Live τώρα    
24°C Αθήνα
ΑΘΗΝΑ
Αίθριος καιρός
24 °C
22.2°C26.3°C
2 BF 36%
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
Αίθριος καιρός
24 °C
22.3°C26.0°C
3 BF 36%
ΠΑΤΡΑ
Αίθριος καιρός
20 °C
19.4°C24.8°C
2 BF 52%
ΗΡΑΚΛΕΙΟ
Ελαφρές νεφώσεις
21 °C
20.8°C21.6°C
2 BF 63%
ΛΑΡΙΣΑ
Ελαφρές νεφώσεις
23 °C
22.9°C24.0°C
2 BF 38%
Άνθρωποι - νότες σε ένα ποιητικό σύμπαν
  • Μείωση μεγέθους γραμματοσειράς
  • Αύξηση μεγέθους γραμματοσειράς
Εκτύπωση

Άνθρωποι - νότες σε ένα ποιητικό σύμπαν

Της Ευγενίας Μπογιάνου


Ο Πορτογάλος João Ricardo Pedro με «Το δικό σου πρόσωπο θα είναι το τελευταίο», ένα εντυπωσιακό τόσο στη σύνθεση, στην πολυπλοκότητα όσο και στο βάθος πρώτο μυθιστόρημα, καταθέτει ένα γριφώδες κείμενο, όπου οι ψηφίδες της γενικής εικόνας μπαίνουν αργά - αργά στη θέση τους αποκαλύπτοντας ένα σύνολο από αλληλένδετες ζωές και επιλογές που εισχωρούν η μία στην άλλη επηρεάζοντας τη μοίρα των ηρώων, καθορίζοντας την ποιότητα του βίου τους, αλλά, άλλο τόσο, και την ποιότητα του θανάτου τους.

Μέσω της ιστορίας τριών πολύπαθων γενιών της οικογενείας Μέντες, του γιατρού Αουγκούστο Μέντες, του γιου του Αντόνιο και του εγγονού του Ντουάρτε, αναδεικνύεται όλη η νεότερη αιματοβαμμένη Ιστορία της χώρας του, δίνοντας διαρκώς την εντύπωση πως ο συγγραφέας, εκτός από τα ευκόλως εννοούμενα, λέει και πολλά άλλα, όλα αυτά που κρύβονται στις σιωπές -που δεν είναι τόσο σιωπές όσο παύσεις- όλα αυτά που κρύβονται στις αποσπασματικές εικόνες της μνήμης, στις υπεκφυγές, σ’ όλα όσα, κατ’ επιλογή, μένουν στο ημίφως.

Πατώντας πάνω σ’ έναν στιβαρό ρεαλισμό, αλλά με μια πλούσια διαυγή γλώσσα - θαυμάσια η μετάφραση της Αριάδνης Μοσχονά-, ακροβατώντας συχνά στα όρια της ποίησης, χαρίζει στην πρόζα του λυρικές εξάρσεις μεγάλης έντασης και διεισδυτικότητας, όπου η αλληγορία και ο συμβολισμός υποβόσκουν πίσω από κάθε λέξη, πίσω από κάθε πρόταση, δίνοντας στο κείμενο μια ερμητικότητα, έναν διφορούμενο χαρακτήρα, όπου και η παραμικρή λεπτομέρεια έχει τη δική της σημασία, καθώς τίποτα δεν μπαίνει τυχαία, αντιθέτως όλα είναι ενορχηστρωμένα με εξαιρετική ακρίβεια, δίνοντάς μας έτσι σελίδες υψηλού αισθήματος που μένουν χαραγμένες στο μυαλό του αναγνώστη.

Το μεγάλο κάδρο της Ιστορίας είναι παντού. Επηρεάζει και καθορίζει τις μικρές ζωές των ανθρώπων. Καταπίνει τις ζωές τους. Των ανθρώπων. Όχι όμως των ηρώων του Ricardo Pedro. Αυτοί, χάρη στην πένα του δημιουργού τους, επιβιώνουν της Ιστορίας. Αινιγματικοί και τσακισμένοι. Με τα τραύματα ανεπούλωτα και τις πληγές ανοιχτές, να κληρονομούνται από τη μια γενιά στην άλλη, δίχως δυνατότητα επιλογής. Επιλέγουν όμως το πώς θα ζήσουν και, εν πολλοίς, το πώς θα πεθάνουν. Το βράδυ της 25ης Απριλίου του 1974 -η «Επανάσταση των Γαρυφάλλων» δίνει τέρμα στη μακρόχρονη χούντα του Καετάνο ο οποίος είχε διαδεχθεί τον Σαλαζάρ-, ο γιατρός Αουγκούστο Μέντες κοιμάται έχοντας κλειδωμένο στο συρτάρι του κομοδίνου του το περίστροφο, στη λαβή του οποίου είναι χαραγμένα τα αρχικά του. Το ίδιο περίστροφο που, χρόνια μετά, θα οπλίσει τα χέρι του γιου του Αντόνιο. Και, στο κέντρο της αφήγησης, ο Ντουάρτε. Ο χαρισματικός μουσικός, αυτός που «γνώριζε τη μουσική εκ των έσω. Ενδόμυχα. Όπως γνωρίζει κάποιος το σπίτι όπου ζει». Που όμως, ακούγοντάς τη με τα αθώα αυτιά του φίλου του του «Ινδιάνου», την απαρνείται δια βίου, νιώθοντας μέσα του ένα «θανατερό ρίγος», αυτός ο πιο αινιγματικός από όλους. Η γέφυρα ανάμεσα στο παρόν, το οποίο αντιπροσωπεύει, και στο παρελθόν το οποίο ανιχνεύει, προσπαθώντας να το προσεγγίσει, να το συνθέσει, μέσω των διηγήσεων των άλλων, μέσω και της σιωπής τους.

Η Ιστορία έχει γραφτεί. Γράφεται συνεχώς όσο υπάρχουν αυτόπτες μάρτυρες. Κάθε βλέμμα και μια άλλη ματιά. Ένα μυθιστόρημα πολλαπλών στρωμάτων, πολλαπλών προβληματισμών, με την τέχνη και την αλληλεπίδρασή της με τη ζωή να κυριαρχεί, με την ομορφιά να διεισδύει από τις μικρές ρωγμές που αφήνει η πραγματικότητα, με την αθωότητα της ματιάς που βγαίνει νικηφόρα στον αγώνα της με τον κυνισμό, τον πόλεμο και τον θάνατο. Ένας ύμνος στην έννοια του ανθρώπου καθώς αυτός παλεύει με την ανθρωπότητα.

João Ricardo Pedro, «Το δικό σου πρόσωπο θα είναι το τελευταίο»

Εκδ. Πόλις

Μετάφραση: Αριάδνη Μοσχονά

258 Σελ.: Τιμή: 16 ευρώ

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΓΝΩΜΕΣ

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

EDITORIAL

ΑΝΑΛΥΣΗ

SOCIAL