"Κλειδί" για τη διεύρυνση της Ε.Ε. και την εφαρμογή της ατζέντας της Θεσσαλονίκης χαρακτήρισαν τη συμφωνία των Πρεσπών οι ηγέτες που συμμετείχαν στην 5η σύνοδο κορυφής των δυτικών Βαλκανίων χθες στο Λονδίνο, τη λεγόμενη "διαδικασία του Βερολίνου", και στην οποία συμμετείχε για πρώτη φορά η Ελλάδα έπειτα από πρόσκληση της Γερμανίδας καγκελαρίου. Πρόκειται για πρωτοβουλία που εγκαινίασε το 2004 η Γερμανίδα καγκελάριος Άνγκελα Μέρκελ. Στη σύνοδο, που πραγματοποιήθηκε στο Lancaster House του Λονδίνου, συμμετείχαν η πρωθυπουργός της Βρετανίας Τερέζα Μέι, η καγκελάριος της Γερμανίας Άνγκελα Μέρκελ και οι ηγέτες όλων των βαλκανικών κρατών.
Το ενδιαφέρον και τα συγχαρητήρια των συμμετεχόντων συγκέντρωσε, σύμφωνα με πληροφορίες, ο Έλληνας πρωθυπουργός, ο οποίος έκατσε δίπλα στην "οικοδέσποινα" Τερέζα Μέι, η οποία του έδωσε και τον λόγο. Όταν ο Αλ. Τσίπρας σηκώθηκε για να πάρει τον λόγο, δέχτηκε τα συγχαρητήρια των ηγετών, πολλοί εκ των οποίων τόνισαν ότι η Ελλάδα επανέρχεται ως μια μεγάλη ευρωπαϊκή δύναμη, λέγοντας χαρακτηριστικά, μάλιστα, ότι ο Έλληνας πρωθυπουργός αναδεικνύεται σε ηγέτη των Βαλκανίων. Όπως ανέφερε και στη δήλωσή του ο Αλ. Τσίπρας, φέτος η Ελλάδα παρέστη ως μόνιμο μέλος σε μια διαδικασία που αφορά την προοπτική των δυτικών Βαλκανίων. "Η Ελλάδα είναι η δύναμη που μπορεί πια να εγγυηθεί την ευρωπαϊκή προοπτική, την ασφάλεια, την ειρήνη και τη σταθερότητα, την αναπτυξιακή δυναμική" υπογράμμισε ο πρωθυπουργός. "Όλοι αναγνωρίζουν", πρόσθεσε, "τον ηγετικό ρόλο που ανακτά η Ελλάδα στην περιοχή".
Σήμερα η Ελλάδα επιστρέφει
"Με την έναρξη της οικονομικής κρίσης από το 2010 και μέτα, χώρα απώλεσε ένα σημαντικό μέρος και της γεωπολιτικής της δυναμικής και ρόλου της στην περιοχή" δήλωσε ο Αλ. Τσίπρας μετά την ολοκλήρωση της συνόδου, για να τονίσει: "Σήμερα η Ελλάδα επιστρέφει. Βγαίνει από την κρίση και ανακτά ηγετικό ρόλο στα Βαλκάνια". "Με τη συμφωνία των Πρεσπών, τη συμφωνία της Βουλγαρίας με την ΠΓΔΜ, με την προσπάθεια επίλυσης ζητημάτων μεταξύ της Ελλάδας και της Αλβανίας, με την επιτυχημένη βουλγαρική προεδρία της Ε.Ε. και την αναβίωση της ατζέντας της Θεσσαλονίκης για διεύρυνση της Ε.Ε., πλέον τα πράγματα αλλάζουν" σημείωσε κατά την παρέμβασή του ο Αλ. Τσίπρας, σύμφωνα με κυβερνητικές πηγές.
Αναφέρθηκε στην προηγούμενη περίοδο, την οποία χαρακτήρισε "εξαιρετικά δύσκολη" για τα Βαλκάνια. Μίλησε μεταξύ άλλων για την απόφαση Γιούνκερ για το πάγωμα της διεύρυνσης το 2014 αλλά και για τη "χειρότερη προσφυγική κρίση μεταπολεμικά, η οποία εστιάστηκε στην περιοχή των Βαλκανίων". "Στο πλαίσιο αυτό", επισήμανε σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, "αναπτύχθηκαν δυνάμεις που ζητούσαν το Grexit, που ζητούσαν τη σμίκρυνση ή τη διάλυση του Σένγκεν, που ζητούσαν την ακύρωση της διεύρυνσης αλλά και της εμβάθυνσης, καθώς και το μονομερές κλείσιμο των συνόρων στη βαλκανική οδό". "Βιώσαμε", πρόσθεσε, "μια αποτρόπαια απόπειρα πραξικοπήματος στην Τουρκία καθώς και κρίσεις στην Αλβανία και την ΠΓΔΜ".
Συνεργασία, όχι απομονωτισμός
Όπως τόνισε ο Αλ. Τσίπρας, η Ελλάδα εξήλθε των κρίσεων, καθώς επέμεινε ότι η λύση για την οικονομία, το προσφυγικό και την περιφερειακή σταθερότητα "δεν είναι ο εθνικισμός, ούτε η αδράνεια και η μετάθεση της λύσης στο μέλλον". "Η προάσπιση της αξιοπρέπειας των λαών μας μπορεί να επιτευχθεί μόνο με τα εργαλεία του διαλόγου της σκληρής διαπραγμάτευσης και της συνεργασίας, όχι με τον απομονωτισμό και τη μισαλλοδοξία" είπε χαρακτηριστικά. Επιπρόσθετα, ανέφερε ότι η ιστορία των λαών και των χωρών της περιοχής πρέπει να αποτελεί βάση για πρόοδο και συνανάπτυξη, "όχι να μας παγιδεύει σε αδιέξοδα". Επισήμανε, ωστόσο, ότι οι δυνάμεις που είχαν "τη γραμμή του εθνικισμού" το 2014 την έχουν και σήμερα, με τη διαφορά ότι σήμερα η περιοχή των Βαλκανίων έχει μπροστά της μια διαφορετική προοπτική, "που πρέπει να εμπνεύσει και την υπόλοιπη Ευρώπη".
Τέσσερις θεματικές στρατηγικής σημασίας
Αναλαμβάνοντας τον ρόλο της ηγέτιδας δύναμης στα Βαλκάνια, η Ελλαδα διά του πρωθυπουργού προέταξε στη σύνοδο τέσσερις θεματικές στρατηγικής σημασίας για την ενίσχυση της περιοχής, που θα δώσουν την προοπτική στη Θεσσαλονίκη να αναδειχθεί σε "οικονομική πρωτεύουσα των Βαλκανίων" και τη βόρεια Ελλάδα συνολικά σε "ατμομηχανή της ανάπτυξης".
Πρώτον, ο Αλ. Τσίπρας έκανε λόγο για την ανάγκη μιας ολοκληρωμένης πολιτικής για την Ευρώπη στο προσφυγικό, που να περιλαμβάνει και τις τρεις διαστάσεις του με ισορροπία. Δηλαδή την προστασία των εξωτερικών συνόρων, τη συνεργασία με τρίτα κράτη και τον δίκαιο καταμερισμό των βαρών. Δεύτερον, προέταξε την ανάπτυξη περιφερειακών υποδομών μεταφορών και logistics, όπως η δημιουργία ταχέων σιδηροδρομικών συνδέσεων του Πειραιά και της Θεσσαλονίκης με τα Βαλκάνια ή την ανάπτυξη των λιμανιών Θράκης και Μακεδονίας. Τρίτον, τόνισε την ανάγκη για ενίσχυση της ενεργειακής διασύνδεσης με τη συμπερίληψη των TAP, IGB, Vertical Corridor και τη μονάδα LNG της Αλεξανδρούπολης. Τέλος, υπογράμμισε την προώθηση της χρηματοδότησης από ευρωπαϊκά κονδύλια ώστε να δοθούν κίνητρα στους πολίτες μας. Όπως σημειώνουν κυβερνητικές πηγές, ο πρωθυπουργός καλωσόρισε την απόφαση του EBRD να χρηματοδοτηθούν έργα διασυνοριακών υποδομών και διασυνδεσιμότητας προκειμένου να στηριχθεί η συμφωνία των Πρεσπών.
Φ. Μογκερίνι: Διαρκής στήριξη
"Θυμάμαι την απογοήτευσή μας όταν δεν μπορέσαμε ούτε να ανανεώσουμε το πνεύμα της ατζέντας της Θεσσαλονίκης" σημείωσε η Φ. Μογκερίνι για την υπουργική σύνοδο Ε.Ε. - δυτικών Βαλκανίων στη Θεσσαλονίκη το 2014, υπογραμμίζοντας ωστόσο ότι "σήμερα είναι μια άλλη εποχή". Η αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής χαρακτήρισε "ιστορική" τη συμφωνία των Πρεσπών, λέγοντας χαρακτηριστικά ότι "πρέπει να είναι έμπνευση για την Ευρώπη". "Δεν αρκεί να συγχαίρουμε τον Αλέξη και Ζόραν", τόνισε και επισήμανε ότι "χρειάζονται τη διαρκή στήριξή μας για την υλοποίηση αυτής της ιστορικής συμφωνίας".
