Το πολυαναμενόμενο σχέδιό της για ένα ευρωπαϊκό ταμείο ανάκαμψης από την πρωτόγνωρη ύφεση που έχει προκαλέσει η πανδημία του κορωνοϊού σε ολόκληρη την Ε.Ε. αποκάλυψε χθες η Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
Για την Επιτροπή το νέο ταμείο θα πρέπει να φτάσει το ποσό των 750 δισ. και να προστεθεί στον επόμενο πολυετή ευρωπαϊκό προϋπολογισμό, ο οποίος -σύμφωνα με την αναθεωρημένη πρόταση της Επιτροπής που κατατέθηκε επίσης χθες- θα έχει ύψος 1,1 τρισ.
Η Επιτροπή ονόμασε το νέο εργαλείο "Νέα Γενιά της Ε.Ε." (Next Generation EU) θέλοντας να επισημάνει ότι πρόκειται για ένα βήμα μπροστά σε ό,τι αφορά την ευρωπαϊκή ενοποίηση, αλλά και ότι στόχος είναι να ανταποκριθεί στις προκλήσεις του μέλλοντος, όπως η καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής και η ψηφιακή μετάβαση.
Η βασική καινοτομία του νέου εργαλείου ανάκαμψης έγκειται στο ότι η Επιτροπή θα είναι αυτή που θα προσφύγει στις αγορές προκειμένου να μαζέψει αυτά τα χρήματα εξ ονόματος όλων των κρατών - μελών, τα οποία θα διανείμει στις χώρες της Ε.Ε. μέσω επιδοτήσεων (500 δισ.) και μέσω δανείων (250 δισ.)
Όπως αναφέρεται στην ανακοίνωση, τα κεφάλαια αυτά θα πρέπει να χρηματοδοτήσουν μια δίκαιη κοινωνικοοικονομική ανάκαμψη, την αναζωογόνηση της ενιαίας αγοράς με ισότιμους όρους ανταγωνισμού, καθώς και επενδύσεις σε καίριους τομείς για την Ένωση, όπως την πράσινη και την ψηφιακή μετάβαση, οι οποίες αποτελούν "το κλειδί για τη μελλοντική ευημερία και ανθεκτικότητα της Ευρώπης".
Στο πλάνο της Επιτροπής περιλαμβάνεται και η αύξηση των ιδίων πόρων στο 2% του ΑΕΠ, έναντι 1,2% που ισχύει σήμερα. Αυτοί οι πόροι θα μπορούσαν να προέλθουν από την επέκταση του συστήματος εμπορίας εκπομπών, έναν νέο φόρο διοξειδίου του άνθρακα στα φθηνά προϊόντα εισαγωγής από το εξωτερικό που βλάπτουν το κλίμα ή τη φορολόγηση των ψηφιακών "γιγάντων".
Εάν γίνει αποδεκτή, η πρόταση αυτή αντιπροσωπεύει το μεγαλύτερο πρόγραμμα οικονομικής ανάκαμψης στην ιστορία της Ε.Ε. και λαμβάνει υπόψη το αίτημα των χωρών που χτυπήθηκαν περισσότερο από τον κορωνοϊό για αλληλεγγύη και για μια κοινή ευρωπαϊκή απάντηση. Στο πλαίσιο αυτό, η Ιταλία και η Ισπανία αναμένεται να λάβουν τη μερίδα του λέοντος από το ταμείο.
Όπως σημείωσε χθες η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα Φον Ντερ Λάιεν, θα επωφεληθούν σημαντικά και οι χώρες που μπορεί να μην είχαν τις περισσότερες απώλειες ανθρώπινων ζωών, αλλά οι οικονομίες τους στηρίζονται σε τομείς όπως ο τουρισμός, οι μεταφορές κ.λπ. που επλήγησαν σημαντικά.
Η Επιτροπή ανάμεσα σε Γαλλία, Γερμανία και τους "τέσσερις σφιχτοχέρηδες"
Την περασμένη εβδομάδα η Γερμανία προκάλεσε έκπληξη παρουσιάζοντας μια κοινή πρόταση με τη Γαλλία για τη δημιουργία ενός ταμείου ανάκαμψης, καθαρά επιχορηγήσεων, που θα φτάνει τα 500 δισ. ευρώ.
Στη συνέχεια όμως οι λεγόμενοι "τέσσερις σφιχτοχέρηδες" της Ε.Ε., Αυστρία, Δανία, Σουηδία, Ολλανδία, εξέφρασαν σοβαρές διαφωνίες ως προς το κομμάτι των επιδοτήσεων ζητώντας "δάνεια για δάνεια". Η Επιτροπή "απάντησε" χθες με έναν συνδυασμό επιδοτήσεων και δανείων, σε αναλογία όμως δύο προς ένα.
"Ο ευρωπαϊκός προϋπολογισμός πάντα αφορούσε επιδοτήσεις. Δεν είναι κάτι καινούργιο. Επιδοτήσεις για στοχευμένες επενδύσεις και μεταρρυθμίσεις για περισσότερη συνοχή και σύγκλιση του επιπέδου διαβίωσης στην Ευρώπη" υπογράμμισε χθες η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα Φον Ντερ Λάιεν ενώπιον της Ολομέλειας του Ευρωκοινοβουλίου.
Διαβεβαίωσε παράλληλα ότι αυτά τα κεφάλαια "δεν έχουν σχέση με τα χρέη του παρελθόντος", αλλά πρόκειται για "κοινή επένδυση στο μέλλον" και θα αφορούν κυρίως επενδύσεις στους τομείς ευρωπαϊκής προτεραιότητας.
Έκκληση Φον Ντερ Λάιεν
Η Φον Ντερ Λάιεν απηύθυνε μάλιστα έκκληση "να αφήσουμε πίσω τις προκαταλήψεις και να επανεφεύρουμε τη δύναμη της ιδέας μιας ενωμένης Ευρώπης". "Σε όσους φοβούνται το κόστος της επένδυσης λέω ότι το κόστος της αδράνειας θα είναι πολύ μεγαλύτερο" τόνισε.
Κληθείσα να σχολιάσει τη στάση των τεσσάρων "σφιχτοχέρηδων" και να αποκαλύψει πώς σκοπεύει να τους μεταπείσει, η πρόεδρος της Επιτροπής σημείωσε ότι η πρότασή της είναι "μια νέα προσέγγιση", που όμως βασίζεται στους κανόνες του ευρωπαϊκού προϋπολογισμού, που τους "εμπιστεύονται όλοι".
Η ίδια συνέχισε απαριθμώντας τα σημεία των προτάσεων των "τεσσάρων" που έχει ενσωματώσει στην πρόταση της Επιτροπής, όπως ότι το Ταμείο θα είναι "εμπροσθοβαρές και προσωρινό", ότι θα συνδεθεί με το ευρωπαϊκό εξάμηνο, προκειμένου να διασφαλιστεί ότι τα κράτη - μέλη θα λάβουν τα κονδύλια στη βάση εθνικών προγραμμάτων ανάκαμψης που θα αντανακλούν τις προτεραιότητες της Ε.Ε. και ότι δεν πρόκειται να οδηγήσει σε αμοιβαιοποίηση χρέους.
Συγκεκριμένα εξήγησε ότι ο μηχανισμός δανεισμού και αποπληρωμής των δανείων θα διασφαλίζει ότι το κάθε κράτος μέλος θα έχει τον "έλεγχο" του ποσοστού που είναι υπ’ ευθύνη του.
Αρχίζει η "μάχη" των διαπραγματεύσεων
H μάχη των διαπραγματεύσεων μεταξύ των διαφορετικών πλευρών αναμένεται να αρχίσει αμέσως με σκοπό να επιτευχθεί συμφωνία μέχρι τον Ιούλιο, σύμφωνα με την ανακοίνωση της Επιτροπής. Αυτό θα είναι σίγουρα μια φιλόδοξη πλην αναγκαία προσδοκία, καθώς όλοι συμφωνούν πως υπάρχει επείγουσα ανάγκη να αντιμετωπιστούν το συντομότερο δυνατόν οι επιπτώσεις της κρίσης.
Ωστόσο είναι ακόμα "νωπές" οι μνήμες από το μεγάλο χάσμα που χώριζε τον Φεβρουάριο τα μέλη του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου σε ό,τι αφορά τον επόμενο πολυετή προϋπολογισμό της Ε.Ε. Τότε ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ είχε προτείνει ως συμβιβασμό το ύψος του να φτάσει το 1,095 τρισ., ενώ η πρόταση της Επιτροπής από το 2018 έφτανε το 1,135 τρισ., με το Ευρωκοινοβούλιο να απαιτεί σαφώς περισσότερα.
"Θα θέσουμε το ζήτημα στο τακτικό Ευρωπαϊκό Συμβούλιο στις 19 Ιουνίου 2020. Πρέπει να γίνουν τα πάντα για να επιτευχθεί συμφωνία πριν από τις καλοκαιρινές διακοπές. Οι πολίτες και οι επιχειρήσεις μας έχουν πληγεί σοβαρά από την πανδημία. Χρειάζονται στοχοθετημένη ανακούφιση χωρίς καθυστέρηση" δήλωσε χθες ο Σ. Μισέλ απευθύνοντας έκκληση προς τα κράτη - μέλη να εργαστούν με "εποικοδομητικό" τρόπο για έναν "συμβιβασμό".
Θετικές οι μεγάλες ομάδες του Ευρωκοινοβουλίου
Ακύρωση του χρέους της κρίσης ζητά η Ευρωπαϊκή Αριστερά
Η συμπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Ενωτικής Αριστεράς Μανόν Ομπρί επέκρινε την επιμονή σε λογικές του παρελθόντος, που "εξάντλησαν" τα συστήματα δημόσιας υγείας και ζήτησε ευρωομόλογα στο διηνεκές για τα κράτη - μέλη της Ε.Ε.
Σε μια σχετικά κοινή γραμμή φαίνεται πως βρίσκεται η πλειοψηφία των πολιτικών ομάδων του Ευρωκοινοβουλίου σε ό,τι αφορά την πρόταση της Επιτροπής για το νέο ταμείο ανάκαμψης, αν και δεν λείπουν οι διαφορές στην ανάγνωση των στόχων και των προθέσεων του σχεδίου.
Η πρόεδρος της Επιτροπής Ούρσουλα Φον Ντερ Λάιεν επέλεξε να παρουσιάσει τις προτάσεις της πρώτα στο Ευρωκοινοβούλιο αναγνωρίζοντας τη σημασία της στήριξης των ευρωβουλευτών στη μάχη με το Συμβούλιο. Είναι χαρακτηριστικό ότι, ενώ η Επιτροπή παρουσιάζει την πρότασή της ως "άλμα" στην ευρωπαϊκή ολοκλήρωση, διατηρεί κάποιες οικονομικές "αγκυλώσεις" του παρελθόντος προκειμένου να καταστεί δυνατόν να πείσει τους πιο ακραίους νεοφιλελεύθερους.
Αυτές τις "αγκυλώσεις" επισήμανε χθες η συμπρόεδρος της πολιτικής ομάδας της Ευρωπαϊκής Ενωτικής Αριστεράς Μανόν Ομπρί τονίζοντας πως η τρέχουσα κρίση έχει τις "ρίζες" της σε πολιτικές του παρελθόντος που μεταξύ άλλων "εξάντλησαν" τα συστήματα δημόσιας Υγείας.
"Αντί να αποτελεί καθαρή τομή σε σχέση με τα δόγματα του παρελθόντος", το σχέδιο για το ταμείο ανάκαμψης μένει "στη μέση" είπε χαρακτηριστικά χαιρετίζοντας από τη μια τις νέες προτάσεις για τους ιδίους πόρους, αλλά ζητώντας παράλληλα την ακύρωση του χρέους της κρίσης και ευρωομόλογα στο διηνεκές για τα κράτη - μέλη της Ε.Ε.
Αναφορά Βέμπερ σε μεταρρυθμίσεις...
Το Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα, διά του επικεφαλής του Μάνφρεντ Βέμπερ, δήλωσε πως θα στηρίξει τις προτάσεις της Επιτροπής υπογραμμίζοντας την ανάγκη να δώσει η Ευρώπη "μια δυνατή απάντηση" ότι "μαζί θα ανταποκριθούμε" στις προκλήσεις αυτής της κρίσης.
Σε ό,τι αφορά τον δανεισμό της Επιτροπής από τις αγορές σχολίασε ότι υπάρχει "εγγύηση" πως "δεν θα δώσουμε λεφτά για παλιά προβλήματα", αλλά "για νέες ιδέες", υπογραμμίζοντας την ανάγκη να πειστούν και οι 27 χώρες να στηρίξουν αυτήν την ιδέα. Μάλιστα επισήμανε πως η σύνδεση με το Ευρωπαϊκό Εξάμηνο σημαίνει πως όλοι θα σεβαστούν τις ανάγκες μεταρρυθμίσεων, καθώς "είναι δίκαιο", όπως είπε, "αν ζητάμε βοήθεια", να αποδείξουμε ότι "είμαστε προετοιμασμένοι για το μέλλον".
Σοσιαλιστές: Ειδική πλειοψηφία για τον προϋπολογισμό
Από την πλευρά της η επικεφαλής των Σοσιαλιστών και Δημοκρατών Ιράτκε Γκαρσία Περές ευχαρίστησε τη Φον Ντερ Λάιεν για τη "φιλόδοξη πρόταση" και που έδωσε στο Ε.Κ. "τον ρόλο που του αξίζει" στο σχεδιασμό του πακέτου ανάκαμψης.
Προειδοποιώντας, μάλιστα, ότι διακυβεύεται η επιβίωση του ευρωπαϊκού οικοδομήματος, προέτρεψε το Συμβούλιο να εγκρίνει τον πολυετή προϋπολογισμό της Ε.Ε. με ειδική πλειοψηφία για να αποφευχθεί να κρατηθεί ολόκληρη η Ένωση "όμηρος" τεσσάρων κρατών - μελών που προτιμούν την εθνική από την ευρωπαϊκή απάντηση.
Φιλελεύθεροι: "Η Ε.Ε. δεν είναι μηχανή μετρητών"
Εκπροσωπώντας τους Φιλελεύθερους του Renew Europe, o Ντάτσιαν Τσιόλος καλωσόρισε την πρόταση, υπογραμμίζοντας ωστόσο ότι "η Ε.Ε. δεν είναι μηχανή μετρητών" και ότι η "αλληλεγγύη έρχεται μαζί με αξίες".
Πράσινοι: Όχι σε λογικές λιτότητας
Η συμπρόεδρος των Πρασίνων Σκα Κέλερ δήλωσε υπέρ της προσέγγισης της Επιτροπής, τονίζοντας όμως ότι "δεν πρέπει να επαναλάβουμε τα μεγάλα λάθη του παρελθόντος και να αναγκάσουμε τις χώρες σε λιτότητα και τυφλές ιδεολογίες της αγοράς". Αντ' αυτού, είπε, "πρέπει να διασφαλίσουμε ότι τα χρήματα επενδύονται καλά σε έργα που θα βοηθήσουν μακροπρόθεσμα, θα δημιουργήσουν θέσεις εργασίας και θα σώσουν τον έναν πλανήτη που έχουμε".
Κατά Λεπέν, Σαλβίνι, AfD
Η πολιτική ομάδα των Ευρωπαίων Συντηρητικών και Μεταρρυθμιστών δεν παρέλειψε να τονίσει την ανάγκη να υπάρχουν "προϋποθέσεις" και να προστατευθούν οι επιχειρήσεις, ενώ "τρέλα" χαρακτήρισε το σχέδιο της Επιτροπής η ακροδεξιά ομάδα Ταυτότητα και Δημοκρατία (της Μαρίν Λεπέν, του Σαλβίνι και της Εναλλακτικής για τη Γερμανία) υποστηρίζοντας πως η Επιτροπή θέλει να "ξοδέψει σαν να μην υπάρχει αύριο".
Στηρίξτε την έγκυρη και μαχητική ενημέρωση. Στηρίξτε την Αυγή. Μπείτε στο syndromes.avgi.gr και αποκτήστε ηλεκτρονική συνδρομή στο 50% της τιμής.
