Την πολιτική ευθύνη για την τραγωδία που άφησε πίσω της τουλάχιστον 86 νεκρούς ανέλαβε χθες ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας απευθύνοντας προσκλητήριο σε φορείς, ειδικούς αλλά και τα κόμματα της αντιπολίτευσης για την εκπόνηση ενός εθνικού σχεδίου που θα αντιμετωπίζει τις οικιστικές στρεβλώσεις δεκαετιών προκειμένου να μην υπάρξουν άλλες τραγωδίες.
"Εμείς δεν θα επιχειρήσουμε ποτέ να αποδράσουμε από τις ευθύνες μας" τόνισε ο πρωθυπουργός από το έκτακτο υπουργικό συμβούλιο που διεξήχθη χθες, στην πιο βαριά στιγμή της κυβερνητικής θητείας, όπως είπε. "Θέλω να αναλάβω ακέραια, ενώπιον του υπουργικού συμβουλίου και ενώπιον του ελληνικού λαού, την πολιτική ευθύνη για την τραγωδία. Θεωρώ ότι κάτι τέτοιο είναι αυτονόητο για τον πρωθυπουργό της χώρας", υπογράμμισε και κάλεσε τα μέλη της κυβέρνησης να την αναλάβουν επίσης, "όσο βαρύ κι αν είναι, γιατί είναι επίσης αυτονόητο για την κυβέρνηση της χώρας". Κάλεσε ακόμη τα μέλη του υπουργικού συμβουλίου να συμβάλουν με όλες τις δυνάμεις τους προκειμένου να σταθεί η πολιτεία με αποτελεσματικό τρόπο κοντά στους ανθρώπους "που πλήρωσαν βαρύ φόρο, ζωής και περιουσίας, στη φωτιά". "Κανένας να μη μείνει αβοήθητος. Κανένας και τίποτε από αυτή την τραγωδία να μην ξεχαστεί", σημείωσε ο πρωθυπουργός.
Σεβασμός στους νεκρούς και στην αλήθεια
"Δεν σας κρύβω ότι με διακατέχουν ανάμικτα αισθήματα τούτη την ώρα. Πόνος, συντριβή, για τις ανθρώπινες ζωές που χάθηκαν απροσδόκητα και άδικα", σημείωσε, κάνοντας λόγο για αγωνία: "Αγωνία αν πράξαμε σωστά όσα έπρεπε να πράξουμε. Αν αντιδράσαμε σωστά τις κρίσιμες ώρες. Αν μπορούσαμε να κάνουμε κάτι παραπάνω. Αν μπορούσαμε να σώσουμε έστω και μια ψυχή παρά πάνω από όσους έφυγαν άδικα". Παράλληλα, μίλησε για τον φόβο, μήπως τα μέλη αυτής της κυβέρνησης, "από κάποιο ένστικτο αυτοσυντήρησης", διαπράττουν το ίδιο λάθος με τις προηγούμενες: "Να υπερβάλουμε σε δικαιολογίες για να μειώσουμε τις ευθύνες".
Δήλωσε, ακόμη, αποφασισμένος να μην ακολουθήσει "την αλυσίδα των χαρακτηρισμών, των εύκολων καταδικαστικών αποφάσεων, της χωρίς όρια και χωρίς τον αυτονόητο σεβασμό στους νεκρούς πολεμικής", που κινείται, όπως ανέφερε, από την προσπάθεια εκμετάλλευσης της οδύνης και της συντριβής για την τραγωδία "και δεν οδηγεί παρά μόνο στη συσκότιση της αλήθειας, εν ονόματι μιας μακάβριας κομματικής σκοπιμότητας". "Λέω αποφασιστικά όχι σε μια τέτοια τακτική ασέβειας", συμπλήρωσε ο πρωθυπουργός και κάλεσε τα μέλη του υπουργικού συμβουλίου να πράξουν το ίδιο: "Γιατί οι νεκροί δεν μπορούν να μιλήσουν, αλλά το λιγότερο που οφείλουμε στη μνήμη τους είναι σεβασμός. Τουλάχιστον προς την αλήθεια".
Να τελειώσουμε με τις στρεβλώσεις δεκαετιών
Ο πρωθυπουργός κατέστησε σαφές πως η κυβέρνηση δεν έχει στόχο να διαιωνίζει την όποια εξουσία της έδωσε ο λαός ούτε τα λάθη και τις συμπεριφορές του παρελθόντος. "Εμείς θέλουμε να πάμε βαθιά στην πραγματικότητα, γιατί πιστεύουμε ότι μόνο έτσι μπορούμε να την αλλάξουμε", είπε χαρακτηριστικά, κάνοντας ειδική αναφορά στις στρεβλώσεις που κυριάρχησαν για πολλά χρόνια στο ελληνικό κράτος και ιδίως στην οικιστική αυθαιρεσία.
"Σήμερα, λοιπόν, κατανοούμε όλοι με οδυνηρό τρόπο και σε όλο του το βάθος ότι κυβερνάμε μια χώρα που επί χρόνια κυριάρχησαν οι στρεβλώσεις", σημείωσε κάνοντας λόγο για ολόκληρους οικισμούς που χτίστηκαν αυθαίρετα πάνω σε ρέματα και παραλίες, για τα οικιστικά συμπλέγματα που δημιουργήθηκαν χωρίς πρόβλεψη για την ασφάλεια των κατοίκων, με ευθύνη του πελατειακού κράτους, όπως επισήμανε. "Αυτό το κράτος, όμως, σήμερα το διοικούμε εμείς" υπογράμμισε, εκφράζοντας τον προβληματισμό του εάν έγιναν όσα έπρεπε από τη σημερινή κυβέρνηση ώστε αυτό να αλλάξει, "όσο κι αν είναι σωστό ότι δεν μπορούσαμε σε τρία χρόνια να λύσουμε τεράστια προβλήματα δεκαετιών".
Ειδικότερα, αναρωτήθηκε, μήπως "διστάσαμε, δίνοντας προτεραιότητα στη μάχη για την αντιμετώπιση της ανθρωπιστικής καταστροφής που προκάλεσαν οι μνημονιακές πολιτικές, να αντιμετωπίσουμε όσο έπρεπε αποφασιστικά τον κίνδυνο άλλων καταστροφών, από στρεβλώσεις που δημιούργησε το φαύλο παρελθόν". "Έχουμε την ευθύνη όσο οι στρεβλώσεις αυτές παραμένουν", είπε χαρακτηριστικά: "Όσο τα αυθαίρετα δεν γκρεμίζονται, όσο τα ρέματα δεν ξεμπαζώνονται, όσο η πρόσβαση στην παραλία παραμένει απαγορευμένη από φράχτες και βίλες χτισμένες στην άμμο".
Αν χρειαστεί να "σπάσουμε αυγά", ας γίνει
Σε αυτό το πλαίσιο, ο Αλέξης Τσίπρας τόνισε ότι η κυβέρνηση δεν πρόκειται να μείνει μόνο στα μέτρα ανακούφισης των θυμάτων που έχουν ήδη εξαγγελθεί, εκφράζοντας την αποφασιστικότητα να καταρτιστεί με ταχύτητα ένα εθνικό σχέδιο που θα αντιμετωπίζει τις οικιστικές στρεβλώσεις δεκαετιών. Απευθύνοντας μαζική πρόσκληση σε επιστημονικούς φορείς, πανεπιστημιακά ιδρύματα, ειδικούς αλλά και τα κόμματα της αντιπολίτευσης, έκανε λόγο για μια "εθνική προσπάθεια, ένα καθήκον που απορρέει για όλους από τη σημερινή τραγωδία". Στόχος, όπως ανέφερε, είναι να υπάρξει στους πολίτες η "απλή και αυτονόητη για κάθε πολιτισμένη κοινωνία" εγγύηση ότι δεν θα υπάρξουν άλλες τραγωδίες, σημειώνοντας ότι πρόκειται για έμπρακτη έκφραση αυτοκριτικής. "Όχι στα εύκολα λόγια όμως που δεν οδηγούν πουθενά, αλλά στην δύσκολη πράξη", σημείωσε.
Μάλιστα ο πρωθυπουργός ξεκαθάρισε τη βούληση της κυβερνησης να "σπάσει αυγά" προκειμένου αυτό να συμβεί. "Αν χρειαστεί να 'σπάσουμε αυγά', να δουλέψουν μπουλντόζες, να υπάρξει σύγκρουση, ας γίνει", είπε, τονίζοντας ότι δεν πρόκειται "να περιμένουμε με σταυρωμένα χέρια, και με μέτρα - ασπιρίνες, την επόμενη τραγωδία". Εξήγγειλε επιπλέον την άμεση αναβάθμιση του μηχανισμού πολιτικής προστασίας, με βάση τις νέες ανάγκες, τους νέους κινδύνους, και την ευρωπαϊκή εμπειρία.
Σε εγρήγορση και ετοιμότητα
Ο Αλέξης Τσίπρας έθεσε όλο το κυβερνητικό σχήμα σε επιφυλακή, "γιατί το καλοκαίρι δεν τελείωσε και αυτό σημαίνει ότι δεν μπορούμε να εφησυχάζουμε", όπως είπε χαρακτηριστικά. Αναφερόμενος στις ενδείξεις που ερευνούν οι αρμόδιες αρχές για εμπρησμούς πίσω από τις φονικές πυρκαγιές ανέφερε ότι δεν ξέρουμε ακόμη ποιος είναι ο στόχος τους, τονίζοντας πως "δεν πρόκειται να μπούμε σε παιχνίδι σεναρίων ούτε να κρυφτούμε πίσω από θεωρίες συνωμοσίας για να δώσουμε εύκολες απαντήσεις".
Αντίθετα, επισήμανε ότι οφείλει εδώ και τώρα η κυβέρνηση να οργανώσει με τον καλύτερο δυνατό τρόπο την άμυνα της πολιτείας και της κοινωνίας απέναντι σε τέτοιου είδους εγκληματικές πράξεις. "Αν στόχος των δραστών είναι να πλήξουν την κοινωνική συνοχή, να δημιουργήσουν αίσθημα ανασφάλειας στους πολίτες, τότε ίσως προσπαθήσουν ξανά", επισήμανε, καλώντας όλα τα μέλη της κυβέρνησης να είναι όλο το καλοκαίρι σε εγρήγορση και ετοιμότητα.
"Να οργανώσουμε την άμυνα της πολιτείας και της κοινωνίας. Να εγγυηθούμε την προστασία και την ασφάλεια του κάθε πολίτη, αλλά και να οργανώσουμε την εθελοντική κινητοποίηση όλων στην αντιμετώπιση παρόμοιων προκλήσεων", είπε, υπογραμμίζοντας τη σημαντική προσφορά των εθελοντών στην αντιμετώπιση της καταστροφής, που δείχνει, όπως τόνισε, ότι αυτό είναι εφικτό. "Είναι και ο μόνος τρόπος", συμπλήρωσε, "να οργανώσουμε αποτελεσματική άμυνα απέναντι σε κάθε σχέδιο που δεν μπορεί να αντιμετωπιστεί με συμμετρικούς όρους".
Πράξη πολιτικής δειλίας οι "αποκεφαλισμοί" την ώρα της μάχης
Ο πρωθυπουργός μίλησε και για το αίτημα που εκφράζεται από την αντιπολίτευση για παραιτήσεις και αποπομπές υπευθύνων "ή δήθεν υπευθύνων". "Οι αποκεφαλισμοί, την ώρα της μάχης, που είχαν γίνει κανόνας σε προηγούμενες τραγωδίες, δεν είναι πράξη πολιτικής γενναιότητας, αλλά πολιτικής δειλίας", τόνισε, ενώ υπερασπίστηκε εμφατικά τους ανθρώπους που έδωσαν και δίνουν τη μάχη, ακόμη και με κίνδυνο της ζωής τους. "Ας μην πυροβολούν οι διάφοροι κριτές και πολέμαρχοι του καναπέ, εκείνους που με κίνδυνο της ζωής τους στα μέτωπα της φωτιάς έδωσαν τη μάχη και έσωσαν χιλιάδες συνανθρώπους μας", επισήμανε και ανέφερε χαρακτηριστικά τους πυροσβέστες, τους αστυνομικούς, "που αν δεν βρίσκονταν στο πεδίο της μάχης, σήμερα θα θρηνούσαμε πολύ περισσότερους νεκρούς", τους λιμενικούς, "που στη θάλασσα γλίτωσαν από τον θάνατο εκατοντάδες συμπολίτες μας", τους υπαλλήλους, κρατικούς και των δήμων, "που έσπευσαν να συνδράμουν το έργο της μάχης με τη φωτιά".
"Ας πυροβολούν εμάς, όχι εκείνους", υπογράμμισε. Επισήμανε ακόμη ότι η αυτοκριτική, δεν αφορά στις επιχειρησιακές πλευρές της κολοσσιαίας προσπάθειας διάσωσης απέναντι σε μια πρωτοφανή καταστροφή που συντελέστηκε το βράδυ της Δευτέρας. Όπως τόνισε μάλιστα, όταν τελειώσει αυτή η μάχη, "αφού και η τελευταία εστία κινδύνου εκλείψει", θα υπάρξει η ψύχραιμη αποτίμηση και η πιθανή απόδοση ευθυνών. "Διαφορετικά ξεπέφτουμε σε κυνήγι μαγισσών και προσπάθεια ανεύρεσης αποδιοπομπαίων τράγων", όπως ανέφερε τονίζοντας πως "δεν έχουμε σκοπό να αποδράσουμε".
Αντιπολίτευση: Παραιτήσεις
"Χρειάστηκε να περάσουν τέσσερις ολόκληρες μέρες από την εθνική τραγωδία για να συνειδητοποιήσει ο κ. Τσίπρας τις αυτονόητες πολιτικές ευθύνες που έχει ως πρωθυπουργός. Στην πολιτική, ωστόσο, οι ευθύνες, για να έχουν κάποιο νόημα, πάντα συνοδεύονται είτε με παραιτήσεις είτε με αποπομπές. Αλλιώς είναι ανούσια επικοινωνιακά τεχνάσματα", σχολίασε το Γραφείο Τύπου της Ν.Δ. επαναλαμβάνοντας τα ερωτήματα που είχε θέσει νωρίτερα η Μ. Σπυράκη.
"Όποιος αναλαμβάνει την πολιτική ευθύνη, δεν το κάνει ενώπιον του υπουργικού του συμβουλίου, αλλά ενώπιον του ελληνικού λαού. Η παραίτηση είναι μονόδρομος", δήλωσε το Κίνημα Αλλαγής με αφορμή την ομιλία του πρωθυπουργού. Το Ποτάμι δεν ζήτησε εκλογές, ωστόσο μίλησε για "καθαρή υποκρισία", αναφέροντας ότι "ανάληψη ευθύνης μόνο στα λόγια και δίχως παραιτήσεις ή αποπομπές δεν υπάρχει".
