Live τώρα    
20°C Αθήνα
ΑΘΗΝΑ
Αίθριος καιρός
20 °C
18.2°C22.0°C
1 BF 47%
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
Αίθριος καιρός
18 °C
14.7°C21.2°C
2 BF 57%
ΠΑΤΡΑ
Αίθριος καιρός
17 °C
16.0°C19.4°C
2 BF 63%
ΗΡΑΚΛΕΙΟ
Ελαφρές νεφώσεις
20 °C
18.8°C21.5°C
1 BF 61%
ΛΑΡΙΣΑ
Ελαφρές νεφώσεις
15 °C
14.9°C18.4°C
2 BF 63%
ΚΥΡΙΑΚΟΣ ΤΖΩΡΤΖΙΝΑΚΗΣ (Αθήνα, 1950 - Αθήνα, 22 Οκτωβρίου 1989) / Κυριάκος Τζωρτζινάκης: Ανήσυχος, δυναμικός, εκρηκτικός, ευαίσθητος
  • Μείωση μεγέθους γραμματοσειράς
  • Αύξηση μεγέθους γραμματοσειράς
Εκτύπωση

ΚΥΡΙΑΚΟΣ ΤΖΩΡΤΖΙΝΑΚΗΣ (Αθήνα, 1950 - Αθήνα, 22 Οκτωβρίου 1989) / Κυριάκος Τζωρτζινάκης: Ανήσυχος, δυναμικός, εκρηκτικός, ευαίσθητος

Του Ιλάν

Είχα την τύχη να τον έχω συμμαθητή στο 39ο Δημοτικό Σχολείο κάπου εκεί στο τέρμα της οδού Πατησίων. Ήταν ο «άλλος» συνδιεκδικητής των δεκαριών (με ή χωρίς τόνο) των δασκάλων μας, αλλά όταν τα έβρισκα μπαστούνια αναζητούσα τα «φώτα του» πηγαίνοντας στο σπίτι του, κοντά στην Αχαρνών, με το ποδήλατο.

Είχα όμως κι εγώ την ατυχία να τον χάσω πολύ νωρίς. Αρχικά για τις σπουδές του και αργότερα, αδόκητα, για πάντα. Ίσως και γι’ αυτό να μην είμαι ο πιο αντικειμενικός άνθρωπος για την παρουσίαση του έργου του.

Στο Κόκκινο

Μόνο κάποια λίγα λόγια μπόρεσα να πω, κάποιες μόνο μνήμες μου. Όλα τα άλλα τα είπε -διαλέγοντας και τη μουσική- ο σπουδαίος ερμηνευτής των έργων του για κιθάρα και επιστήθιος φίλος του Κώστας Γρηγορέας, με τον οποίο τιμήσαμε τη μνήμη του στους 105,5 προχθές, βράδυ της 30ής παραμονής της οδυνηρά εσπευσμένης «αναχώρησής» του από τα εγκόσμια.


Tζωρτζινάκης - Γρηγορέας: Συμμαθητές στη σχολή του Δημήτρη Φάμπα (1975)

Ο Κυριάκος Τζωρτζινάκης έζησε λίγο (1950 - 22 Οκτωβρίου 1989), προσέφερε όμως πολλά στην κιθάρα και τη σύγχρονη ελληνική μουσική. Η εύρωστη πολυεπίπεδη δημιουργία του, έργα συμφωνικά, μουσικής δωματίου, για σόλο όργανο, για κιθάρα ή κιθάρες, συντέθηκε ανάμεσα στο 1975 και το 1978 αρχικά και στα τελευταία χρόνια της ζωής του, ανάμεσα στο 1986 και το 1989. «Τα τελευταία χρόνια της ζωής του, σαν να ήξερε ότι 'η άμμος της κλεψύδρας του λιγόστευε', συνέθετε αδιάκοπα, με ένα πρωτόγνωρο πάθος. Γιατί έτσι, 'Χωρίς Όρια', έζησε και δημιούργησε ο αξέχαστος στους όπου γης κιθαριστές Κυριάκος. Θα μας τον θυμίζει εσαεί η μουσική του» έγραφε γι' αυτόν ο στενός του φίλος, ο έξοχος μουσικοκριτικός και άνθρωπος της μουσικής κ. Γιώργος Μονεμβασίτης.

Ο Κυριάκος υπήρξε ένας από τους πιο σημαντικούς συνθέτες έργων για κιθάρα στην Ελλάδα. Γεννημένος στην Αθήνα, πήρε το δίπλωμά του από το Εθνικό Ωδείο με τον Δημήτρη Φάμπα, ενώ παράλληλα σπούδαζε Αρχιτεκτονική στη Φλωρεντία. Το συνθετικό του ταλέντο επισημάνθηκε νωρίς από προσωπικότητες όπως ο Μάνος Χατζιδάκις, ο οποίος μάλιστα το 1976 σε ιδιόχειρο σημείωμα εγκωμίαζε την "έμπνευση και το πηγαίο ταλέντο" του νεαρού Κυριάκου: «Οι 'Δώδεκα Σπουδές' για κιθάρα του Κυριάκου Τζωρτζινάκη είναι μια πολύ ευχάριστη μουσική έκπληξη και μια προσφορά στην περιοχή της εκπαιδευτικής μουσικής, με ανυπολόγιστη αξία για τον τόπο μας. Παρ’ όλη τη νεότητά του, ο Τζωρτζινάκης, με προσοχή και με σοφή διαδοχή των κομματιών, αρχίζει τον μαθητή μεσ’ απ’ την παραδοσιακή ηχητική του οργάνου στις σπουδές 1 και 2, τον προχωρεί με φρόνηση σε πιο αρμονικές γραφές με τις σπουδές 3, 4 και 5, τον περνάει μεσ’ απ’ τις δύσκολες τεχνικά σπουδές 7 και 8, για να τον φέρει σε μια πιο σύγχρονη ηχητική με τις σπουδές 9,10 και 11 -τις πιο αξιόλογες της σειράς- και να τελειώσει με τη 12η σε μια αποθέωση της παραδοσιακής ηχητικής, πλουτισμένης μ’ όλες τις δεξιοτεχνικές εμπειρίες των σπουδών που προηγήθηκαν. Συγχαίρω τον Τζωρτζινάκη για ολόκληρη την εργασία του, όμως ακόμα περισσότερο για τους ευγενικούς στόχους που γνωρίζει να τους πραγματοποιεί μ’ έμπνευση και πηγαίο ταλέντο» - Μάνος Χατζιδάκις, Οκτώβριος 1976.


Ένα Τραγούδι για Όλους - Duo Επίγονος (Σπύρος Παπικινός - Άγγελος Νικολόπουλος)

«Γράφω μουσική για να παίζεται»

Στο σύντομο διάστημα της φυσικής ζωής του, ο Κυριάκος Τζωρτζινάκης πρόλαβε να γράψει αρκετά έργα για μία και δύο κιθάρες, για φλάουτο και κιθάρα, για πιάνο κ.λπ. καθώς και ένα κονσέρτο για κιθάρα και ορχήστρα. Ταλαντούχος συνθέτης με φαντασία, ευρήματα και γούστο αλλά και με άριστη γνώση της κιθάρας, κάτι που του επέτρεπε να αξιοποιεί όλες τις ιδιαιτερότητες και τα χαρίσματα του οργάνου. Το γράψιμό του επηρεαζόταν αφάνταστα απ’ όσα συνέβαιναν γύρω του. Γι’ αυτό και είχε μέρες που έγραφε ακατάπαυστα, αλλά και μεγάλα διαστήματα αδράνειας.


Εξώφυλλο δίσκου με έργα του Τζωρτζινάκη για δύο κιθάρες

Παρορμητικός, ανήσυχος, ανικανοποίητος και βιαστικός στα έργα και στη ζωή, άφησε πίσω του ένα δυσαναπλήρωτο κενό. Ο δυναμικός, εκρηκτικός και ταυτόχρονα ευαίσθητος χαρακτήρας του αντικατοπτρίζεται απόλυτα μέσα στο έργο του. Ανυπόμονη φύση καθώς ήταν, αρνιόταν να γράφει μουσική για να μένει στα αζήτητα. «Δεν μ' ενδιαφέρει να γράφω μουσική για να μένει στο συρτάρι, αλλά για να παίζεται» έλεγε. Ακόμα όσοι τον γνώρισαν από κοντά αναπολούν τον πληθωρικό σε ενέργεια μουσικό και φίλο με το σπάνιο χιούμορ.

Το εξώφυλλο της (εμπλουτισμένης) επανέκδοσης του δίσκου "Ο Γρηγορέας παίζει Τζωρτζινάκη" (2007), ο οποίος εξακολουθεί να είναι σε κυκλοφορία

«Βλέπω την ανταπόκριση που υπάρχει τόσα χρόνια μετά, βλέπω ότι υπάρχουν άνθρωποι οι οποίοι δεν γνωρίζουν πότε έζησε αυτός, δεν γνωρίζουν αν αυτός πέθανε νωρίς ή ποιος ήταν. Και βλέπω ότι δέχονται τη μουσική του σαν σημερινή. Δεν τη δέχονται σαν μια μουσική που ήταν κομμάτι μιας μακρινής εποχής. Τα παιδιά, οι μαθητές της κιθάρας, την αγκαλιάζουν με πολύ μεγάλη ευκολία, το ίδιο και οι νέοι σολίστ. Τα έργα του δείχνουν πως αντέχουν στον χρόνο» έλεγε ο "κολλητός" του Κώστας Γρηγορέας στην επέτειο των 25 χρόνων της απουσίας του παλιού συμμαθητή μου και, πλέον, σύγχρονου κιθαριστικού μύθου.

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΓΝΩΜΕΣ

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

EDITORIAL

ΑΝΑΛΥΣΗ

SOCIAL