Η Μεταπολίτευση σηματοδότησε την ανάδυση δύο ισχυρών ρευμάτων με διακριτές σημάνσεις και αναφορές αλλά και ικανούς πρωταγωνιστές.
Η Κεντροδεξιά με τον Κωνσταντίνο Καραμανλή και η Κεντροαριστερά με τον Ανδρέα Παπανδρέου απέκτησαν υπόσταση, εμβέλεια και συνδέθηκαν με μεγάλα διακυβεύματα. Η νέα Μεταπολίτευση που επαγγέλθηκε ο πρωθυπουργός δεν θα θεμελιωθεί με τις προωθούμενες συνταγματικές αλλαγές. Είναι συνυφασμένη με την ανασύνθεση των δύο χώρων καθώς και με τους πρωταγωνιστές που θα την ενσαρκώσουν. Οι διεργασίες που εκτυλίσσονται δείχνουν ότι το πολιτικό τοπίο βρίσκεται υπό διαμόρφωση. Ποια θα είναι τα χαρακτηριστικά του παραμένει ζητούμενο.
Η Κεντροδεξιά, μετά την εκλογή του Κυριάκου Μητσοτάκη στην ηγεσία της Ν.Δ., επιχειρεί την ανατοποθέτησή της αναζητώντας καινούργια ταυτότητα . Καθόλου εύκολο εγχείρημα καθώς προσκρούει στην υστέρηση και στον συντηρητισμό ενός μαρμαρωμένου μηχανισμού.
Η κυρίαρχη επί δεκαετίες Κεντροαριστερά, από την άλλη, βρίσκεται σε εξαιρετικά ρευστή κατάσταση. Η κοινωνική και εκλογική της βάση πολυδιασπάστηκε. Το μεγαλύτερο τμήμα της μεταπήδησε στον ΣΥΡΙΖΑ. Το άλλοτε κραταιό ΠΑΣΟΚ επλήγη ανεπανόρθωτα. Ταυτόχρονα αποψιλώθηκε από ικανά και επαρκή στελέχη ψάχνοντας τον μίτο στον λαβύρινθο της Κεντροαριστεράς.
Και εδώ θα αναφέρουμε τι συνέβη σε ένα άλλο σοσιαλιστικό κόμμα. Από το 1942 έως το 1991 το Σοσιαλιστικό Εργατικό Κόμμα της Σουηδίας είχε κυβερνήσει συνολικά 43 χρόνια! Μόνο για ένα μικρό διάστημα, στα τέλη της δεκαετίας του ’70, βρέθηκε εκτός διακυβέρνησης. Περιέργως οι Σουηδοί Σοσιαλιστές δεν χωρίστηκαν σε αυτούς που πρέπει να φύγουν και σε αυτούς που πρέπει να έρθουν. Εντελώς φυσιολογικά οι παλαιότεροι έκαναν ένα βήμα πίσω και οι νεότεροι ένα βήμα μπροστά. Το 1994 επέστρεψαν στην κυβέρνηση θριαμβευτικά και εξακολουθούν ακόμα και σήμερα να κυβερνούν αδιατάρακτοι.
Αντιθέτως, η πρακτική που ακολούθησε το άλλοτε κραταιό ΠΑΣΟΚ είναι κωμικοτραγική. Τον δικό του χώρο διεκδικεί ο δημιουργός της «Επόμενης Ελλάδας» Γιάννης Ραγκούσης, Η «Εκκίνηση - Έλληνες Δημοκράτες», της οποίας ηγείται ο Λευτέρης Οικονόμου, οι «Μεταρρυθμιστές» του Σπύρου Λυκούδη, που προέρχεται από τη διαλυμένη ΔΗΜ.ΑΡ., η Κίνηση του Ανδρέα Λοβέρδου, «ΡΙΚΣΥ», Συμφωνία για τη «Νέα Ελλάδα» που ενσωματώθηκε με το ΠΑΣΟΚ στο οποίο ο ίδιος είναι βουλευτής, το «Δίκτυο» της Άννας Διαμαντοπούλου. Ο Στέφανος Τζουμάκας έφυγε από το ΠΑΣΟΚ και δημιούργησε το «Σοσιαλιστικό Κόμμα» που προσεγγίζει τον ΣΥΡΙΖΑ, και ο τελευταίος πρόεδρός του και πρώην πρωθυπουργός Γιώργος Παπανδρέου δημιούργησε το ΚΙΔΗΣΟ.
Η σημερινή πρόεδρός του αδυνατεί να θεμελιώσει νέα πολιτική παρουσία . Η επιχειρούμενη προσπάθεια για συμπόρευση των δυνάμεων του ενδιάμεσου χώρου, ακόμη και αν ευοδωθεί, δεν θα βρει την απαιτούμενη ανταπόκριση, ούτε θα ανατρέψει τα δεδομένα που διαμορφώθηκαν, διότι η απουσία ηγετικής προσωπικότητας συνιστά απολύτως ανασταλτικό παράγοντα.
Οι αναδιατάξεις, πολιτικές - κομματικές, επιτρέπουν στον Αλέξη Τσίπρα να αναζητά τον δικό του ρόλο και λόγο. Παρά την ανέξοδη αντιπολίτευση από όλα τα κόμματα παραμένει ισχυρός παίκτης. Η στροφή του στον ρεαλισμό του προσφέρει την ευκαιρία να εδραιώσει τη θέση του στην Κεντροαριστερά . Βέβαια κάτι τέτοιο απαιτεί την πλήρη και ουσιαστική μεταστροφή του, την εγκατάλειψη των γνωστών μονομερειών και κυρίως την απεξάρτηση από τον ιδεοληπτικό και αναχρονιστικό ΣΥΡΙΖΑ. Επομένως μένει ο δρόμος προς τη μεγάλη Κεντροαριστερή παράταξη του διαλόγου, του ανανεωμένου και ανασυγκροτημένου πολιτικού και προγραμματικού λόγου για μια ηθική δύναμη της πολιτικής παράταξης που θα κάνει ελκυστική την πολιτική στους νέους (ψήφος στα 17).
Η αντιστροφή αυτής της αρνητικής κατάστασης, δηλαδή η αναγέννηση μιας εκσυγχρονιστικής μεταρρυθμιστικής δυναμικής, ενδιαφέρει και μπορεί να κινητοποιήσει πολίτες που βρίσκονται εντός και εκτός κομματικών μηχανισμών, στελέχη που έχουν διαφορετικές πολιτικές διαδρομές, νεότερες ηλικίες με σημαντικές ειδικεύσεις αλλά χωρίς κομματική στράτευση, δραστήρια μέλη τοπικών κοινωνιών. Ο όρος "κεντροαριστερός" χρησιμοποιείται εξ αδράνειας για να συνοψίσει την διαπίστωση ότι το πολιτικό παιχνίδι πρέπει να ανοίξει, ότι άλλη πορεία δεν μπορεί να έρθει με τις τρέχουσες κομματικές διαδικασίες και περιχαρακώσεις, ότι πρέπει να ενεργοποιηθούν στοιχειωδώς τουλάχιστον οι πολιτικές διαδικασίες μέσα στην κοινωνία η οποία μοιάζει να παρακολουθεί απαθής τις κομματικές νομενκλατούρες που διαιωνίζονται με όλο και πιο κυνικούς τρόπους, ότι χρειάζεται να ανοίξουν οι αρτηρίες που θα τροφοδοτήσουν με νέο αίμα το πολιτικό προσωπικό.
Είναι προφανές ότι ο Αλέξης Τσίπρας κρατάει το κλειδί των εξελίξεων αυτού του ευρύτερου χώρου και είναι φανερές έως αποθαρρυντικές οι αντιστάσεις, οι αλληλοϋπονομεύσεις, οι αιώνιες κατατάξεις σε ομάδες των ιδίων πάντα ονομάτων.
Ας ξεκινήσουν λοιπόν από κάπου επιτέλους, από τον εκσυγχρονισμό πρέπει να περάσουμε στις μεγάλες μεταρρυθμίσεις που δείχνουν στην προοπτική τους, έστω και αχνά, τον τύπο της κοινωνίας που θέλουμε.
Η νέα μεταπολίτευση προϋποθέτει τον εκσυγχρονισμό της Κεντροδεξιάς και της Κεντροαριστεράς και τον συγχρονισμό τους με τις ανάγκες και απαιτήσεις της εποχής. Δεν θα επέλθει με κόμματα - κακέκτυπα του παρελθόντος.
* Ο Μάκης Δραγώνας είναι φίλος του ΣΥΡΙΖΑ Ζακύνθου
