Χωρίς να απαντά στις βασικές αιτίες για την αργή απορρόφηση των πόρων του προγράμματος “Φιλόδημος Ι” από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (ΕΤΕπ) και το Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων (ΤΠ&Δ), ο υπουργός Εσωτερικών Τάκης Θεοδωρικάκος, με όρους προβοκάτσιας εις βάρος της προηγούμενης κυβέρνησης, έσπειρε χθες τον πανικό στους δημάρχους ανακοινώνοντάς τους τη διακοπή του προγράμματος. Κι όλα αυτά λίγη ώρα πριν ανοίξουν οι κάλπες για την ανάδειξη του νέου Δ.Σ. της Κεντρικής Ένωσης Δήμων Ελλάδας (ΚΕΔΕ). Σφοδρή ήταν η απάντηση των Π. Σκουρλέτη και Αλ. Χαρίτση για την επιβράδυνση της απορρόφησης των πόρων επί ημερών Θεοδωρικάκου.
Ο υπουργός ισχυρίστηκε αφενός ότι η προηγούμενη κυβέρνηση προχώρησε σε υπερεντάξεις έργων στο πρόγραμμα “Φιλόδημος Ι”, ύψους 1,235 δισ. ευρώ. Αφετέρου ότι οι διαθέσιμοι πόροι από την ΕΤΕπ είναι μόλις 134 εκατ. ευρώ. Εκμεταλλευόμενος τη σιωπή που επικράτησε αρχικά στην αίθουσα και την έντονη αγωνία των δημάρχων που ακολούθησε (σ.σ.: καθώς έχουν σε εξέλιξη διαγωνισμούς για την ανάδειξη αναδόχων, που θα αναλάβουν την εκτέλεση των έργων), ο υπουργός ανακοίνωσε την πλήρη αποκαθήλωση του προγράμματος “Φιλόδημος Ι”. Να σημειωθεί ότι είναι το μόνο πρόγραμμα που σχεδιάστηκε για τους δήμους με γνώμονα την αντικειμενική κατανομή των πόρων και την υιοθέτηση των προτύπων του ΕΣΠΑ για την ένταξη των έργων στη χρηματοδότηση.
Εναλλακτική με πολλά ερωτήματα...
Ως εναλλακτική, ο υπουργός προέκρινε την ένταξη των ώριμων έργων του “Φιλόδημου Ι” είτε στα Περιφερειακά Επιχειρησιακά Προγράμματα, δηλαδή τα προγράμματα των Περιφερειών που αξιοποιούν πόρους μέσω του ΕΣΠΑ, είτε στα Τομεακά Επιχειρησιακά Προγράμματα, δηλαδή προγράμματα που αξιοποιούν πόρους μέσω του ΕΣΠΑ και υπάγονται στις διαχειριστικές αρχές των υπουργείων. Ανήγγειλε, μάλιστα, και την αναβάθμιση της διαχειριστικής αρχής του υπουργείου Εσωτερικών για ένταξη αυτών των έργων. Σημειωτέον ότι για τη μεταφορά των έργων από το πρόγραμμα “Φιλόδημος Ι” στα ΠΕΠ ο υπουργός δεν είχε κάνει καμία νύξη στο εκλογικό συνέδριο της Ένωσης Περιφερειών Ελλάδας.
Μετά από αυτή την εξέλιξη, μένει να απαντηθεί κατά πόσον αυτά τα έργα μπορούν να αποτελέσουν επιλέξιμες δαπάνες ώστε να ενταχθούν στο ΕΣΠΑ. Επίσης, ερωτήματα προκαλεί η εξαγγελία του υπουργού για τη δημιουργία νέου αναπτυξιακού προγράμματος, αφού δεν μίλησε ούτε για το ύψος της χρηματοδότησης ούτε για τις προϋποθέσεις ένταξης των έργων.
Πως γίνεται η εκταμίευση από την ΕΤΕπ
Κόντρα όμως στην κινδυνολογία περί υπερεντάξεων στον “Φιλόδημο Ι”, πληροφορούμαστε ότι η πραγματικότητα απέχει από όσα είπε ο υπουργός Εσωτερικών στους δημάρχους. Σύμφωνα, λοιπόν, με αξιόπιστες πληροφορίες από υψηλόβαθμα υπηρεσιακά στελέχη που έχουν άμεση εμπλοκή με την παρακολούθηση του “Φιλόδημου Ι”, “η πορεία εκταμίευσης των πόρων από την ΕΤΕπ και το ΤΠ&Δ σχετίζεται με την υλοποίηση του έργου”. “Η εκταμίευση πόρων της ΕΤΕπ προϋποθέτει να έχει ολοκληρωθεί η δημοπράτηση του έργου, να έχει οριστεί οριστικός ανάδοχος και να προχωρά η εκτέλεση του έργου” εξηγούν.
Υπενθυμίζουν ότι η αρχική δανειακή σύμβαση του ΤΠ&Δ με την ΕΤΕπ το 2013 ήταν ύψους 200 εκατ. ευρώ και το ποσόν ήταν ισόποσα κατανεμημένο μεταξύ των δυο συμβαλλομένων ήτοι 100 εκατ. ευρώ το ΤΠ&Δ και 100 εκατ. ευρώ η ΕΤΕπ. Τα ίδια στελέχη διαψεύδουν ότι το ποσόν των 134 εκατ. ευρώ αφορούσε στους διαθέσιμους πόρους της ΕΤΕπ, γιατί, όπως εξηγούν, η αρχική σύμβαση με την ευρωπαϊκή τράπεζα ήταν 100 εκατ. ευρώ. Υπενθυμίζουν ότι το 2016 η ΕΤΕπ αύξησε το ποσοστό συμμετοχής της από το 50% στο 75% με σκοπό την αύξηση της χρηματοδοτικής ροής για έργα που μπορούσαν άμεσα να υλοποιηθούν. “Αυτό είχε αποτέλεσμα την υλοποίηση λιγότερων έργων, αλλά συνέβαλε στην αύξηση της απορρόφησης πόρων και άρα στη γρηγορότερη μόχλευση κεφαλαίων σε τοπικό επίπεδο” σημειώνουν.
Διαψεύδοντας την τοποθέτηση του υπουργού Εσωτερικών περί υπερένταξης έργων ύψους 1,235 δισ. ευρώ, εξηγούν ότι “η ΕΤΕπ στους όρους δανειοδότησης θέτει ως απαρέγκλιτη προϋπόθεση την άμεση απορρόφηση πόρων, προκειμένου σταδιακά να αυξάνει το ποσόν των διαθέσιμων πόρων”. Υπενθυμίζουν ότι πρόγραμμα “Φιλόδημος Ι” σχεδιάστηκε με την προοπτική οι δήμοι να απορροφήσουν πόρους έως και 2 δισ. ευρώ έως το 2021. Αναφορικά με τους διαθέσιμους πόρους της ΕΤΕπ, τα υψηλόβαθμα στελέχη υπογραμμίζουν ότι “η τράπεζα δεν μπορεί δεσμεύει ποσά για την Ελλάδα για μεγάλο χρονικό διάστημα, λόγω των αργών ρυθμών απορρόφησης των κονδυλίων”. Επισημαίνουν, πάντως, ότι “η αύξηση του ρυθμού δανειοδότησης από την ΕΤΕπ σχετίζεται με τη ρυθμό απορρόφησης των κονδυλίων”.
Π. Σκουρλέτης και Αλ. Χαρίτσης: Μόνη απειλή είναι η πολιτική της κυβέρνησης
Απαντώντας στις δηλώσεις Θεοδωρικάκου, οι διατελέσαντες υπουργοί Εσωτερικών που είχαν σχεδιάσει το πρόγραμμα, Πάνος Σκουρλέτης και Αλέξης Χαρίτσης, τονίζουν ότι “ο 'Φιλόδημος' δεν έχει πρόβλημα χρηματοδότησης, μόνη απειλή είναι η πολιτική της κυβέρνησης”. Εξηγούν ότι “όπως είναι εύλογο και αυτονόητο, το τμήμα της χρηματοδότησης που αντιστοιχεί στην Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων θα αυξάνεται σταδιακά ανάλογα με την πρόοδο των έργων και τις ανάγκες σε πληρωμές”.
Επισημαίνουν ότι “η πορεία εκτέλεσης των δαπανών του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων έχει επιβραδυνθεί τόσο δραματικά το δεύτερο εξάμηνο του 2019 με ευθύνη της κυβέρνησης της Ν.Δ., ώστε μάλλον δεν θα χρειαστεί καν το δάνειο της ΕΤΕπ για να πληρώσει τα έργα του 'ΦιλόΔημος'”. Σημειώνουν, μάλιστα, ότι “θα αρκούν οι πόροι του ΠΔΕ, που δεν εκταμιεύονται δυστυχώς σε άλλα έργα και προγράμματα”.
“Αντί λοιπόν ο κ. Θεοδωρικάκος να τρέξει τα έργα που τόσο ανάγκη έχουν οι δήμοι, καταστρέφει το πρόγραμμα 'Φιλόδημος'. Αντί να συνεχίσει μια πετυχημένη προσπάθεια, περνάει τον χρόνο του κάνοντας αντιπολίτευση στην... αντιπολίτευση ή βγάζοντας φωτογραφίες με κάθε δήμαρχο που έχει προηγουμένως καλέσει στο γραφείο του. Κάποιος πρέπει να πει στον υπεύθυνο προπαγάνδας της Ν.Δ. ότι έτσι έργα δεν υλοποιούνται” καταλήγουν στην κοινή δήλωσή τους.
