Σχεδόν δύο ώρες κράτησε η κατ' ιδίαν συνάντηση που είχε ο Έλληνας πρωθυπουργός με τον Τούρκο Πρόεδρο στις Βρυξέλλες, στο περιθώριο της συνόδου του ΝΑΤΟ. "Δεν θα έλεγα ότι ήταν από τις πιο εύκολες συναντήσεις" επισήμανε κατά τη συνέντευξη Τύπου που παραχώρησε χθες ο Αλ. Τσίπρας, όπου δήλωσε "περισσότερο αισιόδοξος από ό,τι πριν από συνάντηση". Υπογράμμισε ότι τέθηκε σχεδόν όλη η ατζέντα μεταξύ των δύο χωρών, με κεντρικό ζήτημα αυτό των δύο Ελλήνων στρατιωτικών, το οποίο, όπως επισήμανε ο πρωθυπουργός, έθεσε επιτακτικά.
Επισήμανε παράλληλα ότι κατά τη διάρκεια της συνόδου αναδείχθηκε ότι η Ελλάδα αποτελεί πυλώνα σταθερότητας, ασφάλειας και συνεργασίας στην περιοχή. Τόνισε ακόμη τη βελτίωση των σχέσεων της Ελλάδας με τους βόρειους γείτονες και την επίλυση χρόνιων ανοιχτών ζητημάτων, ενώ υπογράμμισε τον "κρίσιμο ρόλο" που έχει η Ελλάδα στην αντιμετώπιση της μεταναστευτικής και προσφυγικής κρίσης.
Καμία συσχέτιση
"Καταστήσαμε σαφές ότι το ζήτημα των δύο Ελλήνων στρατιωτικών είναι μείζον ζήτημα ηθικής, συμβολικής και ουσιαστικής σημασίας όσον αφορά τις σχέσεις των δύο χωρών" σημείωσε ο Αλ. Τσίπρας, τονίζοντας ότι πρόκειται για ένα ζήτημα "που δεν περιποιεί τιμή στη γείτονα -στον βαθμό που είναι μια σημαντική χώρα του ΝΑΤΟ- να κρατά χωρίς κατηγορίες και χωρίς να προχωράει τη δικαστική διαδικασία δύο στρατιωτικούς μιας σύμμαχης στο ΝΑΤΟ χώρας όπως η Ελλάδα".
Ο Ταγίπ Ερντογάν, όπως ήταν αναμενόμενο, έθεσε το ζήτημα των οκτώ Τούρκων αξιωματικών που αιτούνται ασύλου στη χώρα μας, χωρίς όμως να προχωρήσει σε "σαφή συσχέτιση", όπως ανέφερε ο Αλ. Τσίπρας. "Έδωσα στον Τούρκο Πρόεδρο να καταλάβει ότι το ζήτημα των οκτώ δεν μπορεί να συσχετίζεται με τους δύο στρατιωτικούς" πρόσθεσε, υπογραμμίζοντας ότι όταν κάποιος ζητά άσυλο, ακολουθούνται οι προβλεπόμενες διαδικασίες. "Υπεύθυνη σε αυτή την περίπτωση σε ένα κράτος δικαίου είναι η ανεξάρτητη Δικαιοσύνη" εξήγησε και τόνισε ότι είναι άλλο η σύλληψη και η κράτηση δύο στρατιωτικών που κατά τη διάρκεια μιας επιχείρησης ρουτίνας "πέρασαν κατά λάθος κατά κάποια μέτρα στην άλλη πλευρά".
"Η ελληνική πλευρά δεν ζητάει χάρη, αλλά να προχωρήσουν οι διαδικασίες" είπε χαρακτηριστικά, επισημαίνοντας ότι "εφόσον δεν έχουν διαπράξει, που δεν έχουν διαπράξει, κάποιο αδίκημα, να οριστεί η προβλεπόμενη διαδικασία, να δικαστούν και να επιστρέψουν στις οικογένειές τους". Είχε ακόμη την ευκαιρία να ενημερώσει τον Τούρκο Πρόεδρο για τη δικαστική εξέλιξη του ζητήματος των οκτώ, καθιστώντας σαφές, όπως τόνισε, ότι στην Ελλάδα η Δικαιοσύνη είναι απολύτως ανεξάρτητη. Υπογράμμισε δε ότι για την ελληνική κυβέρνηση "οι πραξικοπηματίες και οποιοιδήποτε επιχειρούν να καταλύσουν τη δημοκρατική νομιμότητα δεν είναι καλοδεχούμενοι".
Συμφωνία για προσπάθειες μείωσης της έντασης στο Αιγαίο
"Η Ελλάδα το 2018 γυρίζει σελίδα. Και είναι στο χέρι της Τουρκίας να γυρίσουν σελίδα θετικά και οι ελληνοτουρκικές σχέσεις" σημείωσε ο πρωθυπουργός, ο οποίος κατέθεσε στον Ταγίπ Ερντογάν στοιχεία που μαρτυρούν την αύξηση της τουρκικής παραβατικότητας στο Αιγαίο. "Οι τουρκικές παραβιάσεις και η προκλητικότητα στο Αιγαίο συνεχίζονται και αντιμετωπίζονται αποφασιστικά και στη βάση του διεθνους δικάιου από την ελληνική πλευρά". Ωστόσο, όπως τόνισε, οι δύο πλευρές συμφώνησαν να δώσουν έμφαση στις προσπάθειές τους για τη μείωση της έντασης στο Αιγαίο: "Η καλύτερη είδηση είναι ότι συμφωνήσαμε να συνεχιστεί και να ενταθεί ο δίαυλος ανάμεσα στους αρχηγους των γενικών επιτελείων και των υπουργών Εξωτερικών προκειμένου να βρούμε τον τρόπο της αναγκαίας αποκλιμάκωσης της έντασης στο Αιγαίο".
"Να συνεχίσουμε τις συνομιλίες για δίκαιη και βιώσιμη λύση στο Κυπριακό"
Πριν από τη συνάντηση με τον Τούρκο Πρόεδρο, ο Αλ. Τσίπρας επικοινώνησε με τον Κύπριο Πρόεδρο Νίκο Αναστασιάδη. Οι δυο τους τόνισαν τη σημασία της συνέχισης των συνομιλιών στο πλαίσιο Γκουτέρες, σημειώνοντας πως πρέπει να είναι σημείο αναφοράς οι διπλωματικές συνομιλίες, καθώς και να υπάρξει "στενή επαφή" ανάμεσα στο ελληνικό και το τουρκικό υπουργείο Εξωτερικών για το θέμα αυτό. "Μπορούμε να ξαναρχίσουμε τις συνομιλίες, να θέσουμε σε τροχιά διαλόγου τις δύο κοινότητες στο Κυπριακό" εκτίμησε ο Αλ. Τσίπρας, κάνοντας λόγο για την ανάγκη δίκαιης και βιώσιμης λύσης.
Όπως τόνισε, μάλιστα, υπάρχουν μεγάλες δυνατότητες για συνεργασια ανάμεσα στις δύο χώρες, που όμως μένουν αναξιοποίητες, και μια σειρά κρίσιμα ζητήματα που έχουν παραμεριστεί γιατί "υπάρχει ο εγκλωβισμός που έχει προκύψει μετά την ανάδειξη σε μείζον ζήτημα της δικαστικής εξέλιξης των οκτώ Τούρκων στρατιωτικών και την κράτηση των δύο Ελλήνων στην Αδριανούπολη". Όπως σημείωσε ο πρωθυπουργός, στόχος είναι "να πιάσουμε το νήμα των διακυβερνητικών συναντήσεων στη Σμύρνη", αναφερόμενος μεταξύ άλλων στις δυνατότητες συνεργασίας στο εμπόριο, στον τουρισμό, στην ακτοπλοϊκή διασύνδεση.
Μειώθηκαν οι θάνατοι ανυπεράσπιστων ανθρώπων στο Αιγαίο
Κατά τη δίωρη συνομιλία των δύο ηγετών συζητήθηκε επίσης η περαιτέρω συνεργασία στον τομέα της ασφάλειας. Αναφορικά με το προσφυγικό, θύμισε πως η συνεργασία Αθήνας και Άγκυρας την περίοδο 2015-2016 είχε ως αποτέλεσμα τη δραστική μείωση των προσφυγικών και μεταναστευτικών ροών και κυρίως "τη μείωση των θανάτων ανυπεράσπιστων ανθρώπων στο Αιγαίο".
Απαντώντας σε σχετική ερώτηση, ο Αλ. Τσίπρας είπε ότι κουβέντιασαν επί μακρόν για την ορθή εφαρμογή της ευρωτουρκικής συμφωνίας και ότι οι αρμόδιοι υπουργοί των δύο χωρών θα είναι σε πιο στενή επικοινωνία. "Το τελευταίο διάστημα δεν παρατηρούμε ανησυχητικά φαινόμενα σε ό,τι αφορά τις ροές και ελπίζω αυτή η κατάσταση να συνεχιστεί και το επόμενο διάστημα" τόνισε.
"Σωσίβια" για Ν.Δ.-ΠΑΣΟΚ η διαστρέβλωση των εθνικών θεμάτων
Παρά το γεγονός ότι το ζήτημα του ονοματολογικού της ΠΓΔΜ απασχόλησε από ελάχιστα έως καθόλου τη σύνοδο του ΝΑΤΟ, το ελληνικό ενδιαφέρον στράφηκε στα περί "παράδοσης του Βουκουρεστίου" από την Ελλάδα σύμφωνα με την αξιωματική αντιπολίτευση, που εν ολίγοις χαρακτήρισε "ψεύτη" ακόμη και τον γενικό γραμματέα του ΝΑΤΟ. "Πρόκειται για βαθιά υποκριτική στάση, που υποτιμά τη νοημοσύνη των πολιτών" σημείωσε ο πρωθυπουργός απαντώντας σε σχετική ερώτηση.
Είπε ειδικότερα ότι η χθεσινή ήταν μια ιστορική μέρα, γιατί παίρνει σάρκα και οστά η απόφαση της περιβόητης συνόδου του Βουκουρεστίου "που επί δέκα χρόνια ήταν κενό γράμμα". Όπως επισήμανε, καθίσταται απολύτως σαφές ότι η ΠΓΔΜ ξεκινά ενταξιακές συνομιλίες που θα καταλήξουν "εάν και μόνο εάν ολοκληρωθεί η αλλαγή της γείτονος μετά και την προβλεπόμενη συνταγματική αλλαγή".
"Κυρίως η Ν.Δ. και ο κ. Μητσοτάκης, αλλά τον ακολουθεί κατά πόδας και η κ. Γεννηματά, έχουν αποφασίσει να αναδείξουν με στρεβλό τρόπο κρίσιμα εθνικά θέματα, γιατί αυτά αποτελούν το σωσίβιό τους μετά το ναυάγιο των προβλέψεών τους για την οικονομία" είπε ο Έλληνας πρωθυπουργός και τόνισε ότι αυτά τα θέματα πρέπει να αντιμετωπίζονται με υπευθυνότητα και σοβαρότητα.
Κανείς δεν θα μπορεί να αναφέρει ως "Μακεδονία" τη γείτονα
Με το γλαφυρό παράδειγμα ότι η συντριπτική πλειονότητα των αρχηγών των κρατών - μελών που λαμβάνουν μέρος σε τέτοιες συνόδους δεν αναφέρονται στη γείτονα χώρα ως ΠΓΔΜ, αλλά με τη συνταγματική της ονομασία -"Δημοκρατία της Μακεδονίας" ή και σκέτο "Μακεδονία"-, ο Αλ. Τσίπρας εξήγησε ότι αυτό αλλάζει οριστικά με τη συμφωνία των Πρεσπών. "Άμα τη ολοκλήρωσή της από τους βόρειους γείτονές μας, την επιτυχή ολοκλήρωση του δημοψηφίσματος και της συνταγματικής αλλαγής, η μοναδική 'Μακεδονία' που θα υπάρχει θα είναι το γεωγραφικό διαμέρισμα της Ελλάδας και οι περιφέρειές μας" σημείωσε και πρόσθεσε ότι "κανείς δεν θα μπορεί να αναφέρεται στη γείτονα χώρα με τον όρο 'Μακεδονία'".
Αρχές του 2019 έρχεται στην Ελλάδα η συμφωνία
Απαντώντας για τη διαφορά θέσεων με τον Π. Καμμένο για το ονοματολογικό, ο Αλ. Τσίπρας είπε ότι οι θέσεις και οι απόψεις είναι γνωστές, όπως και οι υποχρεώσεις της κυβέρνησης. "Περιμένουμε να δούμε αν η κυβέρνηση των Σκοπίων θα καταφέρει να εκπληρώσει τις υποχρεώσεις που προκύπτουν από τη συμφωνία των Πρεσπών" απάντησε και ευχήθηκε "να τα καταφέρει, γιατί είναι μια ιστορική παρέμβαση που λύνει χρόνια προβλήματα στην εξωτερική μας πολιτική". Πρόσθεσε δε ότι όταν τα καταφέρει με το καλό, κάποια στιγμή, "τον Γενάρη, Φλεβάρη", τότε θα κουβεντιάσουν με τον κυβερνητικό εταίρο "πώς θα προχωρήσουμε τη διαδικασία όπως προβλέπεται από τη συμφωνία".
Ουσιαστικά βήματα στις σχέσεις με την Αλβανία
Για μια πολύ ουσιαστική δουλειά ανάμεσα στο ελληνικό και το αλβανικό υπουργείο Εξωτερικών μίλησε ακόμη ο Αλ. Τσίπρας αναφερόμενος στη συνάντηση που είχε με τον Έντι Ράμα. Όπως τόνισε, προχωρούν ζητήματα που βαραίνουν τις σχέσεις των δύο χωρών εδώ και δεκαετίες. Μεταξύ άλλων, σημείωσε ότι βρισκόμαστε πολύ κοντά σε μια λύση που αφορά την οριοθέτηση της ΑΟΖ, που "δίνει σημαντικά πλεονεκτήματα στην ελληνική πλευρά, αλλά, κυρίως, ανοίγει τον δρόμο της σταδιακής οριοθέτησης της ΑΟΖ μας ξεκινώντας από τα δυτικά για να μπορέσουμε να προχωρήσουμε και με τις άλλες χώρες".
Μίλησε ακόμη για τη θετική εξέλιξη σχετικά με τους Έλληνες στρατιώτες που είναι θαμμένοι στην Αλβανία, στο θέμα των κοιμητηρίων, καθώς τις επόμενες ημέρες θα γίνει μια πρώτη τελετή στη μνήμη τους. Απομένει, όπως τόνισε ο πρωθυπουργός, το ζήτημα του εμπολέμου. "Συμφωνήσαμε το επόμενο διάστημα να εντείνουν προσπάθειές τους οι ΥΠΕΞ, χωρίς ιδιαίτερη πίεση χρόνου, για να δούμε σε ποιο βαθμό θα έχουμε θετική διευθέτηση το συντομότερο δυνατό" συμπλήρωσε.
Η Ελλάδα δικαιούται να μιλά για "δίκαιο" καταμερισμό δαπανών
Την ανησυχία του για τη "στρατηγικού χαρακτήρα αλλαγή στον τρόπο που η κυβέρνηση των ΗΠΑ αντιμετωπίζει τη Συμμαχία του ΝΑΤΟ" εξέφρασε ο Αλ. Τσίπρας σχολιάζοντας την αντιπαράθεση που εξελίχθηκε μεταξύ Τραμπ και άλλων δυνάμεων, ιδίως με τη Γερμανία, αλλά και τη φράση του Προέδρου των ΗΠΑ ότι "η Συμμαχία είναι περισσότερο απαραίτητη για τις ευρωπαϊκές χώρες παρά για τις ΗΠΑ".
Τόνισε ακόμη ότι το αίτημα να υπάρχει δίκαιος και αναλογικός διαμερισμός των βαρών είναι δίκαιο αίτημα, κυρίως όταν ακούγεται από χώρες σαν την Ελλάδα και όχι από τις ΗΠΑ. "Άλλες χώρες, που έχουν και αμυντική βιομηχανία και οι δαπάνες έχουν και αναπτυξιακό χαρακτήρα, έδιναν λιγότερα αναλογικά από την Ελλάδα", που τηρούσε τις δεσμεύσεις της, βεβαίως και εξαιτίας της θέσης της, είπε ο Αλ. Τσίπρας, υπογραμμίζοντας ότι αυτό στέρησε την δυνατότητα για δαπάνες στην Παιδεία, την Υγεία, στις κοινωνικές υποδομές. "Δεν μπορεί και μετά από όσα πέρασε η Ελλάδα, που έχασε το 25% του εθνικού της πλούτου, αλλά παρέμεινε σε δαπάνες εντός του συμβατικού της ορίου, άλλοι να λένε 'θα το δούμε στο μέλλον, δεν μας αφορά'".
