Του Κώστα Γουλιάμου
Με απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας (ΣτΕ) άνοιξε ο δρόμος των Ελλήνων φοιτητών για σπουδές Ελληνικού Δικαίου στο Ευρωπαϊκό Πανεπιστήμιο Κύπρου. Πιο συγκεκριμένα, το Συμβούλιο της Επικρατείας έκρινε παράνομη την απόφαση του ΔΟΑΤΑΠ η οποία στερούσε στους Έλληνες φοιτητές τη δυνατότητα αναγνώρισης των πτυχίων τους επί του προγράμματος σπουδών Ελληνικού Δικαίου σε πανεπιστήμια της αλλοδαπής και, συγκεκριμένα, στην Κύπρο. Με την 1755/2017 απόφασή του, το Συμβούλιο της Επικρατείας ανακήρυξε ως παράνομη -και γι’ αυτό ακύρωσε- την παλιότερη απόφαση του ΔΟΑΤΑΠ να μην αναγνωρίζονται ως ισότιμα τα πτυχία νομικής ελληνικού δικαίου που προέρχονται από πανεπιστημιακά ιδρύματα του εξωτερικού. Τη σχετική προσφυγή είχε υποβάλει το Ευρωπαϊκό Πανεπιστήμιο Κύπρου, το οποίο και δικαιώνεται από τη συγκεκριμένη απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας.
Η Νομική Σχολή του Ευρωπαϊκού Πανεπιστημίου Κύπρου είναι η πρώτη αυτοτελής Νομική Σχολή στην Κύπρο και η οποία και προσφέρει το μόνο πρόγραμμα Ελληνικού Δικαίου εκτός Ελλάδας, συμβάλλοντας έτσι στην ανάπτυξη της επιστήμης, της έρευνας και της διδασκαλίας του ελληνικού ακαδημαϊκού γίγνεσθαι. Άλλωστε, το πρόγραμμα σπουδών Ελληνικού Δικαίου της Νομικής Σχολής του Ευρωπαϊκού Πανεπιστημίου Κύπρου, η ύλη των μαθημάτων και οι ώρες διδασκαλίας είναι ακριβώς αντίστοιχες των νομικών σχολών των ελληνικών πανεπιστημίων. Είναι σημαντικό να τονιστεί ότι είναι η μοναδική αυτοτελής Νομική Σχολή με πρόγραμμα σπουδών που οδηγεί σε πτυχίο Νομικής Ελληνικού Δικαίου, πρόγραμμα το οποίο επικυρώνεται από τον επίσημο Φορέα Διασφάλισης και Πιστοποίησης της Ποιότητας της Ανώτερης Εκπαίδευσης της Κυπριακής Δημοκρατίας στην ιστοσελίδα του (www.dipae.ac.cy), όπου αναρτώνται μόνο τα εγκεκριμένα/αναγνωρισμένα προγράμματα που προσφέρονται από τα κρατικά και μη-κρατικά πανεπιστήμια της Κύπρου.
Αξίζει πάντως να σημειωθεί πως στο διατακτικό της απόφασης του Συμβουλίου της Επικρατείας αναφέρεται μεταξύ άλλων ότι "... ο ΔΟΑΤΑΠ, δεν έχει αρμοδιότητα έκδοσης κανονιστικών πράξεων, αλλά τα όργανά του αποφαίνονται ... επί ατομικών περιπτώσεων ακαδημαϊκής αναγνώρισης τίτλων αλλοδαπής. Συνεπώς ... η προσβαλλόμενη πράξη ... κανονιστικού χαρακτήρα, κατά το μέρος που αφορά το κεφάλαιο ‘Σπουδές στο Ελληνικό Δίκαιο’, έχει εκδοθεί χωρίς νομοθετική εξουσιοδότηση. Πέραν τούτου, η πράξη αυτή είναι παράνομη και για τον λόγο ότι το ως άνω περιεχόμενό της αντίκειται στις προεκτεθείσες προϋποθέσεις του Ν. 3328/2005 για την ακαδημαϊκή αναγνώριση αλλοδαπών τίτλων σπουδών, διά της οποίας (αναγνώρισης), εξάλλου, διευκολύνεται η περαιτέρω συμμετοχή στο ελληνικό ακαδημαϊκό γίγνεσθαι των κατόχων των τίτλων αυτών, και μάλιστα σε γνωστικά αντικείμενα ‘ελληνικών επιστημών’ (όπως είναι λ.χ. το Ελληνικό Δίκαιο ή η Ελληνική Φιλολογία), συμβάλλοντας στην ανάπτυξη της τέχνης, επιστήμης, έρευνας και διδασκαλίας, σύμφωνα με το άρθρο 16 πα. 1 του συντάγματος".
Στο μεταξύ, πολύπλευρη σημασία έχει και η πριν από το Συμβούλιο της Επικρατείας απόφαση του Συνηγόρου του Πολίτη, καθότι είχε αποφανθεί ακριβώς στην ίδια βάση, ότι δηλαδή η απόφαση του ΔΟΑΤΑΠ ήταν παράνομη. Μολαταύτα, και παρά τη θέση-απόφαση του Συνηγόρου του Πολίτη, ο ΔΟΑΤΑΠ, παραβιάζοντας κάθε έννοια δικαίου, δεν ανακάλεσε την απόφαση. Πρέπει, ακόμα, να επισημανθεί ότι δεν είχε συμμεριστεί την άποψη της απόφασης του ΔΟΑΤΑΠ και η νομική σύμβουλος του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους στο υπουργείο Παιδείας.
Σε κάθε περίπτωση, ο ΔΟΑΤΑΠ υποχρεούται στην ανάκληση της παράνομης πράξης του, ιδιαίτερα μετά την απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας. Προς τούτο, η μη ανάκληση μιας παράνομης πράξης από πλευράς ΔΟΑΤΑΠ είναι εύλογο να προξενεί πολλά ερωτήματα και απορίες.
Ταυτόχρονα, έχει ουσιαστικό ενδιαφέρον να αποσαφηνιστεί ότι η απόφαση του ΣτΕ δεν έχει καμιά σχέση με σπουδές διετούς ή τριετούς φοίτησης. Άλλωστε, αυτές οι περιπτώσεις ρυθμίζονται από τις διατάξεις του ιδρυτικού Νόμου 3328/2015 «Περί ΔΟΑΤΑΠ». Για τούτο και τα πτυχία των αποφοίτων της Νομικής Σχολής του Ευρωπαϊκού Πανεπιστήμιου Κύπρου αναγνωρίζονται από τον ΔΟΑΤΑΠ ως αντίστοιχα των Νομικών Σχολών των Ελληνικών Πανεπιστημίων, μετά και την υποβολή βεβαίωσης από το Νομικό Συμβούλιο της Κυπριακής Δημοκρατίας περί δικαιώματος εγγραφής στα μητρώα ασκουμένων της Κύπρου, αλλά και μετά την υποβολή διοικητικής πράξης του ΚΥΣΑΤΣ (του αντίστοιχου δηλαδή φορέα του ΔΟΑΤΑΠ στην Κύπρο), σύμφωνα με την οποία έχουν ακαδημαϊκά δικαιώματα στην Κύπρο.
Κατά συνέπεια, οφείλουμε να διευκρινίσουμε πως η απόφαση του ΣτΕ δεν αποτελεί «παράθυρο» για την ακαδημαϊκή αναγνώριση των πτυχίων, όπως εσφαλμένα διατυπώνεται ή/και αφήνεται να εννοηθεί σε ορισμένα δημοσιεύματα. Τουναντίον, το όλο θέμα είναι η ορθή ερμηνεία και εφαρμογή των νόμων, των αποφάσεων του ΣτΕ αλλά και του ίδιου του συντάγματος της Ελληνικής Δημοκρατίας.
Εν κατακλείδι, η 1755/2017 απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας αποτελεί μία ιδιαίτερα σημαντική απόφαση τόσο για τη νομολογία όσο για τις ελληνικές σπουδές σε πανεπιστήμια στον διεθνή χώρο. Επιπρόσθετα, είναι και σημαντική απόφαση για τις ελληνοκυπριακές σχέσεις. Επειδή ακριβώς είναι εύκολο να γίνει κατανοητό τι θα συμβεί αν από την κυπριακή πλευρά δεν αναγνωρίζονται για αξιολόγηση τα πτυχία της Ελλάδας.
* Ο Κώστας Γουλιάμος είναι Πρύτανης του Ευρωπαϊκού Πανεπιστημίου Κύπρου
