Live τώρα    
19°C Αθήνα
ΑΘΗΝΑ
Ελαφρές νεφώσεις
19 °C
16.2°C20.7°C
2 BF 53%
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
Αίθριος καιρός
17 °C
15.2°C17.7°C
1 BF 74%
ΠΑΤΡΑ
Αίθριος καιρός
16 °C
14.8°C16.6°C
3 BF 68%
ΗΡΑΚΛΕΙΟ
Ελαφρές νεφώσεις
17 °C
16.0°C18.0°C
2 BF 59%
ΛΑΡΙΣΑ
Αίθριος καιρός
16 °C
15.9°C15.9°C
0 BF 55%
Η αλήθεια γύρω από το άσυλο και οι ιδεοληψίες της Ν.Δ.
  • Μείωση μεγέθους γραμματοσειράς
  • Αύξηση μεγέθους γραμματοσειράς
Εκτύπωση

Η αλήθεια γύρω από το άσυλο και οι ιδεοληψίες της Ν.Δ.

Ιφιγένεια Καμτσίδου, αναπληρώτρια καθηγήτρια Συνταγματικού Δικαίου στη Νομική Σχολή του ΑΠΘ

«Το άσυλο θα καταργηθεί με τον πρώτο νόμο μας. Αποτελεί δέσμευσή μου αδιαπραγμάτευτη. Θα επιστρέψουμε στο καθεστώς που ίσχυε το 2011» ήταν η εξαγγελία του Κυριάκου Μητσοτάκη που θα γίνει «πράξη» με το πρώτο νομοσχέδιο της κυβέρνησης την ερχόμενη εβδομάδα. Το αφήγημα της «διάχυτης βίας και ανομίας» στα ελληνικά πανεπιστήμια, τα οποία παρουσιάζονται αδιακρίτως ως κέντρα παραγωγής εγκληματιών και όχι επιστημόνων, στηρίζεται περισσότερο στην ιδεολογική εμμονή της κυβέρνησης να καταργήσει το άσυλο παρά στην πρόθεσή της να αντιμετωπίσει αποτελεσματικά τα φαινόμενα ανομίας και παραβατικότητας, όπου αυτά εντοπίζονται.

Παρά τις προσπάθειες της Ν.Δ. να παρουσιάσει το πανεπιστημιακό άσυλο ως το βασικό όχημα για τη δήθεν «έκρηξη» της ανομίας στα ΑΕΙ, είναι γεγονός ότι η κατάργηση του ασύλου την εξαετία 2011-2017 δεν συντέλεσε στη μείωση των κρουσμάτων παραβατικότητας. Αντιθέτως, τα περιστατικά παρουσιάζουν σημαντικές αυξομειώσεις ανά χρονιά.

Ενδεικτική είναι η έρευνα του Πανεπιστημίου Μακεδονίας (Ανομία στα ελληνικά ΑΕΙ, Μάιος 2018), σύμφωνα με την οποία δεν είναι ξεκάθαρο το κατά πόσο η κατάργηση του ασύλου ελάττωσε τα περιστατικά παραβατικότητας και ανομίας εντός των ιδρυμάτων το διάστημα 2011-2017.

Είναι αξιοσημείωτο ότι, ένα χρόνο μετά την κατάργηση του ασύλου από την τότε υπουργό Άννα Διαμαντοπούλου, η χρονιά 2012 αποτέλεσε τη χρονιά - «ρεκόρ» παραβατικότητας με πάνω από 95 περιστατικά να λαμβάνουν χώρα εντός των πανεπιστημίων, ενώ το 2014 τα περιστατικά ήταν υπερδιπλάσια σε σχέση με το 2015 και 2016. Σύμφωνα με την έρευνα, «κατά τον πρώτο χρόνο έπειτα από την εφαρμογή του νόμου Διαμαντοπούλου, τα περιστατικά βίας πολλαπλασιάστηκαν και η εφαρμογή του νόμου υπονομεύτηκε». Ειδικότερα, το 2014 σημειώθηκαν 39 περιστατικά, 77 το 2014, 31 το 2015, 31 το 2016 και 46 το 2017.

Σύμφωνα με την ίδια έρευνα, το διάστημα 2011-2017 καταγράφηκαν συνολικά 358 περιστατικά ανομίας σε 19 ιδρύματα, ενώ την «πρωτιά» κατέχει το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης με 113 κρούσματα και ακολουθούν το Πανεπιστήμιο Αθηνών, το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο και το Οικονομικό Πανεπιστήμιο.

«Πραγματικά, σε ορισμένα πανεπιστημιακά ιδρύματα, ιδίως σε αυτά που λειτουργούν στο κέντρο των μεγάλων πόλεων, αναπτύσσονται φαινόμενα εγκληματικότητας, ανάλογα με αυτά που ενδημούν στο αστικό περιβάλλον τους. Υπάρχει, όμως, κάποια σχέση ανάμεσα στην ανάγκη καταπολέμησης της εγκληματικότητας και στην κατάργηση του πανεπιστημιακού ασύλου; Μπορεί ο νομοθέτης, καταργώντας το άσυλο, να εξασφαλίσει την ειρήνη που είναι αναγκαία για την πραγμάτωση του ακαδημαϊκού έργου και έτσι να δικαιολογήσει την θυσία μιας κρίσιμης διάστασης της ακαδημαϊκής ελευθερίας;» διερωτάται στην «Α» η Ιφιγένεια Καμτσίδου, αναπληρώτρια καθηγήτρια Συνταγματικού Δικαίου στη Νομική Σχολή του ΑΠΘ.

«Η κυβέρνηση και τα ΜΜΕ απαντούν θετικά, ενσωματώνοντας στην πρότασή τους μια θεμελιώδη και επικίνδυνη πλάνη», συμπληρώνει και τονίζει ότι «το πανεπιστημιακό άσυλο δεν αποτελεί αντικειμενικό κανόνα που εξαιρεί τους πανεπιστημιακούς χώρους από την έννομη τάξη». Αναφερόμενη στον ισχύοντα νόμο για το άσυλο (4485/2017) η κ. Καμτσίδου εξηγεί ότι «οι άδικες πράξεις που διαπράττονται σε χώρους του πανεπιστήμιου παραμένουν άδικες και τιμωρούνται όπως ορίζει ο νόμος, τούτο που διαφοροποιείται είναι ο τρόπος άμεσης αντιμετώπισής τους, δηλαδή για τα κακουργήματα μπορεί να επέμβει η αστυνομία χωρίς άδεια των πανεπιστημιακών αρχών, ενώ το ίδιο δεν συμβαίνει για τα πλημμελήματα. Πρόκειται για ρύθμιση που εξασφαλίζει ότι η παρέμβαση της πολιτείας για την καταστολή του εγκλήματος δεν περιορίζει αυθαίρετα την απόλαυση της ακαδημαϊκής ελευθερίας. Για τον λόγο αυτό, δίνει την εξουσία στα όργανα του πανεπιστημίου να αξιολογήσουν τις συνέπειες των πράξεων χαμηλής σχετικά ποινικής απαξίας στις ακαδημαϊκές διαδικασίες και να συνυπολογίσουν τις επιπτώσεις μιας άμεσης επέμβασης της αστυνομικής δύναμης στην πανεπιστημιακή ζωή» αναφέρει.

Με τη νέα διάταξη της κυβέρνησης -για την τελική μορφή της οποίας ελάχιστα γνωρίζουμε-, «στο πανεπιστήμιο θα ισχύει ό,τι ισχύει σε κάθε δημόσιο χώρο της χώρας» όπως δήλωσε σχετικά η υπουργός Παιδείας Νίκη Κεραμέως, διευκρινίζοντας ότι οι πολίτες θα μπορούν με ένα τηλεφώνημα να ζητούν την επέμβαση της αστυνομίας. Πού θα ορίζει όμως τα όρια μεταξύ ακαδημαϊκής ελευθερίας και αστυνομικής παρέμβασης;

Σύμφωνα με την κ. Καμτσίδου, μαζί με την κατάργηση του ασύλου θα καταργηθεί και μια πτυχή της ακαδημαϊκής ελευθερίας και παράλληλα «θα περιοριστεί δραστικά το αυτοδιοίκητο των ανώτατων εκπαιδευτικών ιδρυμάτων για να εξαλειφθούν φαινόμενα που ελάχιστα συνδέονται με την προστασία που το σύνταγμα παρέχει στα μέλη της ακαδημαϊκής κοινότητας».

«Το πανεπιστημιακό άσυλο» όπως επισημαίνει «εξασφαλίζει την αναγκαία στάθμιση ανάμεσα στην ακαδημαϊκή ελευθερία και στην ασφάλεια των προσώπων, την προστασία της οποίας διόλου δεν απομειώνει. Όπως η αναγνώριση του οικιακού ασύλου δεν μπορεί να αναγνωριστεί ως αίτιο των κλοπών, των ληστειών ή της κακομεταχείρισης των γυναικών από τους συντρόφους τους, έτσι το πανεπιστημιακό άσυλο δεν αποτελεί πηγή της εγκληματικότητας στα πανεπιστήμια. Η ένταση της τελευταίας είναι πολυπαραγοντική και η αντιμετώπισή της απαιτεί ανάλογη προσέγγιση».

Συνεπώς η κατάργηση του ασύλου εκτιμά ότι «δεν αναμένεται να περιορίσει την παρανομία, αντίθετα μπορεί να αποτελέσει ευκαιρία για περισσότερες εντάσεις. Καθώς η αξιολόγηση των αξιόμεμπτων περιστατικών θα γίνεται από την αστυνομία ή από καθένα που βρίσκεται σε πανεπιστημιακό χώρο, ο έστω δικαιολογημένος φόβος, η προκατάληψη ή η εκ των ενόντων στάθμιση θα θέσουν εκποδών τις θεωρήσεις που σχετίζονται με την ομαλή λειτουργία της ακαδημαϊκής κοινότητας. Η σταθερή παρουσία της αστυνομίας στα πανεπιστήμια θα αποτελεί καθοριστικό παράγοντα των σχέσεων διδασκόντων και διδασκομένων, εξουθενώνοντας σταδιακά ακόμη και τη βασική αξίωση που ενσωματώνει το πανεπιστημιακό άσυλο: την αποχή καθεμιάς δημόσιας ή ιδιωτικής εξουσίας από τις ακαδημαϊκές διαδικασίες» καταλήγει η κ. Καμτσίδου.

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΓΝΩΜΕΣ

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

EDITORIAL

ΑΝΑΛΥΣΗ

SOCIAL