Η "Οδύσσεια" του Ομήρου έχει εμπνεύσει διαχρονικά τους λογοτέχνες, τους θεατρικούς συγγραφείς, τους ποιητές, τους εικαστικούς, τους μουσικούς, τους χορογράφους. Η "Οδύσσεια" αποτελεί μέρος της σχολικής ύλης όχι μόνο στην Ελλάδα, αλλά και σε πλήθος άλλων χωρών ανά τον κόσμο. Είναι όμως και ένα από τα αγαπημένα επικά-δραματικά έργα για το θέατρο τόσο των ενηλίκων όσο και των παιδιών, με ποικίλες προσεγγίσεις, επιμέλειες, μεταγραφές.
Ο Roy Chen, το 2014, παρουσίασε στη σκηνή του φημισμένου θεάτρου Gesher Theatre τη δική του "Οδύσσεια". Έκτοτε ανεβαίνει αδιάλειπτα -και το 2019- με αμείωτη επιτυχία. Ο Roy Chen είναι Ισραηλινός θεατρικός συγγραφέας και μεταφραστής, σταθερός συνεργάτης του Gesher Theatre, διεθνώς αναγνωρισμένος. Το Gesher Theatre έχει την έδρα του στο Τελ Αβίβ και είναι θέατρο, με πλούσιο ρεπερτόριο και συνεχή παρουσία στα διεθνή φεστιβάλ της Ευρώπης, των ΗΠΑ, του Καναδά. Για την ιστορία, το Gesher Theatre εστιάζει στους Ρώσους δραματουργούς, στη ρώσικη θεατρική παράδοση και τεχνική, θέτοντας ωστόσο τη σκηνοθετική άποψη σε σύγχρονα πλαίσια και προσεγγίσεις. Από το ρεπερτόριό του δεν λείπουν κάθε χρόνο η ευρωπαϊκή δραματουργία (σύγχρονη και κλασική) όπως και η σύγχρονη ισραηλινή δραματουργία, η οποία εξελίσσεται εντυπωσιακά την τελευταία δεκαετία. Το Gesher Theatre ιδρύθηκε το 1991 από τον Yevgeny Arye και μια ομάδα Ρώσων ηθοποιών, και με τις πολυάριθμες και ποιοτικές παραγωγές του αποτελεί ένα από τα πλέον δραστήρια θέατρα της Νοτιοανατολικής Μεσογείου, παρουσιάζοντας με αξιώσεις τις σύγχρονες θεατρικές τάσεις του Ισραήλ. Εξάλλου, στα εβραϊκά «gesher» σημαίνει «γέφυρα», και πράγματι λειτουργεί ως γέφυρα πολιτισμών, γλωσσών, καλλιτεχνικής βιοποικιλότητας και πολιτισμικής συμπερίληψης.
Η "Οδύσσεια" του Roy Chen προσεγγίζει το ομηρικό έπος μοντερνιστικά, αλλά με σεβασμό στον εννοιολογικό πυρήνα του μεγαλειώδους ελληνικού κειμένου. Για τον Chen πίσω από την επική περιπέτεια βρίσκεται μια ιστορία οικογενειακής αγάπης: ένας πατέρας που κερδίζει σε έναν δύσκολο και πολυετή πόλεμο, μια σύζυγος και μάνα που περιμένει να γυρίσει ο άντρας της στο σπίτι σώος και αβλαβής, και ένας γιος, ένα παιδί που ονειρεύεται να ξαναδεί τον αγαπημένο του πατέρα. Κάθε πρόσωπο πρέπει να ζήσει τη δική του προσωπική οδύσσεια και στη σκηνή ξεδιπλώνονται δύο ιστορίες: η προσμονή της επιστροφής και η παραμυθία. Στη δομή του έργου, ο πατέρας πρέπει να «ταξιδέψει» και δίνει στο παιδί του να διαβάσει την Οδύσσεια, με την προτροπή, ότι «διαβάζοντάς τη, ο χρόνος θα κυλήσει γρηγορότερα». Έτσι σε ένα χρονικό δέκα ημερών - αντανάκλαση δέκα χρόνων, από τη στιγμή που το παιδί ανοίγει το βιβλίο, οι ομηρικοί ήρωες ξεχύνονται στη σκηνή σε μια παράλληλη και συμπλεκτική χωροχρονικότητα. Το παρόν του παιδιού και το μυθικό παρελθόν του έπους, το πραγματικό με το φανταστικό, το σύγχρονο με το ιστορικό.
Οι ηθοποιοί αναλαμβάνουν ποικίλους ρόλους, το «τώρα» με το «κάποτε» εναλλάσσονται ή συμπορεύονται επί σκηνής ευρηματικά, ενώ η σκηνοθεσία (Shir Goldberg), με τη βοήθεια των τεχνικών δυνατοτήτων του θεάτρου και των υπόλοιπων συντελεστών, συστήνει ένα φαντασμαγορικό θέαμα, που θα ήταν πολύ καλή ιδέα και πρώτης τάξεως ευκαιρία να παρουσιαστεί και στην Ελλάδα.
Εντέλει, η "Οδύσσεια" του Roy Chen είναι ένα πλούσιο και καλογραμμένο παραμύθι, μια ιστορία νοσταλγίας για τον υπέρτατο προορισμό, για το σπίτι, την πατρίδα, την επιστροφή.
Ελευθερία Ράπτου
