Live τώρα    
18°C Αθήνα
ΑΘΗΝΑ
Ελαφρές νεφώσεις
18 °C
15.1°C19.8°C
3 BF 56%
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
Σποραδικές νεφώσεις
16 °C
14.7°C17.0°C
1 BF 75%
ΠΑΤΡΑ
Αίθριος καιρός
16 °C
14.8°C17.1°C
3 BF 66%
ΗΡΑΚΛΕΙΟ
Ελαφρές νεφώσεις
15 °C
14.8°C17.5°C
1 BF 58%
ΛΑΡΙΣΑ
Αίθριος καιρός
14 °C
13.9°C16.9°C
0 BF 62%
«Πόλεμος των άστρων», μυθολογία πέρα από την οθόνη
  • Μείωση μεγέθους γραμματοσειράς
  • Αύξηση μεγέθους γραμματοσειράς
Εκτύπωση

«Πόλεμος των άστρων», μυθολογία πέρα από την οθόνη

«Star Wars: Skywalker, η άνοδος», σε σκηνοθεσία Τζ. Τζ. Άμπραμς

Του Κώστα Τερζή

Είναι η δημοφιλέστερη σειρά στην ιστορία του κινηματογράφου: Έκανε την «πρώτη εμφάνιση» στις 25 Μαΐου 1977 ως «Πόλεμος των άστρων», σε ελάχιστες αίθουσες της Αμερικής, μόλις 32, αλλά η ανταπόκριση των θεατών έλαβε γρήγορα διαστάσεις επιδημίας. Η ποπ κουλτούρα «παντρεύεται» με έναν μύθο ενηλικίωσης και το Χόλιγουντ αντιλαμβάνεται ότι οι ταινίες επιστημονικής φαντασίας δεν είναι για ένα «εξειδικευμένο κοινό», όπως ήταν η καθιερωμένη αντίληψη για δεκαετίες.

Άλλοι μιλούσαν για «διαστημική όπερα», κάποιοι έμεναν στην επισήμανση ότι στοιχεία τετριμμένου ρομαντισμού «παντρεύονταν» με επικές διαστημικές μάχες, ενώ κοινή ήταν η παραδοχή για τον μυθολογικό συγκερασμό με δάνεια από διαφορετικές κουλτούρες...

Η ταινία δεν ήταν καν υπερπαραγωγή: Το κόστος έφτανε τα 8 εκατομμύρια δολάρια, τη στιγμή που ο «Κινγκ Κονγκ» του Ντίνο Ντε Λαουρέντις, έναν χρόνο νωρίτερα, είχε μπάτζετ 25 εκατομμυρίων δολαρίων. Μέσα από την ταινία «γεννήθηκαν» ραδιοφωνικά και τηλεοπτικά σίριαλ, βιβλία, κόμικς, βιντεοπαιχνίδια, μπλουζάκια, παιδικά και επιτραπέζια παιγνίδια, μέχρι... εγκυκλοπαίδειες για την τεχνολογία, τη βιολογία και τη γεωγραφία του γαλαξία της ταινίας, ό,τι μπορεί να φανταστεί και να επινοήσει το επιθετικό μάρκετινγκ.

Ο τζίρος της βιομηχανίας που τιτλοφορείται «Πόλεμος των άστρων» είναι δεκάδες δισεκατομμύρια δολάρια και, από ένα σημείο και μετά, με τα... αντίγραφα των αντιγράφων, είναι αδύνατον να προσδιοριστεί επακριβώς. Πάντως, ο «διορατικός» Τζορτζ Λούκας είχε θέσει εξαρχής ως όρο στο συμβόλαιό του με τη Fox να εισπράττει το 40% των κερδών από την εμπορική εκμετάλλευση της επωνυμίας «Star Wars».


Η αφίσα του πρώτου «Πολέμου των άστρων» (1977) σε σκηνοθεσία Τζορτζ Λούκας
 

Από τον Φλας Γκόρντον στον Τζόζεφ Κάμπελ

Ο Λούκας αρχικά ήθελε να γυρίσει μια διαστημική περιπέτεια με τον Φλας Γκόρντον, όμως δεν κατάφερε να αποκτήσει τα δικαιώματα για τον χάρτινο ήρωα της παιδικής του ηλικίας και προχώρησε τελικά στη σύνθεση μιας ιστορίας επιστημονικής φαντασίας με «υλικά» από μύθους διαφορετικής προέλευσης, από τον «Άρχοντα των δαχτυλιδιών» του Τόλκιν, από το κινηματογραφικό έργο του Ακίρα Κουροσάβα, αλλά και από την «εφηβική» κουλτούρα των κόμικς στη μεταπολεμική Αμερική.

Η οθόνη «ανοίγει» με κρεσέντο της μουσικής του Τζον Γουίλιαμς και τη φράση που χάνεται στο διαστημικό φόντο, "A long time ago, in a galaxy far, far away..." ("Στο μακρινό παρελθόν, σε έναν γαλαξία πάρα πολύ μακριά..."), προσδιορίζοντας ταυτόχρονα την αφετηρία ενός παραμυθιού αλλά κι ενός μελλοντικού σεναρίου.

Οι ειδικοί στην ανάλυση κινηματογραφικών σεναρίων και μύθων «αναγνωρίζουν» επιρροές από τον Τζόζεφ Κάμπελ, συγγραφέα της περίφημης μελέτης «Ο ήρωας με τα χίλια πρόσωπα», τον οποίο ο Λούκας είχε γνωρίσει προσωπικά. Την εποχή εκείνη η ψηφιακή τεχνολογία ήταν ακόμη στα σπάργανα και ο Λούκας δημιούργησε μια ειδική εταιρεία, την Industrial Light and Magic, προκειμένου να εξαντλήσει όλες τις δυνατότητες των ειδικών εφέ.

Ο «Πόλεμος των άστρων» εξελίχθηκε σε κοινωνικό φαινόμενο, που επηρέασε περισσότερα από την κουλτούρα του «ελεύθερου χρόνου»...

Το Χόλιγουντ επιτίθεται στους Σοβιετικούς

Η Πρωτοβουλία Στρατηγικής Άμυνας (SDI), που εξήγγειλε τον Μάρτιο του 1983 (λίγους μήνες μετά τον θάνατο του Μπρέζνιεφ και την ανάληψη της ηγεσίας στη Σοβιετική Ένωση από τον Αντρόποφ) ο τότε Αμερικανός Πρόεδρος (και πρώην ηθοποιός) Ρόναλντ Ρέιγκαν, δανείστηκε τον τίτλο της κινηματογραφικής σειράς.

Προέβλεπε τη χρήση επίγειων και διαστημικών πυραυλικών συστημάτων για την αποτροπή πυρηνικής επίθεσης κατά των Ηνωμένων Πολιτειών, πρόγραμμα με τεράστιους προϋπολογισμούς, που υποχρέωσε τη Σοβιετική Ένωση να προσπαθήσει να «απαντήσει» σε αυτή την κούρσα εξοπλισμών, κάτι που η προβληματική οικονομία της δεν άντεχε, όπως γρήγορα αποδείχτηκε...

Όταν πια η κατάρρευση της «αυτοκρατορίας του κακού» (προσφιλής χαρακτηρισμός του Ρέιγκαν για τη Σοβιετική Ένωση, επίσης δανεισμένος από την κινηματογραφική σειρά) ήταν γεγονός, αποκαλύφθηκε ότι ο Αμερικανός Πρόεδρος είχε κατά βάση «επιστρατεύσει» παλιούς φίλους του, σεναριογράφους και παραγωγούς από το Χόλιγουντ, που συζητούσαν ατελείωτα σε μυστικές συναντήσεις και σχεδίαζαν ένα εξοπλιστικό - διαστημικό πρόγραμμα το οποίο βρισκόταν περισσότερο στη σφαίρα της φαντασίας...

Όμως, η ενορχηστρωμένη μιντιακή προπαγάνδα συν τα αστείρευτα κονδύλια που διοχετεύτηκαν στις μεγάλες βιομηχανίες όπλων για δοκιμές συστημάτων που ήταν σε πειραματικό στάδιο έκαναν τη δουλειά τους...

Αυτή την εβδομάδα βγαίνει και στις ελληνικές αίθουσες, σε μια «πλανητική» πρεμιέρα (κυρίως για την αποφυγή κυκλοφορίας αντιγράφων της ταινίας, αλλά και για τον συντονισμό του επιθετικού μάρκετινγκ), το τελευταίο, όπως μας διαβεβαιώνουν (αλλά ποτέ μην λες ποτέ), μέρος του πιο κερδοφόρου κινηματογραφικού franchise όλων των εποχών. Είναι το «Star Wars: Skywalker, η άνοδος», με τον Τζ. Τζ. Άμπραμς στη σκηνοθεσία, ο οποίος ήταν μόλις 11 ετών όταν ο Λούκας παρουσίασε τον πρώτο «Πόλεμο των άστρων» το 1977.

Τι έχει μεσολαβήσει από τότε; Ο Τζορτζ Λούκας αποσύρθηκε από τη σκηνοθεσία μετά την πρώτη ταινία κρατώντας τον ρόλο του παραγωγού και σεναριογράφου για τις ταινίες «Η αυτοκρατορία αντεπιτίθεται» (1980) και «Η επιστροφή των Τζεντάι» (1983). Θα ακολουθήσουν περίπου 15 χρόνια «ανάπαυλας», με την αιτιολογία ότι ο Λούκας ήθελε να είναι βέβαιος πως η ψηφιακή τεχνολογία των ειδικών εφέ είχε εξελιχθεί στο επίπεδο που ήθελε. Ας το δεχτούμε. Τον Ιούνιο του 1997 ξεκινούν τα γυρίσματα του πρώτου μέρους μιας νέας τριλογίας, με τίτλο «Η αόρατη απειλή» και τώρα πια η αφήγηση τοποθετείται χρονολογικά πριν από τις τρεις πρώτες ταινίες της σειράς. Ακολούθησαν, το 2002, η «Επίθεση των κλώνων» και το 2005 «Η εκδίκηση των Σιθ». Εδώ έχει αρχίσει πια να εκδηλώνεται μια απογοήτευση των οπαδών της σειράς, αλλά και των κριτικών, παρά το γεγονός ότι οι εισπράξεις στο ταμείο παραμένουν υψηλές (και οι έξι ταινίες της σειράς περιλαμβάνονται στις πενήντα εμπορικότερες όλων των εποχών).

Και φτάνουμε στην «ιστορική» απόφαση του Λούκας το 2012 να πουλήσει το franchise του «Πολέμου των άστρων» και την εταιρεία Lucasfilm στον όμιλο Ντίσνεϊ αντί 4 δισεκατομμυρίων δολαρίων. Εκ του αποτελέσματος στο ταμείο, ήταν μια καλή επένδυση...

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΓΝΩΜΕΣ

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

EDITORIAL

ΑΝΑΛΥΣΗ

SOCIAL