Live τώρα    
24°C Αθήνα
ΑΘΗΝΑ
Αίθριος καιρός
24 °C
21.7°C26.3°C
2 BF 38%
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
Αίθριος καιρός
23 °C
20.6°C24.9°C
3 BF 38%
ΠΑΤΡΑ
Αίθριος καιρός
19 °C
19.4°C24.3°C
2 BF 55%
ΗΡΑΚΛΕΙΟ
Ελαφρές νεφώσεις
21 °C
20.4°C21.6°C
2 BF 64%
ΛΑΡΙΣΑ
Ελαφρές νεφώσεις
22 °C
21.9°C23.5°C
0 BF 37%
ΝΙΚΟΣ ΠΛΑΤΥΡΑΧΟΣ: / Νίκος Πλατύραχος: Ανακαλύπτω στον εαυτό μου δυνάμεις μελοποίησης που δεν είχα φανταστεί
  • Μείωση μεγέθους γραμματοσειράς
  • Αύξηση μεγέθους γραμματοσειράς
Εκτύπωση

ΝΙΚΟΣ ΠΛΑΤΥΡΑΧΟΣ: / Νίκος Πλατύραχος: Ανακαλύπτω στον εαυτό μου δυνάμεις μελοποίησης που δεν είχα φανταστεί

 Με τον προηγούμενο δίσκο του όμως έκανε μια ξαφνική στροφή στην τραγουδοποιία και μάλιστα ελληνικών λαϊκών καταβολών, η οποία συνεχίζεται στον καινούργιο, το «Μαύρη μπογιά στο μάρμαρο», σε στίχους Δημήτρη Λέντζου, που κυκλοφόρησε πριν λίγο καιρό, με το δεύτερο σκέλος μάλιστα να είναι ακόμα πιο έντονο! Συνομιλήσαμε με τον «αεικίνητο» δημιουργό στον οποίο φαίνεται ότι αρέσει πολύ να αιφνιδιάζει ευχάριστα, πριν από όλους τον ίδιο τον εαυτό του καθώς προετοίμαζε τον κύκλο εμφανίσεών του στη Σφίγγα, ο οποίος συνεχίζεται τις δύο επόμενες Τετάρτες, 20 και 27 Μαρτίου.

Συνέντευξη στον Θάνο Μαντζάνα

* Από την όχι μεγάλη ομολογουμένως δισκογραφία σου ήταν ολοφάνερο ότι είσαι ένας συνθέτης που δεν αδιαφορούσε για την ελληνική μουσική, αλλά την αντιμετώπιζε διαμέσου της κλασικής παιδείας του, η οποία και όριζε το πλαίσιο της δημιουργίας του, κάτι που αποδεικνυόταν και από άλλα projects σου, όπως για παράδειγμα τις κλασικές ενορχηστρώσεις τραγουδιών των Beatles. Αποκορύφωμα φυσικά το άλμπουμ «Ονειρογραφία» του 2011, όμως πέντε χρόνια αργότερα ήρθε το «Τα άστεγα», όπου η ελληνική λαϊκή μουσική έχει πρωταγωνιστικό ρόλο. Ανακάλυψες ξαφνικά στη διάρκεια αυτής της πενταετίας ότι την αγαπούσες πολύ περισσότερο από όσο πίστευες;

Ναι, φαίνεται ίσως λίγο ξαφνικό, όμως η ζύμωση είχε αρχίσει πολύ νωρίτερα. Το ρεμπέτικο τραγούδι έχει για εμένα περίπου τον ίδιο ρόλο που έχει το γάλα της μάνας για όλους μας, είμαι «βαφτισμένος» μέσα σε αυτό. Ψήγματα δε αυτής της ελληνικότητας θα βρεις και στις κινηματογραφικές δουλειές μου, όσο κι αν περιβάλλονται από ένα κλασικό ύφος γραφής και ενορχήστρωσης. Στα σπουδαστικά μου χρόνια ανακάλυψα και το ragtime, που το αγάπησα πολύ, και κάποια στιγμή ήρθε η όσμωση με το ρεμπέτικο, από την οποία προέκυψε το άλμπουμ «Τα άστεγα».
 

* «Τα άστεγα» πράγματι, όπως μου είχες πει σε συνέντευξή μας τότε, προέκυψαν για δύο βασικούς λόγους. Πρώτον, επειδή ήθελες να εξερευνήσεις τη σχέση ρεμπέτικου και ragtime και δεύτερον, από την επιθυμία σου να κάνεις έναν ολόκληρο (παρά τις κάποιες συμμετοχές) δίσκο με τον Γιώργο Νταλάρα. Στο «Μαύρη μπογιά στο μάρμαρο» έχουμε έναν σχεδόν αμιγώς λαϊκό δίσκο, με ελάχιστες προσμείξεις με άλλα ιδιώματα. Σηματοδοτεί λοιπόν μια οριστική στροφή σου στη λαϊκή μουσική παράδοσή μας και αντίστοιχα την απομάκρυνσή σου από τις πιο λόγιες φόρμες που γνωρίζαμε στο παρελθόν;

Όχι ακριβώς, απλά τώρα βρίσκομαι στον αστερισμό του ρεμπέτικου και σκοπεύω να... το τερματίσω! Εννοώ ότι αυτό το πεδίο, που έχει ρόλο ρίζας για εμένα, θεωρώ ότι έχει ακόμα πολλά περιθώρια εξέλιξης και μεταμόρφωσης προς άλλες, ακόμα άγνωστες κατευθύνσεις και δεν εννοώ βέβαια απαραίτητα τη swingοποίηση γνωστών τραγουδιών. Η ορχηστρική μουσική παραμένει παρ' όλα αυτά στην ατζέντα μου. Μάλιστα, ένα από τα επόμενα σχέδια είναι μια συμφωνική επεξεργασία ρεμπέτικων τραγουδιών που, σε συνδυασμό με «γέφυρες» πρωτότυπης μουσικής, θα δημιουργεί ένα ονειρικό soundtrack μιας ταινίας που δεν έγινε ποτέ.

* Εκτός από τα υπόλοιπα και η αγάπη σου για την jazz, που ήταν τόσο έντονη στο προηγούμενο άλμπουμ αυτή τη φορά φαίνεται μόνο σε μία - δύο περιπτώσεις, έτσι δεν είναι;

Πράγματι, όμως, για να πω την αλήθεια, δεν αποτελούσε και «στόχο» ώστε να... πρωτοπορήσω πάση θυσία! Να προσθέσω ότι, ιδιαίτερα σε αυτή τη δουλειά, η στιλιστική κατεύθυνση κάθε τραγουδιού προέκυψε από τους στίχους οι οποίοι με κάποιο μαγικό τρόπο την περιείχαν.

* Μια άλλη σημαντική διαφορά αυτού του δίσκου από τον προηγούμενο είναι ότι και σε εκείνον είχες συνεργαστεί με τον Δημήτρη Λέντζο, αλλά αυτή τη φορά υπογράφει τους στίχους όλων των τραγουδιών. Τι σε ελκύει τόσο στη στιχουργία του ώστε να αποφασίσεις να κάνεις έναν ολόκληρο δίσκο μαζί του;

Με αφορμή τη γνωριμία και τη μικρή συνεργασία που είχαμε στα «Τα άστεγα», ο Δ. Λέντζος μου έδωσε ένα αρκετά ογκώδες υλικό ποιημάτων του. Πρέπει να πω ότι θαμπώθηκα τόσο από αυτό, ώστε επί δύο μήνες μελοποιούσα περίπου ένα τραγούδι κάθε μέρα. Ήταν ο πρώτος που πραγματικά πυροδότησε σε εμένα αυτή τη δύναμη που ούτε την είχα υποψιαστεί. Όπως σωστά λες, η τριβή μου μέχρι τότε με το τραγούδι ήταν... ευγενική! Όπως καταλαβαίνεις, η κεντρική ιδέα και ιδιαίτερα ο τίτλος «Μαύρη μπογιά στο μάρμαρο» προέκυψαν από την ατμόσφαιρα και το νοηματικό υπόβαθρο των στίχων. Ο Λέντζος έχει μια απίστευτη ικανότητα να παίρνει το υλικό της καθημερινότητας και να το ανυψώνει σε ποίηση με έναν δικό του αιρετικό και ερωτικό τρόπο.

* Το ομότιτλο τραγούδι είναι στιχουργικά πολύ πιο «βαθύ» και σκοτεινό από όσο δείχνει, έτσι δεν είναι;

Ίσως να έχεις δίκιο, αν και δεν είμαι σίγουρος για το πόσο φωτεινό δείχνει. Είναι ένα πολύπτυχο κομμάτι, που περιέχει ό,τι συνθέτει τη μυθολογία του πεζοδρομίου σε μια μορφή μανιφέστου. Έρωτες, κοινωνικά αιτήματα, ποίηση της νύχτας, ώς και απειλές για το μέλλον δημιουργούν ένα κλίμα αντίδρασης και αμφισβήτησης, που, αν θέλεις, καταγράφει λεπτομερώς το ίχνος της εποχής μας.
 

* Βασική ερμηνεύτρια αυτή τη φορά είναι η Νεφέλη Φασούλη, που όμως τη χρησιμοποιείς με αρκετά ανορθόδοξο τρόπο. Ενώ δηλαδή η φύση της φωνής της είναι πιο κοντά στο λεγόμενο «ελαφρό» τραγούδι αλλά και σε ξένα ιδιώματα, όπως ξέρουμε και από τη μόνιμη συνεργασία της με τον Φοίβο Δεληβοριά αλλά και από άλλες, της έδωσες να ερμηνεύσει λαϊκά τραγούδια, κάποια μάλιστα από αυτά και αρκετά «βαριά». Πέραν βέβαια από την εξαίρετη φωνή της, τι σε έκανε να επιλέξεις εκείνη και όχι κάποιαν άλλη η οποία να είχε περισσότερη σχέση αλλά και εμπειρία ίσως ακόμα από το λαϊκό ιδίωμα;

Τη Νεφέλη την ξέρω από αρκετά μικρή, τόσο που ούτε καν είχε υποψιαστεί... τι την περιμένει! Πράγματι, ο κόσμος της ήταν και παραμένει εν πολλοίς δυτικά ιδιώματα, ιδιαίτερα η jazz στην οποία θεωρώ ότι είναι εκπληκτική. Όμως έχει κάνει εκθετική πρόοδο τα τελευταία λίγα χρόνια και προς άλλες κατευθύνσεις μέσα στις οποίες ενέταξε και το ελληνικό τραγούδι που, κακά τα ψέματα, εκτός από την τεχνική, έχει ανάγκη και από το βίωμα. Το στοιχείο που με συγκινεί στη Νεφέλη είναι κατ' αρχάς το υπέροχο ηχόχρωμά της αλλά και αυτή ακριβώς η ελαστικότητα στην ερμηνεία της και η άνεση να αιωρείται ανάμεσα σε διαφορετικά στιλ και να τα υποστηρίζει ισοβαρώς με έναν ιδιαίτερο δικό της τρόπο.

* Εκτός από τον Γιώργο Νταλάρα, με τον οποίο υπάρχει προηγούμενη συνεργασία αλλά και φιλία και ενώ περίπου το ίδιο ισχύει και για τη Βίκυ Καρατζόγλου, πολύ ενδιαφέρουσες είναι και οι άλλες δύο ερμηνευτικές σου επιλογές αυτή τη φορά. Τι σε έκανε να συνεργαστείς με δύο τόσο διαφορετικές μεταξύ τους όχι απλά φωνές αλλά και συνολικά παρουσίες, όπως ο Δημήτρης Ζερβουδάκης και η Αφροδίτη Μάνου, η οποία μάλιστα κάθε άλλο παρά έχει ασχοληθεί ιδιαίτερα με το λαϊκό τραγούδι;

Είναι δύο προσωπικότητες που με τον δικό της τρόπο η καθεμία συμπληρώνουν τον μύθο και το όραμα του «μανιφέστου» που προανέφερα. Ο Δ. Ζερβουδάκης πιο αυτονόητα καθώς, έχοντας αφήσει βαθύ το ίχνος του στη λαϊκή μουσική, συνεισφέρει απλόχερα το είναι του στα τραγούδια αυτά και τα υποστηρίζει εξαιρετικά. Η Α. Μάνου, από την άλλη, παρότι ο κόσμος της όντως είναι κάπως διαφορετικός, είναι ένας βαθύτατα λαϊκός άνθρωπος -με την υψιγενή έννοια του όρου-, που αφουγκράζεται την καθημερινότητα και τη ζωή με μεγάλη ακρίβεια και ευαισθησία.

* Ειδικά στις ζωντανές εμφανίσεις σου και από ενορχηστρωτικής πλευράς προωθείς το λαϊκό στοιχείο στο έπακρο. Στη Σφίγγα, εκτός από το πιάνο σου και το κοντραμπάσο, θα υπάρχουν άλλοι τρεις μουσικοί που όλοι τους κατά βάση παίζουν μπουζούκι. Δεν αισθάνεσαι παράξενα, δεν σου λείπουν ίσως ακόμα στη σκηνή τα κλασικά όργανα με τα οποία έχεις συνηθίσει να δουλεύεις;

Δεν φαντάζεσαι τι δύναμη έχουν τρία μπουζούκια επί σκηνής ακόμα και στο επίπεδο της ραφινάτης ενορχήστρωσης! Το μπουζούκι είναι ένα υπέροχο και «έντονο» όργανο, αλλά έχει πολύ την ανάγκη της ανθρώπινης επαφής, δεν γίνεται να λειτουργήσει ως όργανο ορχήστρας. Με τους συγκεκριμένους μουσικούς έχουμε τέτοια φιλική σχέση και αμφίδραση, ώστε προκύπτουν πολλά και αναπάντεχα ενορχηστρωτικά σχήματα και ευρήματα στην πορεία.

* Η Νεφέλη Φασούλη φαντάζομαι ότι μπορεί να αναπληρώσει τις άλλες δύο ερμηνεύτριες σε αυτές τις εμφανίσεις αλλά τι θα συμβεί με τα μέρη των τριών συνολικά ερμηνευτών; Θα τα αναλάβεις ο ίδιος, αφού σε αυτόν τον δίσκο μας αποκαλύπτεσαι για πρώτη φορά και ως τραγουδιστής;

Ναι, θα το αποτολμήσω κι αυτό, κυρίως για πρακτικούς λόγους, αλλά και για να γίνω λίγο πιο... διάσημος! (πολλά γέλια) Πέραν της πλάκας όμως, το τραγούδι ως δράση απαιτεί μια τεράστια τεχνική, από την οποία μακράν απέχω, όμως έχω αρχίσει σιγά - σιγά να την προσεγγίζω και με συνεπαίρνει αυτό.

* Τι άλλο θα περιλαμβάνει το πρόγραμμα, εκτός από τα τραγούδια του «Μαύρη μπογιά στο μάρμαρο», σε αυτές τις συναυλίες;

Θα παίξουμε -με τη συνδρομή των συμμετεχόντων- και ένα αρκετά μεγάλο μέρος από «Τα άστεγα» και βέβαια αυθεντικά ρεμπέτικα τραγούδια.

* Θα συνεχίσεις να διερευνάς το λαϊκό ιδίωμα ή έχεις κατά νου και άλλα, πολύ διαφορετικά πράγματα για το μέλλον;

Ειλικρινά αυτό δεν μπορώ να το πω. Το σίγουρο είναι ότι θα μείνω για αρκετό καιρό στην έννοια «τραγούδι», μια και τώρα μου αποκαλύπτεται ο κόσμος του και ανακαλύπτω στον εαυτό μου δυνάμεις μελοποίησης που δεν τις είχα φανταστεί.

* Και, σε πιο πρακτικό επίπεδο, ποια είναι τα πιο άμεσα σχέδιά σου για τη συνέχεια;

Ετοιμάζουμε ένα ημιθεατρικό έργο με την ηθοποιό Τίνα Γιωτοπούλου σε κείμενα και στίχους δικούς της και μουσική προφανώς δική μου, που σκοπεύουμε να το παρουσιάσουμε το φθινόπωρο. Επίσης, η φίλη σκηνοθέτιδα Μαρία Ηλιού έχει ετοιμάσει πέντε ντοκιμαντέρ για την Αθήνα, στα οποία επίσης θα γράψω τη μουσική. Ενδιάμεσα θα υπάρξουν κάποιες συναυλίες το καλοκαίρι με το υλικό του «Μαύρη μπογιά στο μάρμαρο».

Ο Νίκος Πλατύραχος απλά παραμένει λοιπόν ο «αθόρυβος», αλλά και σύνθετος και πολυάσχολος δημιουργός που γνωρίζουμε από την αρχή ήδη της διαδρομής του...

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΓΝΩΜΕΣ

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

EDITORIAL

ΑΝΑΛΥΣΗ

SOCIAL