Ενδιάμεσα αλλά και μετά από αυτό υπήρξαν πολλές εκλεκτές δισκογραφικές και συναυλιακές συνεργασίες της.
Πριν λίγο καιρό κυκλοφόρησε την τρίτη και πολύ ιδιαίτερη εργασία της «Το πρώτο βλέμμα». Πρόκειται για οκτώ τραγούδια με τίτλους και θέματα ισάριθμες γνωστές, εμβληματικές θα λέγαμε, γυναικείες προσωπικότητες -υπαρκτές και μη- όλων των εποχών, τους στίχους των οποίων έγραψε η ποιήτρια Νάντια Δουλαβέρα και τη μουσική τους η ερμηνεύτρια. Μας μίλησε γι’ αυτόν τον δίσκο τονίζοντας πριν από όλα ότι, αντίθετα με το ότι μπορεί να φαίνεται τέτοιος, κάθε άλλο παρά αποκλειστικά... γυναικείος είναι!
Συνέντευξη στον Θάνο Μαντζάνα
* Σε γνωρίζαμε ως μια καλή ερμηνεύτρια από τους δύο προσωπικούς δίσκους σου, τις ελάχιστες συμμετοχές σου σε εργασίες άλλων και βέβαια τις ζωντανές εμφανίσεις σου. Πώς εκδηλώθηκε λοιπόν και πάλι η συνθετική πλευρά σου ή μήπως ήταν πάντα εκεί κι απλώς δεν είχε ξαναφανεί μέχρι τώρα;
Δεν γράφω συχνά και σταθερά, παρά μόνο όταν με ωθεί μια ανάγκη εσωτερική, όπως τώρα. Εξίσου απολαμβάνω και τις συνεργασίες με άλλους συνθέτες και τραγουδοποιούς, γιατί αισθάνομαι περισσότερο μάλλον ερμηνεύτρια και αναζητώ νέο υλικό ανθρώπων που θαυμάζω, ειδικά της γενιάς μου. Έχω ξεχωρίσει ήδη τον Γιώργο Καγιαλίκο και τον Παντελή Κυραμαργιό, που έχουμε συνεργαστεί, αλλά και άλλους με τους οποίους θα ήθελα να το κάνω.
* Θα είχε συμβεί οπωσδήποτε σ’ αυτή τη συγκυρία, ακόμα κι αν δεν είχες συναντήσει τη Νάντια Δουλαβέρα ή τότε μπορεί να καθυστερούσε για αρκετό καιρό ακόμα;
Περνάω περιόδους που είμαι πιο αφοσιωμένη στη δική μου πρωτογενή, δημιουργική τάση. Η στιγμή που συναντηθήκαμε γράφοντας το πρώτο μας τραγούδι, το «Ηλέκτρα», είχε λυτρωτική επίδραση, πρὠτα - πρὠτα σε εμένα, καθώς συνέπεσε λίγο μετά την πρόωρη απώλεια της μητέρας μου. Το τραγούδι αφορά τη σχέση μάνας - κόρης και γι’ αυτό θα έχει πάντα ξεχωριστή θέση μέσα στα τραγούδια αυτά. Σε όλους όμως τους στίχους της βρίσκω κάτι που με συγκινεί ή ταυτίζομαι μαζί του, πράγμα που επιβεβαιώνει το αρχικό μου ένστικτο, ότι η συνάντησή μας θα ήταν ένα ισχυρό δημιουργικό κίνητρο.
* Τι είναι αυτό που σε κέρδισε περισσότερο στη στιχουργία της και αποφάσισες να κάνεις μια εργασία που υπογράφεις συνθετικά αποκλειστικά και μόνο μαζί της;
Δεν θα είχε νόημα να μοιραστώ αυτή την εργασία με περισσότερους στιχουργούς, γιατί ο πυρήνας τής ιδέας προέκυψε μέσα από την κοινή μας επιθυμία να δουλέψουμε παρέα και να ανακαλύψουμε πού μπορεί αυτό να μας οδηγήσει. Πιστεύω πως στιχουργικά η Νάντια έχει καταφέρει να κάνει τις ηρωίδες των τραγουδιών μας να ξεπηδήσουν από το βαρύ, μακρινό και φυσικά τραγικό μυθολογικό τους πλαίσιο και να γίνονται πρόσωπα οικεία, κοντινά, που θα μπορούσαν να είναι η κόρη, η φίλη, η αδελφή μας, εμείς οι ίδιοι, πρόσωπα στα οποία καθένας μπορεί να αναγνωρίσει στοιχεία τής ψυχοσύνθεσής του ανεξαρτήτως φύλου. Αυτό θεωρώ το μεγαλύτερο προτέρημα στη γραφή της.
* Σε τι ακριβώς αναφέρεται ο τίτλος;
Οι ακροατές πιθανόν να αναγνωρίσουν τον τίτλο στους στίχους του «Ελένη», «έζησα για να δικαστώ από το πρώτο βλέμμα». Το πρώτο βλέμμα συμβολίζει το βλέμμα της μάνας, το βλέμμα μας στον καθρέφτη, την πρώτη εικόνα που σχηματίζουν οι άλλοι για εμάς, το ερωτικό κάλεσμα. Το βλέμμα συνδέεται και με την αντίληψή μας για τον κόσμο αλλά και με την εικόνα του εαυτού μας μέσα σ’ αυτόν. Ο τίτλος αναφέρεται και στη δική μας ματιά πάνω στις ζωές των γυναικών αυτών, την πρώτη αυθόρμητη σκέψη που μας γεννά η συνάντησή μαζί τους, το πρώτο συναίσθημα που βγαίνει όταν συναντά κανείς ένα πρόσωπο γνώριμο, αγαπημένο, όπως είναι οι ηρωίδες των τραγουδιών μας. Γιατί όλοι τις γνωρίζουμε σε μεγάλο βαθμό από τα κείμενα της αρχαίας ελληνικής γραμματείας, των δημοτικών παραλογών και των Γραφών. Με τα τραγούδια αυτά επιχειρούμε να αφουγκραστούμε τι θα μας έλεγε καθεμία, τι θα μοιραζόταν μαζί μας.
* Με ποια από αυτές τις οκτώ γυναίκες θα έλεγες ότι ταυτίζεσαι ή έστω έχεις περισσότερα κοινά στοιχεία;
Με συνεπαίρνουν πολύ όλες οι ιστορίες που μιλούν για πρόσωπα τα οποία, ερήμην τους ή συνειδητά, ζουν ένα προσωπικό δράμα. Γενικά με εμπνέουν οι ακραίες συναισθηματικές καταστάσεις. Δεν μπορώ τα μεσοβέζικα συναισθήματα και στην προσωπική μου ζωή, οπότε μάλλον γι’ αυτό ο κόσμος των ηρωίδων μας μου είναι πολύ αγαπητός. Σε διαφορετικές φάσεις της ζωής μου θα μπορούσα να ταυτίζομαι με αρκετές από αυτές. Στον παρόντα χρόνο αισθάνομαι πιο κοντά στην εξωστρέφεια, την αυτογνωσία και την επαναστατικότητα που χαρακτηρίζει την Εύα.
* Δεδομένου ότι και οι δύο δημιουργοί του δίσκου είστε γυναίκες και της θεματολογίας του θα έλεγες ότι απευθύνεται μόνο ή έστω κυρίως σε γυναίκες ή όχι απαραίτητα;
Είναι μια απλουστευτική προσέγγιση αυτή, που δεν επιβεβαιώνεται από την πραγματικότητα, γιατί πολλοί άνδρες, φίλοι και απλοί ακροατές, έχουν αγκαλιάσει τα τραγούδια τού δίσκου δείχνοντας πως τους αφορούν πραγματικά. Είναι ένας δίσκος που απευθύνεται σε όλους και όλες!
* Και πώς αλήθεια... χώρεσε ανάμεσά σας ένας άντρας ως ενορχηστρωτής και γιατί επέλεξες γι’ αυτό τον Γιώργο Καγιαλίκο;
Εκτός αυτού, και όλοι οι μουσικοί που έπαιξαν στον δίσκο είναι άντρες. Τον Γιώργο, φυσικά, όπως και όλους τους συνεργάτες μου, τον επέλεξα επειδή τον εκτιμώ πολύ σαν συνθέτη και μουσικό και αισθανόμουν πως αισθητικά βρίσκεται πολύ κοντά στον ήχο που θα ήθελα να έχει ο δίσκος. Τα τελευταία τρία χρόνια έχουμε δουλέψει κι άλλες φορές μαζί. Έχω ερμηνεύσει τραγούδια του στο παρελθόν αλλά και στην πιο πρόσφατη εργασία του. Αποδεικνύεται μέσα στα χρόνια και μέσα από τη συνεργασία μας πολύτιμος συνομιλητής, συνεργάτης και φίλος.
* Πόσο διαφορετικό και πόσο ευκολότερο / δυσκολότερο είναι το να ερμηνεύεις τραγούδια που έχεις γράψει η ίδια;
Με τα δικά μου τραγούδια νομίζω πως χρειάζομαι λίγη χρονική απόσταση για να μπω στο στούντιο να τα ερμηνεύσω έτσι ώστε να απομακρυνθώ από τη συνθετική τους διαδικασία και να τα «ακούσω» μέσα μου ως ερμηνεύτρια. Αφήνω συνήθως τον χρόνο να με οδηγήσει σ’ αυτό.
* Οι concept δίσκοι πρέπει να παρουσιάζονται ολοκληρωμένοι. Υπάρχουν σχέδια για μια τέτοια συνολική παρουσίασή του;
Μέχρι τώρα, πριν την κυκλοφορία του άλμπουμ, στις εμφανίσεις μου ερμήνευα ένα ή δύο τραγούδια από αυτό. Όλα τα τραγούδια στέκονται μόνα τους, αρκεί να βρουν τη σωστή θέση μέσα σε ένα πρόγραμμα. Υπάρχει βέβαια η σκέψη να παρουσιάσουμε ολόκληρο το υλικό σε μια ιδιαίτερη παράσταση και -αν και οι συνθήκες μάς φρέναραν προς το παρόν- ελπίζω όσο πιο σύντομα γίνεται να καταφέρουμε να υλοποιήσουμε την ιδέα αυτή για την οποία είχαμε ήδη ξεκινήσει πρόβες πριν την πανδημία.
* Πριν ακόμα κυκλοφορήσει ο δίσκος είχες γράψει και παραδώσει το πρώτο σου τραγούδι για άλλη φωνή και εννοώ φυσικά τη συμμετοχή σου στον δίσκο της Αναστασίας Μουτσάτσου. Πώς ένιωσες γι’ αυτό; Τι εντυπώσεις σου άφησε η εμπειρία; Θα ήθελες να την επαναλάβεις με περισσότερα ίσως τραγούδια;
Ναι, το να λειτουργήσω σαν τραγουδοποιός για άλλους/ες ερμηνευτές/τριες είναι μια σκέψη που μου περνάει από το μυαλό. Η αρχή με την Αναστασία ήταν μια πολύ ωραία και τιμητική εμπειρία. Την ευχαριστώ για την εμπιστοσύνη και τη φιλία της. Είναι «γουρλού» σαν άνθρωπος και, ποιος ξέρει, μπορεί να μου... έκανε ποδαρικό!
* Πώς κρίνεις τη στάση τού κράτους απέναντι στους ανθρώπους του ακροάματος και του θεάματος που δοκιμάστηκαν οικονομικά και συνεχίζουν να δοκιμάζονται από τη διακοπή των δραστηριοτήτων τους λόγω της καραντίνας;
Περιμέναμε πιο δίκαια και γρήγορα αντανακλαστικά από την Πολιτεία. Τα συλλογικά μας όργανα και ο δημόσιος διάλογος ανέδειξαν γρήγορα τα κενά στις αποφάσεις της κυβέρνησης. Ακόμα βέβαια υπάρχουν θολά σημεία. Δεν ξέρουμε τι θα γίνει και τον χειμώνα. Ελπίζω το παράδειγμα των περισσότερων ευρωπαϊκών χωρών να οδηγήσει κι εδώ τα πράγματα σε καλύτερους σχεδιασμούς. Η κατάσταση είναι δύσκολη, αλλά η πρόνοια του κράτους για την επιβίωση των ανθρώπων του πολιτισμού και της δημιουργίας δεν είναι πολυτέλεια. Είναι βασική ανάγκη!
* Και τα σχέδιά σου, άμεσα και ίσως και λίγο πιο μακροπρόθεσμα, όσο φυσικά είναι δυνατόν να υπάρξουν τέτοια στις συνθήκες που ακόμα βιώνουμε;
Δυστυχώς, παραμένω σε κατάσταση αναμονής για να δω πώς θα κυλήσει το καλοκαίρι. Υπάρχουν σχέδια που εύχομαι γρήγορα να πάρουν τον δρόμο τους. Ανυπομονώ να βρεθώ ξανά με τον κόσμο και ελπίζω η παράσταση με τα τραγούδια του δίσκου να μπορέσει υλοποιηθεί το συντομότερο δυνατό. Ένα πράγμα που μας έμαθε η πανδημία είναι να ξανακοιτάζουμε τις πραγματικές μας ανάγκες. Η κανονικότητα είναι μια συντηρητική επινόηση. Η ζωή μας δεν γυρίζει πίσω, πάει μόνο μπροστά. Ας έχουμε τα μάτια και το πνεύμα μας ανοιχτά!
Είναι πολύ δύσκολο ομολογουμένως να διαφωνήσει κανείς/καμία μ’ αυτή την προτροπή και συνάμα ευχή της Ευτυχίας Μητρίτσα...
