Του Μάριου Κάτση*
Το διαδίκτυο και οι ψηφιακές τεχνολογίες αναπτύσσονται ραγδαία και μεταμορφώνουν τον κόσμο γύρω μας. Το φάσμα των αλλαγών είναι τόσο ευρύ που ακουμπά από το παραγωγικό μοντέλο της χώρας και τις εργασιακές σχέσεις έως την εκπαίδευση και την απλή καθημερινότητα. Έννοιες όπως η τεχνητή νοημοσύνη και η ψηφιακή αγορά αποκτούν ολοένα και μεγαλύτερη βαρύτητα. Γενούν νέες ευκαιρίες, αλλά παράλληλα δημιουργούν καινούργιους προβληματισμούς. Η τέταρτη βιομηχανική επανάσταση είναι ήδη εδώ, και στα ερωτήματα που φέρνει πρέπει σαν Αριστερά να έχουμε σαφείς και τεκμηριωμένες απαντήσεις.
Αυτή την εβδομάδα πραγματοποιήθηκε στη Βουλή κοινή συνεδρίαση με αντιπροσωπεία της Επιτροπής Εσωτερικής Αγοράς και Προστασίας Καταναλωτών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, με θέμα τις εξελίξεις στην ενιαία αγορά και το ευρωπαϊκό πλαίσιο προστασίας των καταναλωτών. Στη συζήτηση τέθηκε και το ζήτημα της ενιαίας ψηφιακής αγοράς.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει καταρτίσει και υλοποιεί ήδη τη στρατηγική της για την ενιαία ψηφιακή αγορά. Μέρος αυτής της στρατηγικής είναι και η άρση του geoblockingμε τον αντίστοιχο ευρωπαϊκό κανονισμό που τέθηκε σε ισχύ στις 3 Δεκεμβρίου. Μιλάμε για την άρση του γεωγραφικού αποκλεισμού στο διαδίκτυο, που δίνει πλέον τη δυνατότητα στους καταναλωτές να πραγματοποιούν τις αγορές τους ηλεκτρονικά στην Ε.Ε., χωρίς να εμποδίζονται ή να ανακατευθύνονται. Η υιοθέτηση της άρσης του γεωγραφικού αποκλεισμού αφορά φυσικά και την Ελλάδα. Το γεγονός αυτό,σε συνδυασμό με την κατάργηση των τελών περιαγωγής, δημιουργεί μια νέα πραγματικότητα τόσο για τους καταναλωτές όσο και για τις επιχειρήσεις.
Η όλο και μεγαλύτερη συμμετοχή του διαδικτύου στην αγορά και η παράλληλη πορεία προς την ενοποίηση της ψηφιακή αγορά στην Ε.Ε. γεννούν ζητήματα που χρειάζονται ιδιαίτερη προσοχή, καθώς μπορούν να οξύνουν τις ενδοενωσιακές αντιθέσεις,να δημιουργήσουν συνθήκες αθέμιτου ανταγωνισμού,και τελικά να πλήξουν τις μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις.
Ένα από τα βασικά θέματα είναι αυτό της φορολογικής πολιτικής που πρέπει να διέπει αυτή την αγορά. Ενός νέου δίκαιου, θεμιτού και ενιαίου φορολογικού πλαισίου. Σε αυτό το πλαίσιο πρέπει να συμπεριληφθούν επιχειρήσεις χωρίς έδρα ή φυσική παρουσία, που εντάσσονται στον τεχνολογικό και ψηφιακό κλάδο.
Οι μεγάλες εταιρίες αυτών των κλάδων, εκμεταλλευόμενες τα κενά και τις ασάφειες του υφιστάμενου πλαισίου, έχουν τη δυνατότητα μειωμένων φορολογικών συντελεστών και φοροαποφυγής.
Οι πολιτικές αποφάσεις γι αυτά τα ζητήματα δεν μπορούν να μετατεθούν στο μέλλον. Το πως τελικά θα διαμορφωθεί το πλαίσιο πάνω στο οποίο θα λειτουργεί αυτή η αγορά είναι ένα θέμα για το οποίο υπάρχουν σαφείς ιδεολογικές διαφορές και αντιλήψεις. Ή θα δώσει μια αναπτυξιακή προοπτική στις μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις ή θα γίνει ένα εργαλείο για την αύξηση των ανισοτήτων προς όφελος των μεγάλων εταιρειών του χώρου.
Ενδιαφέρον έχει,λοιπόν, η συζήτηση που πραγματοποιείται το τελευταίο διάστημα σε επίπεδο Ε.Ε. και αφορά τη θέσπιση ενός ευρωπαϊκού φόρου επί του κύκλου εργασιών των μεγάλων εταιριών του διαδικτύου που είναι γνωστές ως Gafa (Google, Amazon, Facebook, Apple). Τα αποτελέσματα των διεργασιών για τη θέσπιση ή μη αυτού του φόρου αναμένονται μέχρι την ερχόμενη άνοιξη.
Επιπλέον, οι ισχυρές επιχειρήσεις του κλάδου, πέρα από το μεγάλο τους εκτόπισμα στην ψηφιακή αγορά, απασχολούν και ένα πολύ σημαντικό κομμάτι ανθρώπινου δυναμικού. Μάλιστα υπάρχουν συχνές καταγγελίες ότι σε πολλές περιπτώσεις καταστρατηγούνται τα εργασιακά δικαιώματα, καθώς οικοδομείται ένα αόρατο εξειδικευμένο εργατικό δυναμικό, με ενοικιαζόμενους εργαζομένους που βρίσκονται έξω από τις εταιρικές λίστες μισθοδοσίας, κάνουν όλη τη δουλειά, ενώ ταυτόχρονα έχουν πρόσβαση σε λιγοστά προνόμια.
Η διαμορφωμένη κατάσταση επομένως είναι αρκετά σύνθετη. Η τεχνολογική πρόοδος και η ανάπτυξη της ψηφιακής αγοράς πρέπει να υπηρετούν τις κοινωνίες, να αμβλύνουν τις ανισότητες, και να αίρουν τους αποκλεισμούς. Γι αυτούς ακριβώς τους λόγους έχουμε ανάγκη από ένα κανονιστικό πλαίσιο αντάξιο αυτών των αναγκών. Ως Αριστερά έχουμε υποχρέωση να δώσουμε τη μάχη για τη δημιουργία ενός τέτοιου πλαισίου.
* Βουλευτής Θεσπρωτίας με τον ΣΥΡΙΖΑ
