Πρωτιά στις ρατσιστικές επιθέσεις σε άτομα ΛΟΑΤΚΙ, ιδιαίτερα κατά την περίοδο συζήτησης του νομοσχεδίου για την ταυτότητα φύλου, σταθερή πια τάση στοχοποίησης υπερασπιστών και ακτιβιστών για τα δικαιώματα είτε των προσφύγων είτε των ΛΟΑΤΚΙ ατόμων, ενίσχυση των βίαιων επιθέσεων από οργανωμένες ομάδες που θυμίζει "ομάδες κρούσης" κατά προσφύγων και υπερασπιστών τους σε Αθήνα, ευρύτερη Αττική και στα νησιά του Αιγαίου, σταθερή αύξηση αντισημιτικών περιστατικών με βεβηλώσεις μνημείων και νεκροταφείων και μικρή αύξηση στα περιστατικά ρατσιστικής βίας με ενστόλους και δημοσίους υπαλλήλους, συνθέτουν το σκηνικό της ρατσιστικής βίας σύμφωνα με την ετήσια έκθεση για το 2017 του Δικτύου Καταγραφής Περιστατικών Ρατσιστικής Βίας που παρουσιάστηκε χθες. Μάλιστα για πρώτη φορά στα επτά χρόνια λειτουργίας του Δικτύου στην παρουσίαση της έκθεσης παρών ήταν και εκπρόσωπος της αστυνομίας, ο οποίος παρουσίασε με τη σειρά του τα στοιχεία της ΕΛ.ΑΣ. για τις καταγγελίες που έχει δεχθεί η αστυνομία και τις δικογραφίες που εξετάζει κατόπιν εισαγγελικής παραγγελίας.
Το έδαφος για τις ρατσιστικές επιθέσεις έστρωσαν, σύμφωνα με το Δίκτυο, τόσο ο ρατσιστικός λόγος ακόμα και βουλευτών μέσα στη Βουλή, ο οποίος υποδαυλίζει το μίσος προς τον ξένο και τον διαφορετικό και απενοχοποιεί ρατσιστικές συμπεριφορές, όσο και η διάδοση ψευδών ειδήσεων που εμφανίζουν πρόσφυγες και μετανάστες να έχουν διαπράξει διάφορα "αδικήματα" ώστε να ενισχυθεί η ξενοφοβική ρητορική, ιδιαίτερα στα νησιά του Αιγαίου, όπου χιλιάδες πρόσφυγες παραμένουν εγκλωβισμένοι σε άθλιες συνθήκες, αλλά και συζητήσεις στη δημόσια σφαίρα για το νομοσχέδιο της ταυτότητας φύλου που απείχαν από τον σεβασμό των δικαιωμάτων. Παράλληλα, όπως τόνισε η συντονίστρια του Δικτύου Τίνα Σταυρινάκη, αναπτύχθηκαν ταχύτερα ανακλαστικά από τις αρμόδιες αρχές, αστυνομικές και δικαστικές, και υπενθύμισε την καταδίκη του δημάρχου Ωραιοκάστρου βάσει του αντιρατσιστικού νόμου.
Άτομα ΛΟΑΤΚΙ τα περισσότερα θύματα
Αναλυτικότερα, σύμφωνα με την έκθεση του Δικτύου, κατά την περίοδο Ιανουαρίου - Δεκεμβρίου 2017 το Δίκτυο Καταγραφής Περιστατικών Ρατσιστικής Βίας κατέγραψε μέσω συνεντεύξεων με τα θύματα 102 περιστατικά ρατσιστικής βίας με περισσότερα από 120 θύματα. Η "κατηγορία" με τα περισσότερα περιστατικά βίας (47) αφορούσε ΛΟΑΤΚΙ άτομα. Ακολουθούν τα περιστατικά με θύματα πρόσφυγες - μετανάστες (34), οι οποίοι στοχοποιήθηκαν "λόγω εθνικής καταγωγής, θρησκείας, χρώματος ή/και ταυτότητας φύλου".
"Σε 7 περιστατικά στοχοποιήθηκαν υπερασπιστές ανθρωπίνων δικαιωμάτων και εργαζόμενοι οργανώσεων ή φορέων που παρέχουν υπηρεσίες σε πρόσφυγες. Σε 11 περιστατικά στοχοποιήθηκαν ιεροί ή συμβολικοί χώροι και η εβραϊκή κοινότητα και σε 2 περιστατικά στοχοποιήθηκαν Έλληνες λόγω θρησκείας. Σε 1 περιστατικό στοχοποιήθηκε άνδρας Ρομά λόγω εθνοτικής καταγωγής. Σε 37 περιστατικά στοχοποιήθηκαν περισσότερα του ενός θύματος, ενώ σε 55 περιστατικά η επίθεση τελέστηκε από ομάδα (τουλάχιστον 2 ατόμων)", σύμφωνα πάντα με στοιχεία της έκθεσης.
Αθήνα και νησιά πρωταγωνιστές
Η πλειονότητα των περιστατικών (60) κατεγράφη στην Αττική, 13 περιστατικά κατεγράφησαν από το Δίκτυο κατά αιτούντων άσυλο στη Λέρο, στη Λέσβο και κατά υπερασπιστών στη Σάμο και τα υπόλοιπα σε Θεσσαλονίκη, Ιωάννινα, Κρήτη, Αχαΐα, Άρτα, Γρεβενά, Ηγουμενίτσα, Καβάλα, Κομοτηνή, Κω, Λάρισα, Ξάνθη και στα σύνορα του Έβρου. Μάλιστα, όπως χαρακτηριστικά ανέφερε η Νικολέτα Κυράνα από την «Άρσις», εργαζόμενοι σε ΜΚΟ στα νησιά βρίσκονται καθημερινά αντιμέτωποι με "μικρά περιστατικά" ενώ αντιμετωπίζουν δυσπιστία από εκπαιδευτικούς, αστυνομικούς, από εργαζομένους στα νοσοκομεία, την τοπική κοινωνία. Οι δράστες στην πλειονότητά τους είναι άνδρες (60 περιστατικά), σε 13 περιπτώσεις είχαμε μεικτές ομάδες, ωστόσο το Δίκτυο καταγράφει αύξηση στις γυναίκες δράστες (10).
Οι επιθέσεις από τις οποίες δεν λείπουν οι οργανωμένες επιθέσεις μηχανοκίνητων "ομάδων κρούσης", στα πρότυπα του 2011-2013, στην πλειονότητά τους σημειώθηκαν σε δημόσιο χώρο (26) και διασπείρονται, όπως τόνισε η Τ. Σταυρινάκη, σε όλο το φάσμα της κοινωνικής ζωής, από μπαρ μέχρι μουσείο, γραφεία φορέων παροχής υπηρεσιών σε πρόσφυγες, καταυλισμό, σε χώρο εργασίας, σε αστυνομικά τμήματα ενώ 18 περιστατικά αφορούσαν στοχοποίηση ή διαπόμπευση μέσω Διαδικτύου. Μια τακτική που, όπως αναφέρθηκε, χρησιμοποιήθηκε ειδικά σε διεμφυλικά άτομα κυρίως κατά την περίοδο συζήτησης του νομοσχεδίου για την ταυτότητα φύλου, όταν σημειώθηκαν δηλαδή τα μισά περιστατικά κατά ατόμων ΛΟΑΤΚΙ, όπως υπογράμμισε η Τ. Σταυρινάκη.
Επιπλέον αύξηση κατεγράφη και στα περιστατικά με δράστες ενστόλους (10) σε σχέση με το 2016, ενώ κατεγράφησαν και 4 περιστατικά με θύτες δημοσίους υπαλλήλους και τα θύματα στοχοποιήθηκαν οι 3 λόγω ταυτότητας φύλου και ένας λόγω σεξουαλικού προσανατολισμού. Κατεγράφη επίσης περιστατικό επαναλαμβανόμενης θυματοποίησης ατόμου στον χώρο εργασίας λόγω σεξουαλικού προσανατολισμού, αλλά και 12 περιστατικά αντισημιτικού χαρακτήρα.
Αυξάνονται οι καταγγελίες στην αστυνομία
Αξιοσημείωτη ήταν και η παρουσίαση του υπαστυνόμου Δημοσθένη Κατσιαβάρα από το Τμήμα Κοινωνικών Ζητημάτων και Αντιμετώπισης Ρατσισμού, ο οποίος μίλησε για 184 περιστατικά ρητορικής μίσους και με πιθανολογούμενο ρατσιστικό κίνητρο, εκ των οποίων οι 112 με αστυνομική προανάκριση, και οι 72 αφορούσαν υποθέσεις που έφτασαν στην αστυνομία έπειτα από εισαγγελική παραγγελία και αφορούν και προηγούμενα έτη.
Σύμφωνα με στοιχεία από το αρχηγείο της ΕΛ.ΑΣ., το 2014 -όταν ξεκίνησαν τη λειτουργία τους τα Τμήματα Αντιρατσιστικής Βίας, κατεγράφησαν από την ΕΛ.ΑΣ. 85 υποθέσεις ρατσιστικής βίας, το 2015 84, το 2016 επίσης 84. Απέδωσε την αύξηση των καταγγελιών στην αστυνομία, που παρατηρείται το 2017, στις προσπάθειες εκπαίδευσης των αστυνομικών και στη συμβολή του Δικτύου, που έχει ενδυναμώσει τα θύματα ώστε να προβαίνουν σε καταγγελίες. Ερωτηθείς για την Κρυπτεία και τις άλλες ομάδες που δρουν ανέφερε ότι η υπόθεση της Combat 18 και των ΑΜΕ έχει δείξει ότι υπάρχει μεταξύ τους διασύνδεση, είτε με κοινά μέλη είτε με επικοινωνία.
Ο Ταχέρ Αλιζαντέ, πρόεδρος της Κοινότητας Αφγανών Μεταναστών και Προσφύγων, μίλησε για τις επιθέσεις στα γραφεία τους από το 2011 στο Περιστέρι, την πλατεία Βικτωρίας και την πιο πρόσφατη στην Ομόνοια, για την οποία ανέλαβε την ευθύνη η Κρυπτεία, ενώ αναφέρθηκε και σε ρατσιστικές συμπεριφορές που αντιμετωπίζει ακόμα και ο γιος του στο σχολείο, αλλά και στις προσπάθειες της κοινότητας να ενταχθούν στην ελληνική κοινωνία. Κάλεσε δε σε ειρηνική διαμαρτυρία την Παρασκευή στα γραφεία τους.
Στην παρουσίαση της έκθεσης χαιρετισμό εκ μέρους του υπουργού Δικαιοσύνης Σταύρου Κοντονή εκφώνησε ο Δημήτρης Μελίδης επαινώντας την αξιοπιστία των στοιχείων του Δικτύου, ενώ η γενική γραμματέας Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων Μαρία Γιαννακάκη υπενθύμισε ότι η καταπολέμηση της ρατσιστικής βίας τέθηκε εξαρχής στις προτεραιότητες της Γενικής Γραμματείας. Τόνισε τη σημασία της θεσμοθέτησης της συνεργασίας με τους φορείς της Κοινωνίας των Πολιτών μέσω του Εθνικού Συμβουλίου κατά του Ρατσισμού και της Μισαλλοδοξίας. Η Στέλλα Νάνου, από την Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες, επισήμανε τις θεσμικές βελτιώσεις στις οποίες έχει συμβάλει το Δίκτυο μέσω της τεκμηρίωσης της ρατσιστικής βίας, ενώ ο Θανάσης Θεοφιλόπουλος από την Color Youth μίλησε για τις δυσκολίες να καταγγελθεί η ομοφοβική και τρανσφοβική βία.
