Του Γιάννη Κ. Αικατερινάρη
Ένα ταξίδι στη βόρεια Ιταλία, στην περιοχή γύρω από τον μυχό της Αδριατικής θάλασσας, μας γέμισε εμπειρίες και όμορφες εικόνες. Η φιλοξενία στην Gorizia, κοντά στην Τεργέστη, μας έδωσε τη δυνατότητα να γνωρίσουμε τα μνημεία και κυρίως τα γοητευτικά μυστικά της περιοχής.
Ένα καπελάδικο, ωστόσο, στο ιστορικό κέντρο της Gorizia, μας κίνησε την περιέργεια. Μας θύμισε εκείνο το μικρό «πιλοποιείο» στη Θεσσαλονίκη, που για ολόκληρες δεκαετίες στόλιζε την οδό Αγίου Δημητρίου. Το γκρέμισαν, όπως και τόσα άλλα μνημεία του νεότερου πολιτισμού μας, σβήνοντας μνήμες και Ιστορία!
Ανάμεσα στα ζωντανά μνημεία της ιταλικής πόλης, αυτά που διασώζουν την παράδοση και το πνεύμα της, συμπεριλαμβάνεται και το καπελάδικο. Δεν το επισκέπτονται μόνο οι τουρίστες. Εξυπηρετεί και ντόπιους πελάτες με ανατομικές ιδιομορφίες στο κεφάλι, στενοκέφαλους, στραβοκέφαλους, με μικρά ή μεγάλα κεφάλια και πάει λέγοντας! Αν και δεν είχαμε την αίσθηση ότι... ανήκουμε σε κάποια ιδιαίτερη κατηγορία, η περιέργεια κι εκείνο το διαβολεμένο κρύο μάς έσπρωχναν να μπούμε μέσα!
Οι εκπλήξεις διαδέχονταν η μία την άλλη. Μα πιο πολύ άξιζε η συζήτηση με την ηλικιωμένη ιδιοκτήτρια. Ήξερε την Ιστορία του τόπου της όσο καλά και την εξέλιξη του καπέλου! Επιβεβαίωνε με τη συμπεριφορά και τις γνώσεις της το υψηλό επίπεδο κουλτούρας των κατοίκων της περιοχής, τον σεβασμό στην Ιστορία, την παράδοση, στον δημόσιο χώρο...
Η τέχνη της πιλοποιίας, όπως και πολλά άλλα παραδοσιακά επαγγέλματα στην Ιταλία δεν προβάλλονται μόνο ως είδη τουριστικού ενδιαφέροντος. Ικανοποιούν, παράλληλα, και τις καλλιτεχνικές ανησυχίες των κατοίκων, ιδιαίτερα εκείνων που αναζητούν τα στοιχεία της ιδιαιτερότητας των πραγματικών τεχνών! Κι ας μη νομίσει κανείς ότι οι υπηρεσίες και τα αντίστοιχα προϊόντα των παραδοσιακών επαγγελμάτων είναι ιδιαίτερα ακριβά, όπως άλλωστε και πολλά καταναλωτικά είδη στη γείτονα χώρα.
Όταν τελείωσε η συζήτησή μας, βγήκαμε από το κατάστημα της γηραιάς κυρίας φορώντας βολικά καπέλα, χωρίς όμως να έχουμε την αίσθηση του «καπελωμένου»! Βρεθήκαμε σε μια μικρή, πεντακάθαρη και καλά σχεδιασμένη πλατεία, όπως άλλωστε και οι περισσότερες στη γείτονα χώρα. Αντικρίσαμε στημένο στο κέντρο της ένα καλοφτιαγμένο άγαλμα, έναν άντρα που κρατούσε καπέλο. Όπως έκανα λίγο νωρίτερα με την ιδιοκτήτρια του καταστήματος, φωτογραφήθηκα μαζί του ατενίζοντας κι εγώ την όμορφη πόλη της Gorizia!
