Της Κάκης Μπαλή
Τελικά δεν ήταν και τόσο “καλά προετοιμασμένες” οι διαπραγματεύσεις της ηγεσίας της Ε.Ε. με τον Τούρκο Πρόεδρο για μια νέα συμφωνία για το προσφυγικό, όσο διαβεβαίωνε προχθές δημοσίως η Μέρκελ τον Μητσοτάκη στο Βερολίνο. Προφανώς, η απόσταση μεταξύ των επιθυμιών του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν και αυτών της Ευρωπαϊκής Ένωσης είναι τεράστια.
Και για να γεφυρωθεί, ο Ερντογάν καλεί την ερχόμενη Τρίτη στην Κωνσταντινούπολη αυτούς που -θεωρεί ότι- κάνουν κουμάντο στην Ευρώπη. Την καγκελάριο Μέρκελ και τον Γάλλο Πρόεδρο Μακρόν. Πιθανόν και τον Βρετανό πρωθυπουργό, καθώς ο Ερντογάν δεν θέλει να συζητήσει μόνο τη “δίκαιη κατανομή” των βαρών στο προσφυγικό, αλλά και την κατάσταση στη Συρία.
Οπότε θέλει τη Βρετανία ως τη φιλική του χώρα στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ και στο ΝΑΤΟ - κι όχι ως πρώην μέλος της Ένωσης.
Βέβαια, η Ελλάδα δεν έχει την πολυτέλεια να απουσιάζει από τη μάζωξη του Ερντογάν. Ο Τούρκος Πρόεδρος είχε διαμηνύσει, με περισσή υποκρισία, ότι δεν έχει καμία διάθεση να μιλήσει με τον Μητσοτάκη, επειδή “δεν έχει διαβάσει την Οικουμενική Διακήρυξη για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα” - σε αντίθεση με τον ίδιο άραγε;
Σύμφωνα με κυβερνητικούς κύκλους, η Αθήνα κάνει ό,τι μπορεί για να βρεθεί στο τραπέζι, “διατηρεί όλους τους διπλωματικούς διαύλους ανοιχτούς”. Το ερώτημα είναι εάν πράγματι μπορεί - καθώς δεν είχε δείξει τους προηγούμενους μήνες μεγάλη πρεμούρα να αποκαταστήσει μια ανοιχτή γραμμή στο κορυφαίο επίπεδο.
Τουλάχιστον έχει την τύχη η αξιωματική αντιπολίτευση να την πιέζει σ’ αυτή την κατεύθυνση, ενθαρρύνοντάς την να το κάνει, αντί να της βάζει τρικλοποδιές, όπως έκανε η Ν.Δ. στην κυβέρνηση Τσίπρα.
Η παρουσία της Αθήνας
Εν πάση περιπτώσει, η Αθήνα θα πρέπει να είναι παρούσα σ’ αυτή τη διαπραγμάτευση. Διότι η κάθε πλευρά έχει τα δικά της συμφέροντα - και τα συμφέροντα της Ε.Ε. δεν είναι ενιαία.
Ο Ερντογάν χρειάζεται επειγόντως χρήματα για την περίθαλψη, τη στέγαση και την εκπαίδευση των προσφύγων. Όπως και το 2016, θέλει οι Ευρωπαίοι να τον πληρώσουν για να τους κρατήσει στην Τουρκία. Πιέζοντας τα σύνορα στον Έβρο θέλησε να τους θυμίσει ότι μπορεί κι αλλιώς. Και το μήνυμα που επιμένει να στέλνει στην Ελλάδα -μιλώντας, ωστόσο, στη νύφη για να το ακούει η πεθερά- είναι “εγώ δεν κλείνω τα σύνορα, άνοιξε κι εσύ τα δικά σου και στείλ’τους παραπέρα”.
Χρήματα θα πάρει ο Ερντογάν - και πιέζει την Ε.Ε. να τα πάρει και να τα κάνει κουμάντο αυτός. Όπως πιέζει να τηρηθεί η ευρωπαϊκή υπόσχεση από το 2016 για την κατάργηση της βίζας για τους Τούρκους πολίτες. Όπως πιέζει για επέκταση της τελωνειακής ένωσης Ε.Ε. - Τουρκίας.
Όπως πιέζει για τη στήριξη της Ευρώπης, ώστε να στήσει μόνιμες κατοικίες για τους Σύρους πρόσφυγες στο Ιντλίμπ. Αλλά, όσο σπρώχνει τους πρόσφυγες στον Έβρο, συμφωνία με την Ε.Ε. δεν μπορεί να υπάρξει, -υποθέτουμε ότι- δεν θα το επιτρέψει η Αθήνα. Από κει και πέρα το παζάρι θα είναι σκληρό - και θα απαιτηθούν συμβιβασμοί κι από την τουρκική κι από την ευρωπαϊκή πλευρά.
