"Λυπάμαι κάθε φορά που πρέπει να μεταφέρω κακές ειδήσεις”. Με αυτή τη φράση άρχιζε το κείμενό του στην προσωπική του ιστοσελίδα ο Αμερικανός κινηματογραφιστής και συγγραφέας Μάικλ Μουρ όταν από το περασμένο καλοκαίρι πρόβλεπε ότι ο Ντόναλντ Τραμπ θα είναι ο επόμενος πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών.
Χθες επιβεβαιώθηκε. Νέος ένοικος στον Λευκό Οίκο είναι ο Ντόναλντ Τραμπ. Ένας εκκεντρικός πολυεκατομμυριούχος, επιδειξιομανής φαφλατάς, με ρατσιστικές, ξενοφοβικές και σεξιστικές εκρήξεις. Αυτός ο περίεργος τύπος είναι ο νέος πλανητάρχης, ο άνθρωπος που, από τη θέση του και με τις επιλογές του, θα επηρεάζει, θα διαμορφώνει και θα ρυθμίζει την πολιτική, οικονομική και γεωπολιτική ισορροπία σε ολόκληρο τον κόσμο. Σε έναν κόσμο που πάντως χθες ξύπνησε μουδιασμένος και ανήσυχος. Ελάχιστοι χάρηκαν, λίγοι είδαν κάτι νέο και ελπιδοφόρο στην εκλογή Τραμπ και οι περισσότεροι ακόμα να συνέλθουν από το σοκ και την αμηχανία. Και όλοι μαζί αναζητούν απαντήσεις σε τουλάχιστον τρία βασικά ερωτήματα:
ΠΡΩΤΟΝ: Πώς και γιατί κέρδισε ο Ντ. Τραμπ; Για τους γνωρίζοντες τα μυστικά της αμερικανικής πολιτικής πραγματικότητας, η νίκη του εξηγείται και με τεχνικούς-πολιτικούς όρους αλλά και με κοινωνικοοικονομικούς. Μια πρώτη ανάγνωση του εκλογικού χάρτη των ΗΠΑ δείχνει ότι ο Τραμπ κέρδισε την πλειοψηφία στις πολιτείες-κλειδιά, σε αυτές, δηλαδή, που παραδοσιακά εκλέγουν πρόεδρο στις ΗΠΑ. Αλλά κέρδισε και τις μεγάλες πλειοψηφίες των λευκών της χώρας και τα χαμηλά αμειβόμενα μεσαία και κατώτερα εισοδηματικά στρώματα, που ένιωσαν να συνθλίβονται από τις συνέπειες της οικονομικής κρίσης και δεν πρόλαβαν να επωφεληθούν από τα οφέλη της ανάκαμψης. Ενώ συσπείρωσε και την πλειοψηφία των ακραίων συντηρητικών, δεξιών και ακροδεξιών ψηφοφόρων, που όχι μόνο δεν ενοχλήθηκαν, αλλά αντίθετα γοητεύτηκαν από τα αντιμουσουλμανικά, ρατσιστικά και σεξιστικά του κηρύγματα.
Επικίνδυνη στροφή στις ΗΠΑ
ΔΕΥΤΕΡΟΝ: Τι σηματοδοτεί η νίκη του Ντ. Τραμπ; Ότι διαμορφώνεται μια νέα πραγματικότητα στις ΗΠΑ και σε ολόκληρο τον πλανήτη. Ότι ο κόσμος γύρω μας αλλάζει αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι αλλάζει, προς το καλύτερο. Ότι η παγκοσμιοποίηση και η νεοφιλελεύθερη λαίλαπα, που σαρώνουν τις κοινωνίες, τα δικαιώματα και το επίπεδο ζωής των ανθρώπων έχουν και πολιτικές συνέπειες. Διαμορφώνουν πολιτικές συνειδήσεις και ενισχύουν αντισυστημικές τάσεις και συμπεριφορές. Άλλες βρίσκουν έκφραση προς την Αριστερά, όπως οι περιπτώσεις ΣΥΡΙΖΑ και Podemos σε Ελλάδα και Ισπανία, και άλλες -δυστυχώς οι περισσότερες- κινούνται προς τη Δεξιά και την Ακροδεξιά, όπως στη Γαλλία, την Αυστρία, την Ουγγαρία και τώρα στις ΗΠΑ. Με αυτή την έννοια, η νίκη του Ντ. Τραμπ ήταν μια «αντισυστημική» στροφή των Αμερικανών ψηφοφόρων προς τα δεξιά. Όχι εντελώς απρόσμενη, αλλά εντελώς ανατρεπτική. Κι αυτό γιατί, αρέσει - δεν αρέσει, ο εκκεντρικός μεγιστάνας δεν νίκησε απλά και μόνο τη Χίλαρι, νίκησε και τον Μπιλ Κλίντον αλλά και τον Μπάρακ Ομπάμα, που έδωσαν αγώνα μέχρις εσχάτων εναντίον του. Δεν κέρδισε απλά και μόνο την υποψήφια των Δημοκρατικών αλλά και την ηγεσία των Ρεπουμπλικανών, του κόμματός του δηλαδή, που στάθηκαν απέναντί του - ένας μάλιστα, ο Μπους, δήλωσε ότι δεν τον ψήφισε καν. Νίκησε το σύνολο σχεδόν των αμερικανικών μέσων ενημέρωσης, «έβαλε γυαλιά» στις εταιρείες δημοσκοπήσεων, ενώ κατατρόπωσε και τους αστέρες του Χόλιγουντ και του ΝΒΑ, που είχαν συσπειρωθεί σχεδόν στο σύνολό τους στο πλευρό της Χίλαρι Κλίντον.
Έδειξε τις προθέσεις του
ΤΡΙΤΟΝ: Τι θα κάνει Ντ. Τραμπ από τον Λευκό Οίκο; Ουδείς γνωρίζει. Το σίγουρο είναι ότι δεν θα πλήξουμε. Το επίσης σίγουρο είναι ότι ο πρόεδρος Τραμπ δεν θα μοιάζει και πολύ με τον υποψήφιο για την Προεδρία Ντόναλντ Τραμπ. Το «βαθύ σύστημα» των ΗΠΑ διαθέτει το ένστικτο της αυτοσυντήρησής του αλλά και τα μέσα και τον τρόπο για να την επιβάλει απέναντι ακόμα και στον πρόεδρο του κράτους. Το πιο πιθανό είναι ότι σύντομα η... στρίγγλα θα γίνει αρνάκι. Ο ίδιος ο νέος πρόεδρος, πάντως, κιόλας από την επινίκεια ομιλία του, έδωσε ένα στίγμα των προθέσεων και των στηριγμάτων που θα προτιμήσει: εκτός από την οικογένεια και τους συνεργάτες του, έσπευσε να ευχαριστήσει δημοσίως τέσσερις εμβληματικούς για τις ΗΠΑ φορείς: την Εθνική Ομοσπονδία Όπλων, τον στρατό, τις μυστικές υπηρεσίες και την αστυνομία. Και ο θεός να βάλει το χέρι του. Και οι λαοί βεβαίως.
