Live τώρα    
18°C Αθήνα
ΑΘΗΝΑ
Αίθριος καιρός
18 °C
14.5°C19.6°C
3 BF 59%
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
Σποραδικές νεφώσεις
16 °C
13.5°C17.7°C
1 BF 73%
ΠΑΤΡΑ
Αίθριος καιρός
17 °C
14.3°C16.6°C
2 BF 63%
ΗΡΑΚΛΕΙΟ
Ελαφρές νεφώσεις
16 °C
14.8°C18.0°C
1 BF 58%
ΛΑΡΙΣΑ
Αίθριος καιρός
16 °C
16.3°C16.3°C
1 BF 65%
Νένα Μεντή: / "Με ενδιαφέρει η τέχνη που έχει άμεση σχέση με τη ζωή"
  • Μείωση μεγέθους γραμματοσειράς
  • Αύξηση μεγέθους γραμματοσειράς
Εκτύπωση

Νένα Μεντή: / "Με ενδιαφέρει η τέχνη που έχει άμεση σχέση με τη ζωή"

Συνέντευξη στη Μάνια Ζούση

«Ήταν το 2012 όταν ο Μάνος Ελευθερίου, που μας συνέδεαν χρόνια φιλίας, αλλά και η Σύρος, όπου συναντιόμασταν συχνά, μου έδωσε ένα χειρόγραφο κείμενο λέγοντάς μου ότι είναι της οικογένειάς του και μπορεί να με ενδιαφέρει. Δεν μου είπε περισσότερες λεπτομέρειες και δεν μου αποκάλυψε ποτέ ότι ήταν η αφήγηση της γιαγιάς του, την οποία είχε ο ίδιος μαγνητοφωνήσει όταν εκείνη ήταν 75 χρόνων, να του εξιστορεί τα πρώτα σκληρά χρόνια της ζωής της» μας λέει η ηθοποιός Νένα Μεντή, που ανεβαίνει στη σκηνή του Φεστιβάλ Αθηνών για να ζωντανέψει τη γιαγιά Ευαγγελία, ένα πολύτιμο πρόσωπο στη ζωή του αγαπημένου ποιητή.

Την παράσταση «Ξένες πόρτες», με εξαντλημένα από νωρίς όλα τα εισιτήρια, 11 έως 14 Ιουλίου στην Πειραιώς 260, σκηνοθετεί ο Μάνος Καρατζογιάννης με τη συμβολή στη δραματουργία των Θανάση Νιάρχου και Χριστιάνας Μαντζουράνη και στη μουσική σύνθεση τον Γιώργο Ανδρέου.

Η Ν. Μεντή δεν διστάζει να πει πως μέσα στα χρόνια ξέχασε το χειρόγραφο. «Δεν του έδωσα σημασία και δεν το διάβασα. Αλλά μόλις ο Μάνος πέθανε, πέρυσι τέτοιον καιρό, 22 Ιουλίου, το θυμήθηκα την ίδια στιγμή και με φοβερές τύψεις. Δεν ήξερα ότι δεν ήταν δικό του. Το διαβάζω και τρελαίνομαι. Ήταν κάτι πολύ δυνατό, 'αψύ', σκληρό. Η αφήγηση της γιαγιάς του Μάνου για τα πρώτα δεκαεπτά χρόνια της ζωής της. Είναι τα πρώτα μεγάλα και δύσκολα χρόνια που πέρασε στη Σύρο, με κακοποιήσεις από τους άνδρες της, με προδοσίες, με φοβερή φτώχεια. Αυτά ήταν που είχαν και το μεγαλύτερο ενδιαφέρον για τον Μάνο, γι' αυτό και της ζήτησε να του τα αφηγηθεί.

Βάρβαρα χρόνια για την ίδια. Καθώς δεν πήγε ποτέ της σχολείο για να δουλέψει από έξι χρόνων. Οι γονείς της την έστελναν στο κλωστήριο έως και τα δώδεκα χρόνια της. Παιδική εργασία, ατυχήματα και άλλα. Πολύ δύσκολη ζωή. Μέσα στη νύχτα διέσχιζε ποτάμι για να πάει στη δουλειά. Στα 14 παντρεύτηκε. Στη σκηνή θα δούμε τη γιαγιά του Μάνου, την Ελευθερία, που γέννησε ένα κορίτσι, την Ευδοξία, τη μητέρα του.

Το σκηνικό έχει την ατμόσφαιρα ενός φτωχού συριανού σπιτικού. Και θα δούμε αυτή τη γυναίκα που ξεκινάει να αφηγείται τη ζωή της στον εγγονό της, στον οποίο είχε αδυναμία, όπως κι ο ίδιος. Ήταν εκείνη που τον μεγάλωσε. Δέθηκαν πολύ μεταξύ τους. Τον Μάνο θα τον βλέπουμε κι αυτόν στη σκηνή μέσα από μια προβολή. Και πότε θα απευθύνομαι σε εκείνον, πότε στο κοινό. Μια γυναίκα που γεννήθηκε την Πρωτομαγιά του 1900, παντρεύτηκε 14 ετών και 38 ήταν γιαγιά. Μια πολύ ξεχωριστή γυναίκα. Εντελώς αμόρφωτη, καθώς δεν είχε πάει ούτε πρώτη δημοτικού, κι όμως ήταν μια καλλιτεχνική ψυχή. Γι' αυτό και δέθηκε τόσο πολύ ο Μάνος μαζί της. Ήταν το στήριγμα στη ζωή του. Ανοιχτό μυαλό. Πολύ βασανισμένη. Που για να ξεπεράσει όλα τα βάσανα που τράβηξε, τη φτώχεια και τους έρωτες, έκανε υπέρβαση, σαν ένα σάλτο ζωής. Ο Μάνος έλεγε συχνά ότι ήταν εκείνη που του έδινε πολύ θάρρος. Είναι μια ιστορία τόσο πολύ αυθεντική. Κι όλα αυτά λέγονται με έναν φυσικό τρόπο, σαν όλα αυτά τα πολύ μίζερα και θλιβερά να τα υπονομεύει υπόγεια.

Δεν ξέρω πώς, αλλά έχω μια συγγένεια με τους ανθρώπους που βασανίζονται στη ζωή. Τόσο ως άνθρωπος όσο και ως ηθοποιός. Ακόμα κι αν μου είχαν φέρει αυτό το κείμενο χωρίς να μου έχουν πει πως είναι του Μάνου Ελευθερίου, πάλι θα το σκεφτόμουνα να το κάνω. Μα τι είναι η τέχνη; Είναι όταν σε σπρώχνει το βάσανο κάποιου και το δικό σου να πεις μια ιστορία. Αυτή η τέχνη με ενδιαφέρει, που έχει άμεση σχέση με τη ζωή. Μέσα στην παράσταση θα μουρμουρίσω δυο γνωστά τραγούδια του Ελευθερίου που έχουν πολύ σχέση με τη ζωή της γιαγιάς και με αυτήν την πίκρα και την αδικία. Άλλωστε τον Μάνο τον ενδιέφερε το άδικο. Το λέει παντού στα τραγούδια του».

Ποια είναι τα ξεχωριστά στοιχεία του χαρακτήρα αυτής της γυναίκας; «Μια γυναίκα με χιούμορ, με ποιότητα, ευαισθησία, καθώς φαίνεται πως η κουλτούρα ενός ανθρώπου είναι γονιδιακή, βρίσκεται μέσα του. Δεν είναι διανοούμενη, αλλά είναι ένα προχωρημένο μυαλό. Ένας ελεύθερος άνθρωπος που δεν μπαίνει σε κανένα καλούπι και χωρίς να πουλάει επαναστατικότητα. Είναι φανερό πως η καλλιτεχνική διαδρομή της οικογένειας, ο Μάνος, η αδελφή του η Αγγελική, ηθοποιός και ποιήτρια, και η αδελφή του η Λιλή, ζωγράφος, αλλά και η μητέρα τους έχει τη ρίζα της στην γιαγιά, που τραγουδούσε, ζωγράφιζε, έπαιζε θέατρο μόνη της, έγραφε στιχάκια, κάποια από τα οποία, κι από τα πολύ δημοφιλή του Ελευθερίου, είναι δικά της. Αυτό το παραληρηματικό κείμενο δεν μοιάζει με τίποτε άλλο, γιατί δεν είναι λογοτεχνία, είναι μαρτυρία και ζωή» καταλήγει η ηθοποιός.

Για «μια σπαρακτική διήγηση, όπου ζωντανεύουν τα βασικά μοτίβα του έργου του μεγάλου ποιητή και στιχουργού, όπως η σκληρότητα της επαρχίας, η κοινωνική αδικία, η μελαγχολία και ο φόβος του θανάτου, που εκφράζουν ίσως εν τέλει το συλλογικό ασυνείδητο ενός ολόκληρου λαού» σχολιάζει ο σκηνοθέτης Μάνος Καρατζογιάννης μιλώντας για τις αφηγήσεις της γιαγιάς Ευαγγελίας, που «διαπλέκουν όχι μόνο το προσωπικό και το συλλογικό, εν προκειμένω της ίδιας και της Σύρας των αρχών του περασμένου αιώνα, αλλά και τα αλληλένδετα, συχνά αόρατα στοιχεία του ανθρώπου και του δημιουργού Μάνου Ελευθερίου».

Τη γιαγιά Ευαγγελία, ένα πολύτιμο πρόσωπο στη ζωή του αγαπημένου ποιητή Μάνου Ελευθερίου ζωντανεύει η παράσταση «Ξένες πόρτες» που ανεβαίνει στη σκηνή του Φεστιβάλ Αθηνών. Μια σπαρακτική διήγηση όπου διαπλέκονται  το προσωπικό και το συλλογικό, εν προκειμένω της γιαγιάς Ευαγγελίας και της Σύρας των αρχών του περασμένου αιώνα, αλλά και τα αλληλένδετα, συχνά αόρατα στοιχεία του ανθρώπου και του ποιητή

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΓΝΩΜΕΣ

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

EDITORIAL

ΑΝΑΛΥΣΗ

SOCIAL