αρκούν οι μισθοί, χρειάζονται σοβαρές προϋποθέσεις εργασίας
Στόχος της κυβέρνησης και του υπουργείου είναι να αναστραφεί η διαδικασία, να υπάρξει brain gain και να αποκατασταθεί μία ισόρροπη κινητικότητα νέων επιστημόνων, είπε ο υπουργός. Για να συμβεί όμως αυτό, πρέπει να υπάρξουν αφενός θέσεις εργασίας με αξιοπρεπείς μισθούς, στο πλαίσιο της σημερινής μισθολογικής κατάστασης, αλλά ακόμη περισσότερο, για τους νέους επιστήμονες πρέπει να υπάρξουν προϋποθέσεις και θύλακες επιστημονικής ποιότητας, που θα προσφέρουν σοβαρές προϋποθέσεις για να κάνουν τη δουλειά τους.
Σε επίπεδο θέσεων εργασίας στην έρευνα, ήδη έχουν εγκριθεί στο Δημόσιο 1.000 θέσεις μελών ΔΕΠ και 100 ερευνητών και έχει αρχίσει η διαδικασία πλήρωσής τους, για πρώτη φορά μετά από 7-8 χρόνια, όπως τόνισε ο κ.Φωτάκης.
Παράλληλα, δημιουργούνται οι συνθήκες για να υπάρξουν ελκυστικοί θύλακες επιστημονικής εργασίας, μέσω του νόμου για την έρευνα που ψηφίστηκε πέρυσι. Μεταξύ άλλων, οι ίδιοι οι νέοι ερευνητές έχουν πλέον τη δυνατότητα να είναι οι επιστημονικοί υπεύθυνοι για τα έργα που πρότειναν και κρίθηκαν θετικά, αναδεικνύοντας τη δημιουργικότητά τους και παρέχοντας τη δυνατότητα να συγκροτήσουν οι ίδιοι την επιστημονική τους ομάδα. Παρέμβαση υπήρξε επίσης και στο θέμα για τα μπλοκάκια, καθώς μπορούν πλέον να επιλέγουν τη σχέση που θα έχουν, εργασίας ή έργου.
Οι τρεις άξονες των παρεμβάσεων
Οι παρεμβάσεις της κυβέρνησης για την έρευνα και την καινοτομία κινούνται σε τρεις άξονες, τους οποίους περιέγραψε ο κ.Φωτάκης:
δημιουργία ευκαιριών για επιστημονική έρευνα σε καλές συνθήκες, είτε στο Δημόσιο είτε στον ιδιωτικό τομέα, που όπως εκτίμησε αφορά τουλάχιστον 9.000 θέσεις σε Δημόσιο και ιδιωτικό τομέα
υποστήριξη και ρύθμιση από την πολιτεία δράσεων που ο ιδιωτικός τομέας αδυνατεί να χρηματοδοτήσει εξαιτίας του μεγάλου επιχειρηματικού ρίσκου
εμβληματικές πρωτοβουλίες από την πολιτεία που εμπνέουν και δίνουν προοπτική σε νέους επιστήμονες, ειδικά σε περίοδο κρίσης, δημιουργώντας προστιθέμενη επιστημονική, οικονομική και κοινωνική αξία στο έργο τους
Η υλοποίηση των παραπάνω βασίζεται αντίστοιχα σε δύο πυλώνες:
θεσμικά και νομοθετικά μέτρα, όπως ο νόμος για την έρευνα αλλά και ο νέος αναπτυξιακός νόμος
Ενισχύεται από την πρώτη ημέρα η χρηματοδότηση
Ο δεύτερος, δηλαδή η εξασφάλιση πόρων για την έρευνα, είναι ένα πεδίο στο οποίο η κυβέρνηση δραστηριοποιήθηκε από την αρχή της θητείας της, καθώς όπως είπε ο κ.Φωτάκης, ήδη το 2015 η δαπάνη για την έρευνα αυξήθηκε σημαντικά, κατά 200 εκατ. ευρώ, φτάνοντας το 1% του ΑΕΠ από το 0,8%, αν και ακόμη υπολείπεται σημαντικά από το μέσο κοινοτικό όρο του 2%.
Διερύνθηκε επίσης η δυνατότητα χρηματοδότησης, αφενός από τον προϋπολογισμό και το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων (όπου έκανε άλμα από τα 97 εκατ. ευρώ το 2014 στα 148 εκατ. ευρώ το 2016), από το πρόγραμμα 2020 της ΕΕ όπου η Ελλάδα είναι στη δέκατη θέση στην προσέλκυση πόρων και τον αριθμό των προγραμμάτων, αλλά και από το ΕΣΠΑ, το οποίο διαθέτει πόρους 1,2 δισ. ευρώ.
Η απάντηση του ΕΛΙΔΕΚ στις αγκυλώσεις του ΕΣΠΑ
Λόγω ωστόσο θεματικών και γεωγραφικών αγκυλώσεων που είχε το τελευταίο, καθώς σχεδιάστηκε προ κρίσης, η κυβέρνηση «απάντησε» με την ίδρυση του Ελληνικού Ιδρύματος Έρευνας και Καινοτομίας (ΕΛΙΔΕΚ). Μέσα από αυτό, πόροι 240 εκατ. ευρώ, με δανειακή σύμβαση από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων και συμμετοχή 25% του Δημοσίου, κατευθύνονται στην έρευνα και κυρίως στην λεγόμενη bluesky reasearch, που βασίζεται στην ικανοποίηση της επιστημονικής περιέργειας, όπως είπε ο υπουργός. «Ήταν μία συνειδητή πολιτική επιλογή», για την απευθείας ενίσχυση του ακαδημαϊκού και ερευνητικού οικοσυστήματος της χώρας. Μάλιστα, τα 60 εκατ. ευρώ της ελληνικής συμμετοχής έχουν ήδη καταβληθεί, κάτι πρωτοφανές, τόνισε ο ίδιος.
Στο τέλος της τριετίας κατά τον κ.Φωτάκη αναμένεται να έχουν ωφεληθεί πάνω από 4.000 νέοι επιστήμονες, ενώ ήδη φέτος θα αγοραστεί επιστημονικός εξοπλισμός 30 εκατ. ευρώ και θα υλοποιηθούν προγράμματα προβολής της σημασίας της επιστήμης ύψους 6 εκατ. ευρώ.
Θερμοκοιτίδες καινοτομίας με «υπερταμείο» σε τρία βήματα
Πέρα από την ίδια την έρευνα και την καινοτομία, ωστόσο, συνέχισε ο κ.Φωτάκης, το μεγάλο στοίχημα είναι το πώς θα αξιοποιηθούν τα αποτελέσματά της. Έτσι, δημιουργήθηκε ένα «υπερταμείο» επενδυτικών συμμετοχών, που έχει από κάτω του τρία επιμέρους ταμεία, για την στήριξη της γέννησης, της ενίσχυσης και της ωρίμανσης νέων καινοτόμων επιχειρήσεων.
το «παράθυρο καινοτομίας» που έχει στόχο να μετατρέψει αξιοποιήσιμες ιδέες σε καινοτόμες νέες επιχειρήσεις, με δομές μέσα στο ακαδημαϊκό και ερευνητικό οικοσύστημα που παρατηρούν τις νέες ιδέες που διαμορφώνονται
το ταμείο πρώιμης επιχειρηματικότητας που βοηθά στην δημιουργία των νέων επιχειρήσεων, και
το ταμείο μεγέθυνσης, που βοηθά αυτές τις νέες επιχειρήσεις να εξελιχθούν
«Μιλάμε για μία επιχειρηματικότητα που βασίζεται στους νέους επιστήμονες» της χώρας, όπως τόνισε.
Αναδημοσίευση από το Κόκκινο
