Η διαχείριση των αποβλήτων παραμένει μεγάλο πρόβλημα, με κύρια επιλογή σε ποσοστό άνω του 80% τη διάθεσή τους σε ΧΥΤΑ, εξ ου και το αναιμικό ποσοστό ανακύκλωσης 14%, από τα χαμηλότερα στην Ε.Ε.
Αυτή η διαπίστωση περιλαμβάνεται στην έκθεση "Κατάσταση του Περιβάλλοντος 2018" του Εθνικού Κέντρου Περιβάλλοντος και Αειφόρου Ανάπτυξης (ΕΚΠΑΑ), η οποία παρουσιάστηκε χθες το βράδυ σε ειδική εκδήλωση.
Στις 285 σελίδες της έκθεσης, της τέταρτης κατά σειρά μετά το 2013, περιλαμβάνονται στοιχεία, αξιολογήσεις μέσω δεικτών και προτάσεις βελτίωσης των εφαρμοζόμενων πολιτικών για την κατάσταση του περιβάλλοντος στη χώρα σε επτά θεματικές ενότητες: Κλιματική αλλαγή, Ατμοσφαιρικό περιβάλλον, Ακουστικό, Φύση - βιοποικιλότητα, Υδάτινο, Απόβλητα και Οριζόντια περιβαλλοντικά θέματα.
Στο κεφάλαιο "απόβλητα" επισημαίνεται ότι, παρά την υποχώρηση του ΑΕΠ κατά 25% την τελευταία επταετία, η ποσότητα των παραγόμενων αστικών αποβλήτων έχει παραμείνει σταθερή.
Η έκθεση χαρακτηρίζει την υιοθέτηση του νέου Εθνικού Σχεδίου Διαχείρισης Αποβλήτων (ΕΣΔΑ) το 2015 ριζική τομή που προωθεί την ανακύκλωση και την κομποστοποίηση μέσω της χωριστής συλλογής πολλαπλών ρευμάτων, αλλά η εφαρμογή του παραμένει μεγάλη πρόκληση για όλα τα επίπεδα της διοίκησης, αλλά και για τους πολίτες.
Ακόμη υπογραμμίζεται ότι "έπειτα από δεκαετίες καθυστερήσεων, πλέον έχει δρομολογηθεί η κατασκευή των εναπομενουσών αναγκαίων εγκαταστάσεων υποδομής, ενώ έχει διασφαλιστεί και η χρηματοδότηση της αποκατάστασης των 50 χωματερών που έχουν απομείνει σε λειτουργία ή είναι μη αποκατεστημένες, κυρίως στην Πελοπόννησο και σε νησιά, με χρονικό ορίζοντα ολοκλήρωσης το 2019".
Αρκετά ικανοποιητική θεωρεί την κατάσταση του "τεράστιου βιολογικό πλούτου της Ελλάδας", ενώ μας πληροφορεί ότι τα χερσαία οικοσυστήματα φαίνεται να είναι σε καλύτερη κατάσταση από τα θαλάσσια, τα οποία δέχονται πιέσεις κυρίως λόγω υπεραλίευσης και παράνομων πρακτικών αλίευσης.
Στα θετικά κατατάσσει την πρόσφατη αύξηση των θαλάσσιων προστατευόμενων περιοχών του Δικτύου Natura 2000 και προειδοποιεί ότι θα πρέπει να δοθεί έμφαση στην εξάλειψη των απειλών στα δασικά οικοσυστήματα, τα οποία δέχονται την πλειονότητα των πιέσεων από ποικίλες δραστηριότητες εξορυκτικές, βιομηχανικές, αγροτικές και οικιστικές.
Η ποιότητα του αέρα έχει βελτιωθεί τις τελευταίες δεκαετίες, αναφέρει όμως ότι κυρίως η Αθήνα υποφέρει από τις υπερβάσεις του όζοντος και των μικροσωματιδίων, όπως φαίνεται από τις συγκρίσεις των συγκεντρώσεων των μετρούμενων ρύπων με τα ισχύοντα όρια ποιότητας ατμόσφαιρας και τις οριακές ενδεικτικές τιμές που καθορίζονται στις ευρωπαϊκές Οδηγίες.
Η τήρηση των ευρωπαϊκών ορίων για την ποιότητα του αέρα πρέπει να αποτελέσει προτεραιότητα των επικείμενων ενεργειακών και λοιπών περιβαλλοντικών πολιτικών εφαρμόζοντας και τη σχετική πρόσφατη ευρωπαϊκή νομοθεσία, όπως σημειώνει.
Διαπιστώνει ότι το 2016, το έτος για το οποίο υπάρχουν τα πιο πρόσφατα στοιχεία, συνεχίστηκαν οι συνολικές μειώσεις εκπομπών αερίων θερμοκηπίου τόσο λόγω της σταδιακής μετάβασης του ενεργειακού συστήματος σε ένα σύστημα χαμηλών εκπομπών όσο και λόγω της μειωμένης δραστηριότητας λόγω της οικονομικής κρίσης.
Οι εκπομπές μειώθηκαν το 2016 κατά 3.703 kt CO2 σε σχέση με το 2015 (τέταρτη μεγαλύτερη μείωση στην Ε.Ε. μετά το Ηνωμένο Βασίλειο, την Ισπανία και την Ιταλία, με στοιχεία του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Περιβάλλοντος). Προσθέτει δε ότι οι μειώσεις αναμένεται να είναι ακόμη μεγαλύτερες εφόσον αποσυρθούν οι πετρελαϊκές μονάδες μετά τη διασύνδεση των νησιών με το ηλεκτρικό δίκτυο της ηπειρωτικής χώρας.
Σε ό,τι αφορά την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή "και ειδικά στην κλιματική αλλαγή που δεν μπορεί να αποφευχθεί παρά τα μέτρα μετριασμού. Για πρώτη φορά υπάρχει θεσμοθετημένος εθνικός σχεδιασμός και έχει συσταθεί Ευρεία Εθνική Επιτροπή" αναφέρει η έκθεση. Λέει πως έχει συνταχθεί το θεσμικό πλαίσιο για τη σύνταξη περιφερειακών στρατηγικών και εκτιμά ότι όλα τα περιφερειακά σχέδια θα έχουν ολοκληρωθεί εντός του 2009.
Η ποιότητα των υδάτων χαρακτηρίζεται γενικά καλή. Όσον αφορά την οικολογική κατάστασή τους, τα παράκτια υδατικά συστήματα βρίσκονται, κατά κύριο λόγο, σε υψηλή έως καλή κατάσταση, τα ποτάμια σε καλή έως μέτρια κατάσταση, ενώ τα λιμναία και τα μεταβατικά (εκβολές, δέλτα ποταμών κ.ά.) ανήκουν κυρίως σε μέτρια ή / και σε άγνωστη κατάσταση λόγω ανεπαρκών δεδομένων και έλλειψης σταθμού παρατήρησης.
Οι υπόγειοι υδροφορείς στη συντριπτική πλειονότητά τους, κατά την έκθεση, είναι σε καλή κατάσταση τόσο ποιοτικά (85%) όσο και ποσοτικά (80%). Η ποιοτική υποβάθμιση των υπόγειων υδάτων αποδίδεται, κατά κύριο λόγο, αφενός στη νιτρορύπανση ως αποτέλεσμα εντατικής καλλιέργειας και αλόγιστης χρήσης λιπασμάτων και φυτοφαρμάκων, αφετέρου στην υφαλμύρινση (υπέρβαση σε ιόντα χλωρίου) ως αποτέλεσμα υπερεκμετάλλευσης και υπεράντλησης των παράκτιων υπόγειων υδροφορέων μέσω και πληθώρας παράνομων γεωτρήσεων.
Ως μεγάλο έλλειμμα αναδεικνύεται η πλημμελής εφαρμογή της νομοθεσίας εν γένει, που όμως "επιφέρει ουσιαστικές επιπτώσεις στη συνολική προστασία και τη διατήρηση του περιβάλλοντος", όπως και η δραματική μείωση των περιβαλλοντικών επιθεωρήσεων έργων και δραστηριοτήτων λόγω της συρρίκνωσης του αριθμού των επιθεωρητών Περιβάλλοντος.
Τη χθεσινή εκδήλωση προλόγισε η πρόεδρος του Εθνικού Κέντρου Περιβάλλοντος και Αειφόρου Ανάπτυξης Ζ. Βροντίση. Χαιρετισμούς απηύθυναν ο αναπληρωτής υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Σ. Φάμελλος, ο υφυπουργός Γ. Δημαράς και η πρόεδρος της Ειδικής Μόνιμης Επιτροπής Προστασίας Περιβάλλοντος της Βουλής Κ. Ιγγλέζη.
Επίσης μίλησαν οι συμμετέχοντες στη σύνταξη της έκθεσης πανεπιστημιακοί Ν. Μιχαλόπουλος και Β. Κατή, από την Ειδική Γραμματεία Υδάτων η Μ. Γκίνη και εκπρόσωπος μελετητικού γραφείου.
