Ο Αλέξης Τσίπρας, στη συζήτηση στη Βουλή των Ελλήνων για το νομοσχέδιο για τις ιδιωτικοποιήσεις των ΔΕΚΟ και των λιμανιών της χώρας, έκανε την εξής αναφορά: «Οι μνημονιακές κυβερνήσεις παρέλαβαν κράτος και θα παραδώσουν μια αποικία χρέους». Όσον αφορά το γιατί η κυβέρνηση προχωράει άμεσα σε αυτή την πολιτική, είπε τα εξής: «Ένας από τους λόγους είναι για να στερηθεί σημαντικών εργαλείων η επόμενη κυβέρνηση που θα έρθει με τη στήριξη του λαού, για να ανορθώσει τη χώρα και την οικονομία".
Κρίνοντας ιδιαίτερα σημαντική την ως άνω τοποθέτηση, προσπάθησα με τα τελικά στοιχεία του ΟΔΔΗΧ και της ΕΛΣΤΑΤ να προβώ στη στοιχειοθέτηση της δημόσιας αναφοράς του κ. Τσίπρα.
Με βάση τον πίνακα, το 2002 το ενοποιημένο χρέος της γενικής κυβέρνησης (ως % του ΑΕΠ) ήταν στο 102,6%.
Το 2009, ένα έτος πριν το 1ο Μνημόνιο, όπου η ύφεση ήταν -3,3%, το εν λόγω μέγεθος αυξήθηκε στο 129,7%. Σημειώνεται, ότι, επειδή αναφερόμαστε στον λόγο χρέος/ΑΕΠ, όσο αυξάνεται ο παρονομαστής (δηλ. ΑΕΠ) μειώνεται το κλάσμα και άρα και το χρέος ως ποσοστό του ΑΕΠ και το αντίστροφο.
Επομένως, το εξεταζόμενο μέγεθος ήταν από το 2009 ιδιαίτερα υψηλό και σε συνδυασμό με την ύφεση στην ελληνική οικονομία που καταγραφόταν το 2008 (-0,2%) και το 2009 (-3,3%) καθώς και τους λοιπούς παράγοντες που συνεπιδρούν στη δυναμική του είχε καταστεί πλέον και μη διατηρήσιμο.
Έπρεπε, λοιπόν, να επιλεχθεί το 2009 η διαγραφή τμήματος του χρέους, ώστε να μετατραπεί σε διατηρήσιμο. Πρωταρχικά, μάλιστα, να «κουρευόντουσαν» τα ομόλογα των ξένων «κερδοσκοπικών» fund και των ξένων τραπεζών. Τελικώς επιλέχθηκε από τις μνημονιακές κυβερνήσεις να χρησιμοποιηθεί το χρέος ως εργαλείο για την επιβολή των Μνημονίων που ακολούθησαν.
Το 2012, σε σχέση με το 2009, μετά την εφαρμογή τριών Μνημονίων, τα οποία επιβλήθηκαν θεωρητικά για τη μείωση του χρέους, αυξήθηκε εκ νέου στο 156,9%.
Να δούμε όμως τα περί αποικίας...
1) Μετά την ένταξη της χώρας στον Διεθνή Οικονομικό Έλεγχο -τρόικα-, επήλθε αλλαγή της νέας σύνθεσης του χρέους νομισματικά και πλέον είναι κατά 96,7% σε ευρώ. Η εν λόγω ενέργεια έγινε και για να ελαχιστοποιηθούν οι όποιες θετικές δημοσιονομικές επιπτώσεις μπορούσαν να προκύψουν από μία απόφαση του ελληνικού κράτους για επιστροφή στο εθνικό νόμισμα μέσω της υποτίμησης. Γνωρίζοντας την υφιστάμενη ισοτιμία (1 ευρώ=340,75 δρχ.), μία υποτίμηση π.χ. κατά 50% θα οδηγήσει αυτόματα σε σημαντική άνοδο του ενοποιημένου χρέους της γενικής κυβέρνησης.
2) Η σύνθεση του χρέους ανά κατηγορία δανείου (νέος δανεισμός Ιαν.-Δεκ. 2012) έχει εξελιχθεί ως εξής:
* Δάνεια από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (ΕΤΧΣ), 60,1%
* Δάνεια σε έντοκα γραμμάτια, 38,5%
* Δάνεια από το ΔΝΤ, 1,2% και
* Δάνεια από την Εθνική Τράπεζα Ελλάδος, 0,2%
Επομένως, μετά τη μη πληρωμή των ομολόγων μέσω του PSI σε δημόσιους φορείς, μικροομολογιούχους κ.ά., η νέα σύνθεση του χρέους ανά κατηγορία δείχνει ότι από ιδιωτικό μετατράπηκε σε διακρατικό και μάλιστα υπό τον άμεσο έλεγχο του ΕΤΧΣ και επομένως της τρόικας.
3) Η διαχείριση του ανωτέρω χρέους κατά πλειοψηφία (53,3%) είναι υπό του Οργανισμού Διαχείρισης του Δημοσίου Χρέους (ΟΔΔΗΧ) και κατά μειοψηφία (46,7%) υπό του υπουργείου Οικονομικών ΓΛΚ.
Σκοπός του ΟΔΔΗΧ, όπως αναφέρεται στην επίσημη ιστοσελίδα του, είναι: «η μέριμνα για τη χρηματοδότηση του ελληνικού Δημοσίου, η βελτίωση του κόστους δανεισμού και η επίτευξη της καλύτερης δυνατής διάρθρωσης του δημοσίου χρέους ανάλογα με τις ανάγκες της χώρας και τις διεθνείς οικονομικές συνθήκες».
Η οργάνωση και λειτουργία του Οργανισμού «αναβαθμίστηκε» με το ΦΕΚ 113Α'/18-5-2011, ένα έτος μετά την εφαρμογή του 1ου Μνημονίου, ακριβώς για να είναι πλέον σε άρρηκτη δέσμευση η λειτουργία του με την τρόικα ακόμη και εάν αλλάξει η κυβέρνηση. Επομένως, ακόμη και εάν υπάρξει νέα κυβέρνηση στη χώρα μας το επόμενο διάστημα, εξασφαλίζεται η γνωστή σε όλους μας «συνέχεια του κράτους»...
Στον ΟΔΔΗΧ, ο πρόεδρός του είναι ο εκάστοτε γενικός γραμματέας Δημοσιονομικής Πολιτικής του υπουργείου Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών. Ακόμη και εάν τον ορίσει μία άλλη κυβέρνηση, αυτός θα πρέπει να λειτουργεί με βάση τον σκοπό του οργανισμού και θα παραλάβει ένα χαρτοφυλάκιο χρέους το οποίο ήδη θα είναι κομμένο και ραμμένο στις απαιτήσεις των πιστωτών.
4) Η σημερινή (η τελευταία επίσημη δημοσίευση από τον ΟΔΔΗΧ) πιστοληπτική ικανότητα της χώρας παρουσιάζεται στον πίνακα:
5) Ακόμη και μία μείωση του συντελεστή ΦΠΑ στην εστίαση (από το 23% στο 13%) δεν μπορεί να θεσμοτηθεί από την υφιστάμενη κυβέρνηση της χώρας μας χωρίς την έγκριση της τρόικας.
Να δούμε και εάν συντελείται η αφαίρεση χρήσιμων εργαλείων από την επόμενη κυβέρνηση...
Η χρονική σύμπτωση της πεποίθησης για «ανάκαμψη» της ελληνικής οικονομίας από το 2014 (αναφέρομαι στις ανακοινώσεις της Κομισιόν και τα άρθρα του Economist κ.ά.) με τη συμφωνία για πώληση του ΟΠΑΠ είναι τουλάχιστον χαρακτηριστική για το πώς αντιμετωπίζεται πλέον η χώρα μας από τα οργανωμένα συμφέροντα. Εκποιείτε το ενεργητικό σας (αυτό που ο κ. Τσίπρας αναφέρει ως σημαντικά εργαλεία) και τότε θα αναπαράγεται από τα ξένα και εγχώρια Μέσα Ενημέρωσης ότι δήθεν θα ανακάμψει η οικονομία. Όσο δεν το κάνετε, θα αναπαράγεται ότι δεν έχει αποφευχθεί η χρεωκοπία. Επισημαίνεται ότι μία κερδοφόρα επιχείρηση, όπως ο ΟΠΑΠ, δύναται να βοηθάει στην ετήσια κάλυψη ελλειμμάτων και στην άσκηση κοινωνικής πολιτικής.
Συνοψίζοντας:
* Το ενοποιημένο χρέος της γενικής κυβέρνησης (ως % του ΑΕΠ) αυξήθηκε υπέρμετρα από το 2009 έως το 2012 με την εφαρμογή των Μνημονίων.
* Η μείωση που παρουσιάζεται το 2012 σε σχέση με το 2011 οφείλεται στο PSI, που οδηγεί σήμερα σε κλείσιμο σχολείων, σχολών, νοσοκομείων και στη μείωση μισθών και συντάξεων.
* Η νέα σύνθεση του χρέους σε επίπεδο νομίσματος και κατόχων ομολόγων ανήκει πλέον κατά πλειοψηφία σε συγκεντρωμένα διεθνικά μορφώματα (ΕΤΣΧΣ) που στη χώρα μας εκπροσωπούνται από την τρόικα.
* Τον έλεγχο του χρέους μας το έχουν οι μη αιρετοί και μη εκλεγμένοι εκπρόσωποι μιας μη σχηματισμένης σε τελική μορφή ένωσης ανισόμετρων πολιτειών (ΕΚΤ, Ευρωπαϊκή Επιτροπή).
* Η υφιστάμενη κυβέρνηση λειτουργεί ως εντολοδόχος των πιστωτών ακόμη και για έναν συντελεστή ΦΠΑ.
* Η όποια ανάκαμψη που θα ακούγεται, αλλά δεν θα καταγράφεται θα συνάδει με το τι εκχωρούμε στους πιστωτές μέσω και των εγχώριων «προθύμων» επιχειρηματιών.
* Η νέα κυβέρνηση που θα προκύψει θα πρέπει να επανακτήσει το δικαίωμα ελέγχου του χρέους για την άσκηση στοιχειωδώς βασικών οικονομικών πολιτικών. Για να συμβεί αυτό, πρέπει, με βάση τους προ Μνημονίου δημοκρατικούς θεσμούς της χώρας μας, οι υπεύθυνοι της διαχείρισης της μνημονιακής περιόδου (οι υπογράφοντες και υπερασπιστές της δανειακής σύμβασης) να λογοδοτήσουν και οι αποφάσεις τους να αρθούν.
* Ο Μανώλης Μπουσούνης είναι οικονομολόγος
