Live τώρα    
23°C Αθήνα
ΑΘΗΝΑ
Αίθριος καιρός
23 °C
21.1°C24.7°C
2 BF 40%
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
Αίθριος καιρός
22 °C
18.6°C23.8°C
3 BF 41%
ΠΑΤΡΑ
Αίθριος καιρός
18 °C
18.2°C23.2°C
2 BF 68%
ΗΡΑΚΛΕΙΟ
Ελαφρές νεφώσεις
21 °C
20.8°C21.6°C
2 BF 62%
ΛΑΡΙΣΑ
Ελαφρές νεφώσεις
20 °C
19.9°C22.4°C
2 BF 52%
Πλέτνιεφ και Λουγκάνσκι, ρωσικός θρίαμβος στην Αθήνα
  • Μείωση μεγέθους γραμματοσειράς
  • Αύξηση μεγέθους γραμματοσειράς
Εκτύπωση

Πλέτνιεφ και Λουγκάνσκι, ρωσικός θρίαμβος στην Αθήνα

Φωτογραφία:CHARIS AKRIVIADIS

Του Κυριάκου Π. Λουκάκου

Ιδιοσυγκρασιακή φυσιογνωμία του πιάνου και της μπαγκέτας, ο Mikhail Pletnev (*1957) ίδρυσε στα 1990 την Εθνική Ορχήστρα της Ρωσίας, την πρώτη μη κρατική του είδους της, ως εργαλείο ελευθεροφροσύνης στην καλλιτεχνική συνεργασία μαέστρου και μουσικών. Για όσους τον είχαμε ανακαλύψει τυχαία, μέσα από σκόρπιους δίσκους της κρατικής σοβιετικής εταιρείας Melodiya, το βήμα αυτό φαινόταν εύλογο για τη δική του διανοητικά φορτισμένη δακτυλική δεινότητα, που διεκδικούσε διευρυμένο βάθος σε κάθε σονάτα του Μότσαρτ ή του Ντομένικο Σκαρλάττι.

Οι μεταγραφές του για πιάνο των μπαλέτων του Τσαϊκόφσκυ εξέτειναν τη φήμη του μουσικού από τον Αρχάγγελο της Λευκής Θάλασσας πέρα από τα σύνορα της νεαρής τότε Ρωσικής Ομοσπονδίας, βοούσαν δε για τη σταδιακή μεταπήδησή του από το πληκτροφόρο στη διεύθυνση της ορχήστρας. Και βέβαια ο άλλοτε νεαρός με την παγερή αταραξία και το ελαφρώς αλαζονικό βλέμμα, που πριν χρόνια είχαμε απολαύσει στο Ηρώδειο, δεν μεταφέρει πια στην Ορχήστρα του απλώς τον τεχνικό και μουσικό θησαυρό μιας σχολής, αναγόμενης παρεμπιπτόντως στον Αλεξάντερ Ζιλότι, πνευματικό «υιό» του Φραντς Λιστ και «εγγονό» του Καρλ Τσέρνυ, μαθητή του Μπετόβεν, αλλά και προτεραιότητες φιλοσοφικής υφής στην εν γένει αντιμετώπιση της μουσικής. Στο πλαίσιο αυτό, μεταδόσεις συναυλιών επιβεβαιώνουν τις διακηρύξεις τού εν τω μεταξύ προσωπικά ταλαιπωρημένου μουσικού για επιλογή συνθέσεων με κριτήριο πρωτίστως τον βιωματικό τους αντίκτυπο και όχι τα όποια μαθηματικά και δομικά στρατηγήματά τους.

Το ρεπερτόριο που ο Ρώσος επέλεξε να υπερασπισθεί κατά τη μοναδική αθηναϊκή του συναυλία, της 18ης Νοεμβρίου 2018 στην αίθουσα «Χρήστος Λαμπράκης» (Φίλων της Μουσικής) του Μεγάρου Μουσικής Αθηνών, αποδείχθηκε συνεπές με την πορεία του ως εξέχοντος «οικουμενικού» μουσικού σε ισορροπία διάνοιας και συναισθήματος. Η καθολική εντέλεια της όσμωσης σχηματισμού και μαέστρου αποκαλύφθηκε ήδη στον εναρκτήριο «Μακάβριο Χορό» (Dance Macabre, έργ. 40, 1874) του Καμίγ Σαιν Σανς. Μετρημένος και στωικός, όπως ανέκαθεν, σμίλευσε υπομονετικά την κάθε καμπή του συμφωνικού ποιήματος και αξιοποίησε την ασφάλεια των εγχόρδων του για μια μεγαλειώδη κορύφωση, τολμώντας ένα τριχοειδές πιανίσιμο, λίγο πριν την εκπνοή της σύνθεσης, το οποίο επιβεβαίωσε εντυπωσιακή συλλογική κυριαρχία επί του δυναμικού εύρους της γραφής όπως και παραδοσιακές «εθνικές» αξίες ερμηνευτικών επιτευγμάτων.

Επίκεντρο της συναυλίας αποτέλεσε το 3ο κονσέρτο για πιάνο και ορχήστρα (έργ. 30, 1909) του Σεργκέι Ραχμάνινωφ, με σολίστ τον εξίσου διάσημο Μοσχοβίτη Nikolai Lugansky (*1972). Ήταν ένα 3ο ιδεώδες για την εκμάθηση του έργου, με αδιάσπαστη, αδήριτη όσο και αδιόρατη αφηγηματική φυσικότητα, προϊόν κοινής ερμηνευτικής ενσυναίσθησης σολίστ και αρχιμουσικού. Με τέμπι, η εσωτερική ευκαμψία των οποίων έμοιαζε αυτονόητη, το μουσικό περιεχόμενο αυτής της πυροτεχνικής μουσικής δικαιώθηκε απόλυτα σε μια διαδρομή που κορυφώθηκε σταθερά και αξιομνημόνευτα, εν κατακλείδι με την απίστευτης πειθαρχίας και ευγένειας σταδιακή ενδυνάμωση της καταληκτικής μελωδίας των εγχόρδων στο φινάλε του έργου.

Μετά το διάλειμμα, ένα απότμημα της τετραμερούς σουίτας «Από τον Μεσαίωνα» (1902, έργ. 79) του Αλεξάντερ Γκλαζούνωφ και, ιδίως, η οικεία σουίτα από το μπαλέτο «Ρωμαίος και Ιουλιέτα» (1940) του Σεργκέι Προκόφιεφ σηματοδότησαν επίζηλη τεχνική και ερμηνευτική συνεκτικότητα, σε πλαίσιο λιτής και φαινομενικά ανεπίγνωτης εκτύλιξης των αναγνώσεων, επιπροσθέτως δε, όπου αυτό απαιτήθηκε (π.χ. στη σκηνή των εραστών), με υπνωτιστική εσωτερικότητα. Ένα καλλιτεχνικό γεγονός που σηματοδότησε την ωριμότητα δύο σπουδαίων ερμηνευτών και παράλληλα διέψευσε την έρπουσα μομφή εγκεφαλικότητας του Πλέτνιεφ επιτυγχάνοντας αμφότερα τα κατ’ αυτόν ζητούμενα κάθε συναυλίας, την ψυχαγωγία και την πνευματικότητα. Παραμένουν ευπρόσδεκτοι!

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΓΝΩΜΕΣ

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

EDITORIAL

ΑΝΑΛΥΣΗ

SOCIAL