Μπορεί να γίνει η τέχνη γέφυρα; Η απάντηση είναι εύκολη: βεβαίως και μπορεί. Δύο ώρες και μερικά λεπτά είναι η απόσταση ανάμεσα στη Θεσσαλονίκη και στα Σκόπια, κόσμος πάει κι έρχεται εδώ και πάρα πολλά χρόνια - ακόμα και στα χρόνια της μεγάλης έντασης. Την αρχή έκαναν οι επιχειρηματίες και οι δημοσιογράφοι, για να μη μιλήσουμε για τους τουρίστες, στις καλές φάσεις πηγαινοέρχονταν οι πολιτικοί, σχεδόν πάντα ανεβοκατέβαιναν συγκροτήματα και τραγουδιστές, προσφάτως επικοινωνούν πλέον οργανωμένα και οι εικαστικοί καλλιτέχνες. Με όχημα μια μεγάλη έκθεση, με τίτλο «Είμαι Αυτό το Όνομα ή Αυτή η Εικόνα;» 18 καλλιτεχνών, παραγωγής του MOMus - Πειραματικού Κέντρου Τεχνών της Θεσσαλονίκης, που φιλοξενείται από τις 27 Σεπτεμβρίου και μέχρι τα τέλη Νοεμβρίου στο Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης των Σκοπίων. Σε ένα πολύ όμορφο μουσείο, που χτίστηκε μετά τον καταστροφικό σεισμό του 1963 στα Σκόπια και "προικίστηκε" χάρη στην αλληλεγγύη εκατοντάδων καλλιτεχνών από όλο τον κόσμο, της Ελλάδας συμπεριλαμβανομένης, οι οποίοι έσπευσαν να προσφέρουν τα έργα τους. Ο πρώτος πυρήνας της συλλογής του μουσείου δημιουργήθηκε από 2.000 έργα ζωγραφικής, γλυπτικής, χαρακτικής και φωτογραφίας από 1.600 και πλέον καλλιτέχνες από 66 χώρες.
Την έκθεση του ΜΟΜus εγκαινίασαν την περασμένη εβδομάδα ο Πρόεδρος της Βόρειας Μακεδονίας Στέβο Πενταρόφσκι, ο δήμαρχος των Σκοπίων Πέτρε Σιλέγκοφ, και ο πρώην δήμαρχος Θεσσαλονίκης Γιάννης Μπουτάρης, ο οποίος, όπως εξομολογήθηκε, πέρασε για πρώτη φορά το κατώφλι του Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης των Σκοπίων στη δεκαετία του 1990, ζήλεψε και επιστρέφοντας στη Θεσσαλονίκη “αναρωτήθηκα με φίλους, όπως τον Ιόλα, πώς είναι δυνατόν να έχουν τα Σκόπια Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης και να μην έχουμε εμείς, αφιερωμένο στον σεισμό του 1978”.
Σύμφωνα με τον Πρόεδρο της γείτονος Πενταρόφσκι, “η πολιτιστική συνέργεια Θεσσαλονίκης - Σκοπίων πρέπει να αποτελέσει παράδειγμα συνεργασίας και για άλλους θεσμούς και φορείς των δύο χωρών. Ξεκινά μια νέα εποχή πολιτιστικής συνεργασίας μεταξύ της Βόρειας Μακεδονίας και της Ελλάδας. Η τέχνη δεν αναγνωρίζει τα όρια και τις διαιρέσεις και ο βασικός ρόλος της είναι να υποστηρίξει τη συνύπαρξη και ένα κοινό μέλλον μεταξύ των εθνών”.
Τρία χρόνια συνεργασίας
Να σημειωθεί ότι η συνεργασία μεταξύ των δύο μουσείων έχει ξεκινήσει εδώ και τρία χρόνια - και έπεται συνέχεια. Μάλιστα, εντάσσεται στο ευρύτερο πρόγραμμα συνεργασιών του MOMus με φορείς και μουσεία της νοτιοανατολικής Ευρώπης. Προηγήθηκε η έκθεση «Όλα Όσα Έχουμε Κοινά» (“All Τhat We Have In Common”) που φιλοξενήθηκε στο MOMus - Πειραματικό Κέντρο Τεχνών το καλοκαίρι του 2019, ενώ το καλοκαίρι του 2020 θα πραγματοποιηθεί από τους δύο φορείς θερινό σχολείο για επιμελητές και εικαστικούς καλλιτέχνες στη Θεσσαλονίκη, στα Σκόπια και στη Χαλκιδική.
Οι 18 καλλιτέχνες που εκθέτουν τα έργα τους στο Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης των Σκοπίων, καλλιτέχνες όχι μόνο από την Ελλάδα, αλλά και από την Αγγλία, τη Γερμανία, τη Σερβία και τη Γαλλία, «θέλουν να μας δείξουν πώς δημιουργούνται ταυτότητες σήμερα μέσα από τους πίνακές τους» τόνισε στα εγκαίνια η επιμελήτρια της έκθεσης Συραγώ Τσιάρα. Οι καλλιτέχνες σχολιάζουν κριτικά μέσα από το έργο τους την αθώα βεβαιότητα ότι υφίστανται σαφείς διαχωριστικές γραμμές ανάμεσα στην ύπαρξη και την επινόησή της, τη ρεαλιστική αναπαράσταση και την πλαστοπροσωπία. Η «πραγματικότητα» των ανθρώπινων σχέσεων διαταράσσεται ή αναδιατάσσεται με άξονα την εικόνα, το προσωπείο ή το ιδανικό πρότυπο που φτιάχνουμε οι ίδιοι για τον εαυτό μας. Γι’ αυτό και οι εικαστικές αναπαραστάσεις του εαυτού αξιοποιούν σε μεγάλο βαθμό τα νέα ψηφιακά μέσα, όπως τη φωτογραφία, το Διαδίκτυο, το βίντεο και την προβολή.
Τα έργα της έκθεσης προέρχονται στην πλειονότητά τους από τις συλλογές των μουσείων που συγκρότησαν την πλατφόρμα του Μητροπολιτικού Οργανισμού Μουσείων Εικαστικών Τεχνών Θεσσαλονίκης ή έχουν παρουσιαστεί στην Μπιενάλε Σύγχρονης Τέχνης Θεσσαλονίκης.
Στην έκθεση συμμετέχουν οι Filippo Berta, James Bridle, Κυριακή Γονή, Μαριάννα Ιγνατάκη, Majida Khattari, Φένια Κοτσοπούλου, Βιργινία Μαστρογιαννάκη, Oleg Mavrommati και Boryana Rossa, Ευαγγελία Μπασδέκη, Ελένη Μυλωνά, Νατάσσα Παπαδοπούλου, Αλέξανδρος Πλωμαρίτης, Marilou Poncin, Rena Rädle και Vladan Jeremić, Βιβή Τσιόγκα και Ira Waldron.
Έργο της Βιβής Τσιόγκα
Έργο του Filippo Berta
Έργο των Rena Rädle και Vladan Jeremić
