Της Λήδας Καζαντζάκη
Το βλέμμα των παιδιών είναι άδολο. Μας διαπερνά με έναν τρόπο ευθύ και ακέραιο, που μας απογυμνώνει. Εκθέτει τις αδυναμίες μας και φέρνει στο φως τις απωθημένες εικόνες μας. Το βλέμμα των μικρών παιδιών και των εφήβων είναι οξύ και αδυσώπητο. Γιατί οι κοινωνικές συμβάσεις δεν έχουν προλάβει ακόμα να το σμιλέψουν με τα καθιερωμένα εργαλεία του ίδιου συμφέροντος να το θολώσουν πίσω από την ομιχλώδη αοριστία της προσαρμοστικής κοινοτυπίας. Είναι το βλέμμα που συλλαμβάνει η ζωγράφος Ειρήνη Παπαδημητρίου, στην τελευταία της ατομική έκθεση, στην γκαλερί 7, στο Κολωνάκι.
Τα έργα που βλέπουμε έχουν πλαστεί αποκλειστικά με το κατεξοχήν μέσο της ζωγραφικής, το λάδι πάνω σε μουσαμά. Στηρίζονται σε ένα αδρό σχέδιο που τους προσδίδει μια στιβαρότητα αλλά και μια σπάνια καθαρότητα. Πρωταγωνιστούν εκεί νήπια στο κατώφλι της «ανόρθωσής» τους, αγόρια και κορίτσια, νεαροί και νεαρές στο στάδιο της κοινωνικοποίησής τους σε έναν χώρο ουδέτερο, βαμμένο πάντα με ένα γκριζωπό γαλάζιο. Δείχνονται έτσι μέσα από τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά τους και τις αμήχανες, αγωνιώδεις στάσεις και χειρονομίες τους σε μια ατμόσφαιρα μυστηριακή, που τα απομονώνει με τον τρόπο του Αμερικανού φωτορεαλιστή Έντβαρντ Χόπερ από τον κόσμο των ενηλίκων. Αυτός γράφεται πλαστικά με λιγοστά αφηγηματικά στοιχεία, το κλασικό σχοινάκι, τη σβούρα ή την κούνια αλλά και κάποια βιβλία, αριθμούς ή σκάλες που αποτυπώνονται γραμμικά, μεταλλάσσεται σε εικόνα του πρέποντος και του αρμόζοντος: σειρές από αφαιρετικά διατυπωμένα σε δείχτες χέρια και συγκροτημένα σε ζευγάρια πόδια που αποτελούν το Υπερεγώ που μέλλει να καθορίσει την πορεία τους. Που εξαχνίζει μέσα στη «δυσφορία» του πολιτισμού τα ένστικτα. Θέτει τα όρια τα αναγκαία για τη συμβίωση μας με τον «Άλλο» αλλά κι εκείνα που εγκλωβίζουν την ελευθερία κινήσεών μας μέσα σε στερεότυπες συμπεριφορές. Εξαλείφει το «ωκεάνιο αίσθημα» που σύμφωνα με τον Φρόιντ αποτελεί και την ανάγκη του ανθρώπου για ένα θρησκευτικό αίσθημα και κατοπτρίζεται στη ματιά και στα άκρα του μικρού αγοριού, που προσπαθεί να έρθει στην όρθια στάση μπροστά από έναν σταυρό. Φιμώνει το στόμα του κοριτσιού απέναντι στα απαγορευμένα σημειώματα που μεταφέρονται μπροστά του. Κλείνει ακόμα και τα αυτιά των αντικριστών, σημερινών, εφήβων στην επικοινωνία.
Τα έργα της Ειρήνης Παπαδημητρίου δηλώνουν με τα μέσα της καθαρής, απαξιωμένης δυστυχώς στη χώρα μας τα τελευταία χρόνια, τέχνης την οντότητα του ανθρώπου μέσα σε έναν κόσμο αδιάφορο ή καταπιεστικό, όπου η εξαναγκαστική λήθη των παιδικών μας αναμνήσεων σβήνει στη διάρκεια του χρόνου την αλήθεια τους και ανοίγουν τον δρόμο σε έναν διάλογο με το παρελθόν και το παρόν της τέχνης.
Info: Ειρήνη Παπαδημητρίου, «Μνήμες» Gallery 7, Σόλωνος 20 και Βουκουρεστίου
Διάρκεια έκθεσης: 9 Απριλίου - 11 Μαΐου (με εξαίρεση, λόγω της εορτής του Πάσχα, το διάστημα 25-30 Απριλίου) Ώρες λειτουργίας: Τετ./Σαβ.: 11.00-15.00, Τρ./Πεμ./Παρ.: 11.00-14.00 και 18.00-21.00
