Live τώρα    
20°C Αθήνα
ΑΘΗΝΑ
Ελαφρές νεφώσεις
20 °C
17.1°C20.7°C
2 BF 52%
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
Αίθριος καιρός
18 °C
16.5°C18.5°C
2 BF 68%
ΠΑΤΡΑ
Αίθριος καιρός
16 °C
14.8°C16.6°C
3 BF 70%
ΗΡΑΚΛΕΙΟ
Ελαφρές νεφώσεις
18 °C
15.4°C18.0°C
4 BF 52%
ΛΑΡΙΣΑ
Αίθριος καιρός
20 °C
19.9°C19.9°C
3 BF 40%
Μιλώντας την πέτρα μέσα της
  • Μείωση μεγέθους γραμματοσειράς
  • Αύξηση μεγέθους γραμματοσειράς
Εκτύπωση

Μιλώντας την πέτρα μέσα της

Της Πόλυς Χατζημανωλάκη

Ποια, άραγε, μυστηριώδης σύνδεση στην υπόσταση των εννοιών ονομάζει φλέβα τον μικρό αιμάτινο αγωγό του αίματος, της ουσίας που τροφοδοτεί το σώμα των ζωντανών όντων αλλά και την ακανόνιστη διείσδυση -τη ροή- ενός πετρώματος σε ένα άλλο; Με τόσο διαφορετικούς μηχανισμούς, αλλά ωστόσο με τα ίδια λόγια ονοματοδοτούνται σχήματα και μορφές τόσο αλλότριες. Σαν οι ορυκτοί σχηματισμοί να έχουν μια κρυφή αιμάτινη κυκλοφορία, σαν να υπάρχει μια λίθινη καρδιά που πάλλεται και ζωοποιεί το ψυχρό και το ακίνητο.

Λεπτή ισορροπία του φαντασιακού των ανθρώπων που δανείζεται από την πέτρα τις μεταφορές της ακινησίας του θανάτου. Ποιος δεν θυμάται το γυάλινο βλέμμα της Μέδουσας, τους μαρμαρωμένους βασιλιάδες, τη Νιόβη και τέκνα της, τη Μαυρομαντηλού, τη λίθινη κόρη του Παπαδιαμάντη, τις πετρωμένες ηρωίδες των παραμυθιών, το τέλος της ζωής σαν μια μνημείωση στο κρύο, στο αιώνιο του πετρώματος, μαγική ανταλλαγή με τις μυστηριώδεις ιδιότητες της ψυχής.

Σκέψεις μετά την ανάγνωση της ποιητικής συλλογής της Ειρήνης Παραδεισανού "Στη φλέβα της πέτρας" (εκδόσεις Βακχικόν). Πρόκειται για την τρίτη ποιητική συλλογή της που ακολουθεί μια ιδιαίτερη ποιητική, με την αγωνιώδη αποδοχή της «αλαλίας», της αμήχανης έλλειψης ευφράδειας, του φράγματος στην επικοινωνία λόγω της "ρητορικής (της) ένδειας" και την καταφυγή στην ετερότητα του ποιητικού της λόγου, στον μαγικό τρόπο "να μιλήσει την πέτρα μέσα της".

Το πλήγμα της αλαλίας, της ψυχικής αποδυνάμωσης μπροστά στον συγκλονισμό της είδησης "δέκα χιλιάδες παιδιά πρόσφυγες έχουν εξαφανιστεί στην Ευρώπη"

Δεν έχω πια φωνή να μιλώ. / Το στόμα μου γίνηκε μια λίμνη χώμα / Σαλεύει ορθάνοικτο στο μαύρο / και μια σμέρνα μου τρώει τη γλώσσα. / (...) Ξερό το χώμα που μασώ / κι έγινε πέτρα / βυθισμένη στην άμμο του κρανίου / που κραδαίνει εμπρός μου ο Άμλετ.

Ή αλλού

"Κείτομαι πάνω στους λιωμένους ανθρώπους / καρφωμένος με πασσάλους στη γη τους / και φωνή δεν έχω να μιλήσω / τη γλώσσα μου κλέψαν τα χέρια τους"

Η ποίηση ως ετερότητα, η διαφορετική φωνή που κυριεύει και καθιστά ένθεη έμπνευσης την ποιήτρια - τη λυτρώνει. "Η παρείσακτη" έτσι ονομάζεται το ιστολόγιο της Παραδεισανού, τίτλος που σηματοδοτεί τη διαφορά, το "αταίριαστο" με τον τρόπο του Παπαδιαμάντη. Πώς γίνεται και τα σχήματα που διαθέτουν οι άνθρωποι για να χειριστούν τις δυσκολίες διαπραγμάτευσης με τον ψυχισμό των άλλων έχουν τέτοιες ομοιότητες, τόσο κοινό υπόστρωμα. "Βλέπω πόσο μακριά στέκω από τους άλλους / που ξέρουν να πυκνώνουν το λόγο τους / να γράφουν χαμηλόφωνα (...) Θέλω να ουρλιάξω τότε (...) Γιατί θα το θελα να υπηρετήσω την ποίηση. / Μα / το βρίσκω πιο επείγον / να σπάσω την πέτρα που μου βαραίνει το στήθος. / Δε βρίσκω τρόπο άλλο να πάρω ανάσα".

Υπερρεαλιστικές εικόνες από τον βυθό των ακατάληπτων πραγμάτων, εικόνες βιβλικής συντέλειας - μα πόσο λεπτό το πέπλο που τις χωρίζει από τον έξω κόσμο, τη φρίκη του παρόντος, το δράμα των προσφύγων, τις μικρές προδοσίες της ζωής, το πένθος, τη συντριβή του ανθρώπου από άνθρωπο, εικόνες από τοπία ερήμωσης γεμάτα ορυκτό αλάτι της Νεκρής Θάλασσας, εκεί όπου η προβιά στα χέρια του Ιώβ της Βίβλου γίνεται ορατή από τα ολόφωτα μάτια του τυφλού ραψωδού - φωνή βοώντος εν τη ερήμω. Αλλά και ποιήματα ποιητικής, αυτοαναφορικά, πνευματικές οφειλές και συνομιλίες με ομοτέχνους, ο Καρυωτάκης, η Σύλβια Πλαθ και φυσικά η Βιρτζίνια Γουλφ.

«Στη φλέβα της πέτρας» συνάντησα σπουδαία ποιητικά κοιτάσματα, υπάρχει μια άλλη αφωνία με την οποία η ποιήτρια αναμετριέται από καιρό μεταμορφωμένη σε Δράκο με φολίδες στο δέρμα.

Γίνεται το έργο να στέκει πιο πάνω από το χέρι του πλάστη; / Γίνεται γράφει στο ποίημα "Γιαννούλης Χαλεπάς" - έναν εσωτερικό διάλογο με τον Εκλεκτό, αυτόν που έδωσε στην πέτρα ζωή.

Έτσι γράφει και πασχίζει και η Ειρήνη Παραδεισανού, στοχεύοντας με τον λόγο "στην αντίπερα όχθη".

Στη φλέβα της πέτρας

Ειρήνη Παραδεισανού

Εκδόσεις Βακχικόν, 2018

44 σελ.

Τιμή 8,48 ευρώ

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΓΝΩΜΕΣ

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

EDITORIAL

ΑΝΑΛΥΣΗ

SOCIAL