Live τώρα    
18°C Αθήνα
ΑΘΗΝΑ
Ελαφρές νεφώσεις
18 °C
15.1°C19.8°C
3 BF 56%
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
Σποραδικές νεφώσεις
16 °C
14.7°C17.0°C
1 BF 75%
ΠΑΤΡΑ
Αίθριος καιρός
16 °C
14.8°C17.1°C
3 BF 66%
ΗΡΑΚΛΕΙΟ
Ελαφρές νεφώσεις
15 °C
14.8°C17.5°C
1 BF 58%
ΛΑΡΙΣΑ
Αίθριος καιρός
14 °C
13.9°C16.9°C
0 BF 62%
Για μια εξωτερική πολιτική ανοιχτών οριζόντων
  • Μείωση μεγέθους γραμματοσειράς
  • Αύξηση μεγέθους γραμματοσειράς
Εκτύπωση

Για μια εξωτερική πολιτική ανοιχτών οριζόντων

Τι σημαίνει «προοδευτική εξωτερική πολιτική»; Εύκολη απάντηση στο ερώτημα αυτό δεν υπάρχει. Πάντως, σίγουρα δεν σημαίνει αδράνεια, αμηχανία και ένα συνεχές «παρευρίσκεται και χαιρετίζει», όπως την αντιλαμβάνεται σήμερα η κυβέρνηση της Ν.Δ.

Τις δικές τους απαντήσεις στο ερώτημα, που είναι ακόμη πιο «καυτό» στον σημερινό εξαιρετικά ρευστό κόσμο, έδωσαν χθες από το βήμα της εκδήλωσης που διοργάνωσε το Ινστιτούτο Εναλλακτικών Πολιτικών ΕΝΑ ο Νίκος Κοτζιάς, πρόεδρος της κίνησης «Πράττω» και πρώην υπουργός Εξωτερικών, ο Γιάννης Δραγασάκης, βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ και πρώην αντιπρόεδρος της κυβέρνησης, και η Μαριλένα Κοππά, πολιτική επιστήμονας και πρώην ευρωβουλευτής με το ΠΑΣΟΚ.

Οι απόψεις που ακούστηκαν ήταν σε πολλά συμπληρωματικές και η συζήτηση άκρως ενδιαφέρουσα, καθώς ανέλυε όλα τα μεγάλα ζητήματα που καλείται να αντιμετωπίσει η ελληνική εξωτερική πολιτική σε έναν κόσμο που αλλάζει, στο πλαίσιο μιας παγκοσμιοποίησης που αυξάνει εκρηκτικά τις ανισότητες, σε ένα περιβάλλον γεμάτο αυταρχικούς ηγέτες νέας κοπής, σε κοινωνίες φοβισμένες, με ευήκοα ώτα στους νέους εθνικισμούς.

Αναδείχθηκε δε περίτρανα ότι στον τομέα της εξωτερικής πολιτικής -αυτό άλλωστε ήταν το θέμα- η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ αποδείχθηκε και έτοιμη και αποτελεσματική. Και η διάδοχός της, μέχρι στιγμής τουλάχιστον, ανίκανη να χτίσει πάνω στις πρωτοβουλίες και τα επιτεύγματα της προκατόχου της.

Κάν’ το όπως ο Τσίπρας

Ο Δραγασάκης υπενθύμισε ότι το 2015 η Ελλάδα ήταν μια χώρα - «μαύρο πρόβατο» και μέσα σε μόλις τέσσερα χρόνια «μπόρεσε να αναστρέψει αυτή την εικόνα και να αναδειχθεί ως παράγοντας ειρήνης και σταθερότητας στην περιοχή- κι αυτό δεν έχει να κάνει μόνο με τη Συμφωνία των Πρεσπών». Απαντώντας στο ερώτημα «τι είναι αριστερό» -και στην εξωτερική πολιτική- υποστήριξε ότι «αριστερή πολιτική είναι να διευρύνουμε τα όρια, τα όρια του εφικτού που δεν είναι αμετακίνητα». Με τόλμη, με θάρρος και με αίσθηση ευθύνης για την επίλυση προβλημάτων.

Ένα τέτοιο επί δεκαετίες άλυτο πρόβλημα ήταν το «Μακεδονικό», η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ το έλυσε και σήμερα η Συμφωνία των Πρεσπών «είναι πολύτιμο κεκτημένο και για τις δυο χώρες» και «υπηρετεί τις στρατηγικές επιλογές της Ελλάδας». Κι επειδή η γαλλική άρνηση να δοθεί ημερομηνία έναρξης διαπραγματεύσεων στις χώρες των δυτικών Βαλκανίων «έχει αρνητικές συνέπειες για όλους, για τις ίδιες και για την Ευρώπη», ο Δραγασάκης αναρωτήθηκε «τι θέση θα πάρει ο Μητσοτάκης όταν ο Ιταλός πρωθυπουργός ζητήσει να επανέλθει το θέμα στην επόμενη σύνοδο».

Θα μπορούσε να το «κάνει όπως ο Τσίπρας», να βγει μπροστά, να πάρει πρωτοβουλίες, να πατήσει πάνω στις προτάσεις που σχεδιάστηκαν -π.χ. για την περιφερειακή συνεργασία και τη βαλκανική συνανάπτυξη- και είναι ώριμες να εφαρμοστούν.

Η αδράνεια δεν είναι λύση

Ο Νίκος Κοτζιάς, αρχιτέκτονας της Συμφωνίας των Πρεσπών, προχώρησε ένα βήμα παραπάνω. Ανήγγειλε μια πρωτοβουλία σε συνεργασία με νυν και πρώην υπουργούς Εξωτερικών της Ε.Ε. που θεωρούν εξίσου «τεράστιο λάθος» την άρνηση Μακρόν να δώσει τώρα ημερομηνία, ώστε να πιεστεί η Γαλλία να αλλάξει τη στάση της.

«Η αδράνεια δεν είναι λύση» τόνισε και κάλεσε την κυβέρνηση -η οποία «ως τώρα δεν λέει τι θέλει εκείνη, μας λέει τι θέλει ο Μακρόν»- να υποστηρίξει με τη σειρά της την πρωτοβουλία της Ιταλίας, να κάνει συμμαχίες με όσους μπορεί για τα Βαλκάνια και να ανεβάσει το κόστος διαπραγμάτευσης για τον Μακρόν.

Για τον Κοτζιά το ζητούμενο είναι να αναζητάς τη λύση κι όχι «να ζεις από το πρόβλημα». Ο δικός του ορισμός για την προοδευτική εξωτερική πολιτική είναι να είναι ενεργητική κι όχι παθητική, να είναι πολυδιάστατη και να συνδυάζει τον ρεαλισμό με το όραμα. Την πολυπλοκότητα του σήμερα με τις ιδέες του Ρήγα Φεραίου για τα Βαλκάνια για παράδειγμα. Να μην φοβάται τις λύσεις που συγκαθορίζει και μπορεί να εφαρμόσει. Να είναι έξυπνη, διαβασμένη και πατριωτική -«πατριωτισμός είναι αυτός που πετυχαίνει προς όφελος της χώρας»- και να απεγκλωβίζεται από την αρνητική ατζέντα.

«Δεν αρκεί να συναντιόμαστε με τους άλλους, να λέμε τις θέσεις μας και να αποχωρούμε, πρέπει να αναζητούμε λύσεις ή έστω να σταθμίζουμε εάν μας συμφέρει να λυθεί το όποιο πρόβλημα» είπε.

Οι απαραίτητες συμμαχίες

Ειδικά για τις ελληνοτουρκικές σχέσεις ο Κοτζιάς υποστήριξε ότι «πρέπει να αλλάξουμε τους συσχετισμούς δυνάμεων με την Τουρκία. Χρειαζόμαστε συμμαχίες, δεν μπορούμε να πάμε μόνοι μας», επισημαίνοντας, ωστόσο, ότι «ποτέ δεν επαφίεις την ασφάλεια σου στα χέρια άλλων».

Αντίστοιχη είναι η ανάλυση της Μαριλένας Κοππά για την Τουρκία. Η αν. καθηγήτρια Συγκριτικής Πολιτικής στο Πάντειο Πανεπιστήμιο υποστήριξε ότι σήμερα η Τουρκία θέτει τη δική της ατζέντα, δεν νιώθει δεσμευμένη από τη Ε.Ε. ούτε από το διεθνές δίκαιο και παζαρεύει και με τις ΗΠΑ ως ίσος προς ίσο. Είναι μια περιφερειακή δύναμη που πλέει σε αχαρτογράφητα νερά, ένας γίγαντας με πήλινα πόδια -την οικονομία της σε κρίση- και γι’ αυτό επικίνδυνη.

Εκτιμά, λοιπόν, ότι «η Ελλάδα την κρίσιμη ώρα θα είναι μόνη της με την Τουρκία» κι ότι μόνο με συμμαχίες και με ανοιχτούς τους διαύλους της επικοινωνίας μπορεί η χώρα μας να την αντιμετωπίσει. Το ζητούμενο για την Κοππά είναι «εξωτερική πολιτική ανοιχτών οριζόντων, όπως με την κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ».

Ο δικός της ορισμός για την «προοδευτική εξωτερικη πολιτική» ήταν να είναι αντιεπεμβατική, ενεργητική, αντιμιλιταριστική, οικολογική, πολυμερής, πολυδιάστατη και πατριωτική με την έννοια του συνταγματικού πατριωτισμού. Και με το βλέμμα στη σημερινή κυβέρνηση υπογράμμισε: «Καλοί οι εορτασμοί για το 1821, αλλά αυτό που χρειαζόμαστε είναι μια στρατηγική για το μέλλον, που δεν θα διαμορφώνεται με λαϊκισμό στα τηλεπαράθυρα».

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΓΝΩΜΕΣ

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

EDITORIAL

ΑΝΑΛΥΣΗ

SOCIAL