Σεξιστικές επιθέσεις που προέρχονται από αντιλήψεις ριζωμένες στο βαθύ πατριαρχικό πρότυπο δέχτηκαν το τελευταίο διάστημα δύο γυναίκες με τελείως διαφορετικό προφίλ. Η τραγουδοποιός και ερμηνεύτρια, βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ και γραμματέας της Βουλής Ραλλία Χρηστίδου, και η Ιωάννα Τούνη, celebrity μετά τη συμμετοχή της στο ριάλιτι μόδας "My Style Rocks", μοντέλο και influencer στα social media.
Οι επιθέσεις στις δύο γυναίκες έχουν κοινή αφετηρία: λοιδορήθηκαν και θυματοποιήθηκαν στον δημόσιο λόγο επειδή είναι γυναίκες.
Διαδικτυακό μπούλινγκ
Η Ραλλία Χρηστίδου υπέστη γελοίο φωτομοντάζ, μια αλλοίωση της εικόνας της, που την παρουσιάζει στο βήμα της Βουλής να φοράει ένα διαφανές μαύρο μπούστο. Η παραποιημένη, fake φωτογραφία έκανε τον γύρο του Διαδικτύου συγκεντρώνοντας βρισιές, προσβολές και προπηλακισμό. Στον χορό της σεξιστικής επίθεσης μπήκε και ο πρώην βουλευτής Γρηγόρης Ψαριανός, σεσημασμένος από παλαιότερες ανάλογες συμπεριφορές.
Η πρακτική «slut shaming» που χρησιμοποιείται εδώ έχει στόχο να υποτιμήσει τις γυναίκες οι οποίες θεωρείται ότι παραβιάζουν τις προσδοκίες συμπεριφοράς και εμφάνισης σε θέματα που σχετίζονται με τη σεξουαλικότητα. Εάν πάλι τυχαίνει να μην παραβιάζουν το πατριαρχικό πρότυπο, τι πιο απλό: χακάρουμε μια φωτογραφία, την ξαμολάμε στο Διαδίκτυο και η δουλειά γίνεται.
"Φταις επειδή είσαι γυναίκα"
Η Ιωάννα Τούνη εξομολογήθηκε πόσο πολύ την πλήγωσε η ανάρτηση στο Ίντερνετ ενός βίντεο με προσωπικές της στιγμές από τον τότε σύντροφό της. Παρότι υπήρξε θύμα μιας απάνθρωπης χειρονομίας, που θα περίμενε κανείς να έχει την υποστήριξη όλου του κόσμου, αντιθέτως, πολλοί καταφέρθηκαν εναντίον της θυματοποιώντας την για δεύτερη φορά, αμφισβητώντας την με διάφορα επιχειρήματα, τα οποία κυρίως έχουν να κάνουν με το «ποιόν» της: ότι π.χ. αυτό που προβάλλει είναι επιφανειακό και ανούσιο, ότι είναι χαμηλής αισθητικής ή ότι το κίνητρό της ήταν να προκαλέσει την προσοχή. Από πότε όμως το θύμα μιας παράνομης πράξης πρέπει να αποδεικνύει ηθικό ανάστημα; Ότι υφίσταται μια αδικία δεν πρόκειται να αλλάξει, είτε το κίνητρο είναι η αυτοπροβολή είτε όχι.
Πρόκειται εδώ για την πατριαρχική πρακτική του «victim blaming», που αφορά συνήθως θύματα σεξουαλικής κακοποίησης ή βιασμού ή άλλων επιθετικών πράξεων, απέναντι στα οποία διατυπώνεται δυσπιστία, ενώ συγχρόνως ελαχιστοποιείται η σοβαρότητα της επίθεσης εναντίον τους. Τα θύματα, έτσι, θυματοποιούνται και πάλι από θεσμούς όπως η αστυνομία, τα δικαστήρια, στην ψηφιακή εποχή δε και από τα social media.
Ειρ. Αγαθοπούλου: Οι πατριαρχικές αντιλήψεις δεν έχουν εκλείψει
«Πρόκειται για επιθέσεις με βάση τη διάκριση φύλου. Δεν θα μπορούσε ποτέ να γίνει το φωτομοντάζ που έγινε στη Ρ. Χρηστίδου σε έναν άντρα βουλευτή ή σε έναν άντρα τραγουδοποιό. Και εάν στη θέση της Ι. Τούνη στο βίντεο ήταν ένας άνδρας, κανείς δεν θα είχε πρόβλημα, για μια γυναίκα όμως θεωρείται κατακριτέο» περιγράφει τη βάση του σεξισμού στις δύο επιθέσεις η Ειρήνη Αγαθοπούλου, πρώην πρόεδρος του Κέντρου Ερευνών για Θέματα Ισότητας (ΚΕΘΙ), βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ και α' αντιπρόεδρος της Επιτροπής για θέματα Ισότητας, Νεολαίας και Δικαιωμάτων.
Για ποιο λόγο γίνονται όμως τέτοιου είδους επιθέσεις στις γυναίκες; «Αυτές οι συμπεριφορές είναι πόλεμος απέναντι στη χειραφέτηση των γυναικών. Οι πατριαρχικές αντιλήψεις δεν έχουν εκλείψει και ενοχλούνται από τη γυναικεία παρουσία σε θέσεις που θεωρούνται ανδροκρατούμενες» εξηγεί η Ειρήνη Αγαθοπούλου και προχωρεί παραπέρα: «Η αντίληψη που κυριαρχεί είναι ότι η ανέλιξη των γυναικών περνάει από το χέρι των ανδρών. Μια γυναίκα δεν μπορεί να ανέβει μόνη της, πάντα υπάρχει κάποιος άνδρας που τη στηρίζει» εξηγεί τον φθόνο για τις επιτυχημένες ή προβεβλημένες γυναίκες.
Προσφυγή από τη Ρ. Χρηστίδου
Η Ραλλία Χρηστίδου είναι αποφασισμένη να χρησιμοποιήσει όλα τα ένδικα μέσα. «Θέλω να δείξω ότι δεν μπορούν να μας στοχοποιούν κι εμένα και άλλες συντρόφισσες και συντρόφους, χωρίς συνέπειες» λέει. Προχώρησε έτσι στην κατάθεση μήνυσης στον δημοσιογράφο Κλ. Λοΐζου, ο οποίος δημοσίευσε την παραποιημένη φωτογραφία, παρότι την κατέβασε και ζήτησε συγνώμη. Κι αυτό γιατί οι ακόλουθοί του συνέχισαν να σχολιάζουν προσβλητικά, χωρίς ο ίδιος να παρεμβαίνει. Παράλληλα, έχει στείλει εξώδικο στον Γρ. Ψαριανό, ο οποίος κατέβασε τη φωτογραφία χωρίς να ζητήσει συγνώμη και αφήνοντας τον δήθεν χιουμοριστικό σχολιασμό «Παραλλία». Εάν δεν επανορθώσει όπως πρέπει, τον περιμένει αγωγή.
Η Ραλλία Χρηστίδου αποδίδει την επίθεση στο πρόσωπό της στο
"'αντι-ΣΥΡΙΖΑ μέτωπο', ένα συνονθύλευμα μέσων και ατόμων που εκφράζεται συχνά απολιτικά και χυδαία, έχοντας όμως πάντα πολιτικό επίδικο», όπως λέει. Και πέρα από τον σεξισμό, συμπληρώνει επίσης την παρουσία ενός ακόμη στερεοτύπου, των γυναικών που προέρχονται από τον καλλιτεχνικό χώρο, οι οποίες δεν δικαιούνται να πολιτεύονται. «Την άποψη αυτή την εξέφρασε στη Βουλή ανενδοίαστα ο Γ. Λοβέρδος» επισημαίνει η Ρ. Χρηστίδου και υποστηρίζει πως οι επιθέσεις τέτοιου είδους στις γυναίκες από τον χώρο του πολιτισμού είναι ένα τρόπος να τις πλήξουν, παρότι μπορεί να έχουν κάνει σπουδές στο αντικείμενό τους και να είναι καταξιωμένες στον χώρο τους.
«Μαζί με κάθε Τούνη»
Η Ιωάννα Τούνη, από την άλλη, επέλεξε να πάει στη Μύκονο και να συνεχίσει τις διακοπές της. Ακόμα και αυτό θεωρήθηκε παράπτωμα και δέχθηκε πολλά ειρωνικά σχόλια. Θα πρέπει να δώσει λόγο, δηλαδή, για τον τρόπο που ξεπερνάει τη θλίψη και τα προβλήματά της.
Και εάν η Ραλλία Χρηστίδου έχει πίσω της τον κόσμο του ΣΥΡΙΖΑ, ολόκληρη την αξιωματική αντιπολίτευση να τη στηρίζει, για την Ιωάννα Τούνη υπήρξε συμπαράσταση από τον πολιτικό και τον καλλιτεχνικό κόσμο, αλλά και από πολίτες. Μια υγιής αντίδραση, που πήρε κινηματικό χαρακτήρα κάτω από το σύνθημα «Μαζί με κάθε Τούνη».
Παρότι εντελώς διαφορετική, η στάση και των δύο γυναικών ήταν γενναία, θαρραλέα, επειδή αποφάσισαν να αντιδράσουν και να μιλήσουν δημόσια για δύσκολα θέματα. «Οι γυναίκες που έχουν δημόσιο λόγο πρέπει να βγαίνουν και να καταγγέλλουν δημόσια τέτοιες πρακτικές, οφείλουν να παίρνουν θέση. Με αυτό τον τρόπο ευαισθητοποιούν και ενημερώνουν για θέματα διάκρισης λόγω φύλου και βοηθούν και προστατεύουν τις γυναίκες, αλλά και τα ΛΟΑΤΚΙ άτομα που πέφτουν θύματα σεξισμού» συμπληρώνει η Ειρήνη Αγαθοπούλου.
Η αυθεντική και η μονταρισμένη φωτό της Ραλλίας Χρηστίδου
Στηρίξτε την έγκυρη και μαχητική ενημέρωση. Στηρίξτε την Αυγή. Μπείτε στο syndromes.avgi.gr και αποκτήστε ηλεκτρονική συνδρομή στο 50% της τιμής.
