Τα τελευταία γεγονότα στις φυλακές Τρικάλων αποτελούν ακόμα μία τραγική επιβεβαίωση της κατάστασης στην οποία βρίσκεται το σωφρονιστικό σύστημα της χώρας. Φυλακές «αποθήκες», συνθήκες κράτησης, αλλά και εργασίας, που προσβάλλουν κάθε έννοια ανθρώπινης αξιοπρέπειας, διαβίωση εξοντωτική και προσβλητική για την ανθρώπινη ύπαρξη. Οι φυλακές των Τρικάλων εντάσσονται δυστυχώς στη γενική αυτή εικόνα. Υπερπληθυσμός, υποχρηματοδότηση και έλλειψη κάθε είδους δομής πρόνοιας ή περίθαλψης καθιστούν την καθημερινότητα ένα διαρκές βασανιστήριο για κρατούμενους και εργαζόμενους σε αυτές. Την ίδια στιγμή η δικαιοσύνη και το σωφρονιστικό σύστημα λειτουργούν στην κατεύθυνση του τιμωρητικού εγκλεισμού, με εξοντωτικές ποινές είτε στο επίπεδο του ποινικού κολασμού είτε στο επίπεδο της πειθαρχικής αντιμετώπισης των εγκλείστων.
Συγκεκριμένα στις φυλακές Τρικάλων διαβιούν σήμερα πάνω από 800 κρατούμενοι, όταν οι προδιαγραφές προβλέπουν περίπου τους μισούς. Δεν υπάρχει γιατρός ή νοσηλευτικό προσωπικό, ώστε να εξασφαλίζεται η στοιχειώδης πρόσβαση στην περίθαλψη των ανθρώπων που διαβιούν στις φυλακές. Η σίτιση των κρατουμένων είναι ελλιπής καθώς το σχετικό κρατικό κονδύλι δεν επαρκεί και η εξασφάλιση του φαγητού των κρατουμένων επαφίεται, σε αρκετές περιπτώσεις, στην τοπική ή άλλη ιδιωτική ευαισθησία. Μετά τα βίαια επεισόδια των τελευταίων μηνών, το Σχολείο Δεύτερης Ευκαιρίας υπολειτουργεί με μεγάλη πιθανότητα να κλείσει οριστικά. Η προβλεπόμενη από τον νόμο διαδικασία πιστοποίησης αναπηρίας δεν εφαρμόζεται για τους κρατούμενους των φυλακών Τρικάλων εξαιτίας της έλλειψης πόρων για τα οδοιπορικά των γιατρών, με αποτέλεσμα κρατούμενοι οι οποίοι είναι ανάπηροι να αποκλείονται από το δικαίωμα υπαγωγής τους στις σχετικές ευεργετικές διατάξεις.
Η εικόνα «κολαστηρίου» ολοκληρώνεται και στα κρατητήρια των αστυνομικών τμημάτων και στα τμήματα κράτησης αλλοδαπών Τρικάλων, όπου οι άνθρωποι στοιβάζονται χωρίς να βλέπουν το φως του ήλιου για μήνες. Οι κρατούμενοι δεν έχουν χώρο ούτε για να ξαπλώσουν. Λόγω των απερίγραπτων συνθηκών έχουν παρουσιαστεί κρούσματα ψώρας, ενώ ο υπερπληθυσμός έχει οδηγήσει σε αύξηση των κρουσμάτων βίας ανάμεσα στους κρατούμενους.
Την ίδια στιγμή επικίνδυνη γίνεται και η εργασία στις προαναφερθείσες δομές. Εργαζόμενοι σωφρονιστικοί λειτουργοί, με κίνδυνο, σε πολλές δυστυχώς περιπτώσεις, και της ίδιας τους της ζωής, καλούνται να αντιμετωπίσουν τις ανεπάρκειες της πολιτείας και να διαχειριστούν μια κατάσταση ανθρωπιστικής κρίσης, για την οποία δεν ενδιαφέρεται το επίσημο κράτος. Η φύλαξη των φυλακών είναι ένα πολύ σοβαρό ζήτημα, η προστασία της ζωής των λειτουργών και των κρατουμένων εξίσου. Η τραγική επικαιρότητα των τελευταίων ημερών, με τον πολύ σοβαρό τραυματισμό δύο εξωτερικών φρουρών των φυλακών Τρικάλων, επιβεβαιώνει δυστυχώς όλα τα παραπάνω. Η προστασία της ζωής αποτελεί θεμελιώδη υποχρέωση κάθε Κράτους Δικαίου και αφορά εξίσου τις συνθήκες εργασίας σε δομές σωφρονισμού αλλά και τη διαβίωση σε καθεστώς περιορισμού της φυσικής ελευθερίας.
Oι φυλακές των Τρικάλων ενδέχεται να μετατραπούν, σύμφωνα με τις πρόσφατες δηλώσεις του υπουργού Δικαιοσύνης, σε φυλακές υψίστης ασφαλείας. Η επιθυμία των πολιτών για ασφάλεια πρέπει να συμβαδίζει με την τήρηση των αρχών του δικαίου και σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να ταυτίζεται με κατασταλτικές πρακτικές προς όλους τους κρατουμένους.
Ο ΣΥΡΙΖΑ ΕΚΜ έχει υπογραμμίσει σε όλους τους τόνους ότι η μνημονιακή μέγγενη θα επιδεινώσει ακόμα περισσότερο τις ήδη άθλιες συνθήκες του ελληνικού σωφρονιστικού συστήματος. Ο αριθμός των κρατουμένων αυξάνει επικίνδυνα και η κατάσταση είναι εκρηκτική. To αίτημα για λιγότερη φυλακή μπορεί να γίνει πραγματικότητα, αρκεί να εφαρμοστεί μια πολιτική που θα στοχεύει στην αποποινικοποίηση σειράς αδικημάτων, σε μειώσεις ποινών σε ελαφρά αδικήματα, στη διασφάλιση της αρχής της αναλογικότητας των ποινών, στη φυλάκιση μόνο σε σοβαρά αδικήματα και σε υπότροπους, στη διευκόλυνση της απόλυσης υπό όρους, σε ρυθμίσεις που να βάζουν αποτελεσματικά φραγμούς στην τάση για μαζικές αποφάσεις προσωρινής κράτησης, στην έλλογη εφαρμογή του μέτρου της προσωρινής κράτησης, στην εφαρμογή μέτρων εναλλακτικών της φυλάκισης, στη διεύρυνση του θεσμού των αγροτικών φυλακών καθώς και στην κατάργηση των φυλακών ανηλίκων. Λύσεις υπάρχουν. Πολιτική βούληση χρειάζεται.
