Live τώρα    
16°C Αθήνα
ΑΘΗΝΑ
Ελαφρές νεφώσεις
16 °C
11.2°C18.1°C
2 BF 63%
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
Αίθριος καιρός
14 °C
10.6°C16.9°C
2 BF 67%
ΠΑΤΡΑ
Ελαφρές νεφώσεις
15 °C
10.0°C15.5°C
2 BF 63%
ΗΡΑΚΛΕΙΟ
Ελαφρές νεφώσεις
14 °C
13.8°C16.4°C
2 BF 62%
ΛΑΡΙΣΑ
Αίθριος καιρός
9 °C
8.9°C14.6°C
0 BF 81%
Δημοσιογραφική δεοντολογία και Ίντερνετ
  • Μείωση μεγέθους γραμματοσειράς
  • Αύξηση μεγέθους γραμματοσειράς
Εκτύπωση

Δημοσιογραφική δεοντολογία και Ίντερνετ

Της Αγγέλας ΝΤΑΡΖΑΝΟΥ

Η πρόσφατη επίθεση της ΕΡΤ εναντίον δημοσιογράφου της για αναρτήσεις του στο Facebook ήταν άδικη και επιλεκτική και σε ευθεία επικοινωνία με την «Ομάδα Αλήθειας» που πρώτη εντόπισε το «παράπτωμα».

Δεν ήταν η πρώτη φορά που η Νέα Δημοκρατία ενοχλήθηκε από αναρτήσεις εργαζομένων της ΕΡΤ, καθώς φαίνεται ότι παρακολουθεί συστηματικά τους λογαριασμούς τους: τον Φεβρουάριο του 2018 είχε εκδόσει επίσημη ανακοίνωση για «τα νέα ήθη που έχει επιβάλει ο ΣΥΡΙΖΑ στην ΕΡΤ», ζητώντας εξηγήσεις από τον Νίκο Παππά για ανάρτηση ενός εργαζόμενου της δημόσιας τηλεόρασης, ο οποίος στον προσωπικό του λογαριασμό στο Facebook έγραφε να γιαουρτωθεί ο Αν. Σαμαράς γιατί πούλησε τη Μακεδονία (...)

Η ΕΡΤ τότε, σε αντίστοιχη με την πρόσφατη περίπτωση, είχε εκδώσει ανακοίνωση σε εντελώς διαφορετική κατεύθυνση, η οποία σημείωνε: «Η ΕΡΤ δεν δύναται και δεν δικαιούται να ελέγχει το περιεχόμενο αναρτήσεων των εργαζομένων της στους προσωπικούς λογαριασμούς που διατηρούν στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, καθώς αυτοί δεν συνιστούν τους επίσημους λογαριασμούς και σελίδες της εταιρείας. Ως εκ τούτου, την αποκλειστική ευθύνη για τις αναρτήσεις αυτές έχουν οι ίδιοι οι κάτοχοι των λογαριασμών και σε καμία περίπτωση η ΕΡΤ» (βλ. και εικόνα).

Τα συμβάντα αντίστοιχα, ο προβληματισμός κοινός, οι απαντήσεις διαφορετικές. Η «φιλελεύθερη» Νέα Δημοκρατία προκρίνει τη «λογική Ερντογάν» της αστυνόμευσης στα social media, ενώ ο «κρατιστής» ΣΥΡΙΖΑ εμφανιζόταν πολύ περισσότερο ανεκτικός.

Η εξάπλωση των κοινωνικών δικτύων (μέσα από πλατφόρμες όπως το Facebook, το Instagram, το Tweeter, αλλά και τα blogs κ.ά.) έχει θολώσει τα όρια μεταξύ του τι είναι ιδιωτικό και τι δημόσιο, τι είναι προσωπικό και τι επαγγελματικό. Πόσο προσωπικό είναι σχόλιο ενός δημόσιου προσώπου το οποίο αναρτάται στα social media; Και πόσο δημόσια είναι τα σχόλια σε μια ομάδα στο Facebook; Τι υποχρεώσεις έχουν οι εργαζόμενοι μιας επιχείρησης όταν εκφράζουν πολιτικές απόψεις στα social media; Έχουν δικαίωμα οι εργαζόμενοι μιας εταιρείας να εκφράζονται κατά της εταιρείας στα social media;

Το βάθος της σύγχυσης αποτυπώνεται στο παράδειγμα συμπεριφοράς του υπουργού Ανάπτυξης Ά. Γεωργιάδη, δημόσιου προσώπου με υψηλότατο θεσμικό ρόλο: μπορεί να γράφει στο Τweeter ό,τι ανεπιβεβαίωτη κοτσάνα κυκλοφορεί και όταν αποδειχθεί ότι είναι κοτσάνα, μετά από λίγες ώρες να κατεβάζει την ανάρτηση και να μην τρέχει κάστανο. Πρόσφατο παράδειγμα η ανάρτηση για τον μικρό Ραφαήλ που δήθεν βοήθησε ο Κυρ. Μητσοτάκης, η οποία κατέβηκε όταν διαπιστώθηκε ότι επρόκειτο γαι fake news. Και ούτε γάτα ούτε ζημιά. Την ίδια πρακτική ακολουθούν και ορισμένοι δημοσιογράφοι (όπως π.χ. ο Γιάννης Λοβέρδος) διακινδυνεύοντας την αξιοπιστία και την εγκυρότητά τους. Όμως η ζωή έχει απαντήσει: Και ποιος νοιάζεται;

Παρεμβαίνοντας η ΕΣΗΕΑ στην πρόσφατη επίθεση της διοίκησης της ΕΡΤ εναντίον του δημοσιογράφου, χαρακτηρίζει απαράδεκτη την εμπλοκή εργοδοτών στην ελευθερία έκφρασης των δημοσιογράφων: «Πιστεύουμε ότι τα πειθαρχικά όργανα της Ένωσής μας είναι τα μόνα αρμόδια όργανα για να κρίνουν αν παραβιάζεται ο κώδικας δεοντολογίας. Η παρέμβαση των εργοδοτών σε θέματα που άπτονται της ελευθερίας της έκφρασης των δημοσιογράφων δεν μπορεί να γίνει αποδεκτή καθώς ενέχει κινδύνους επιλεκτικής και καταχρηστικής αντιμετώπισης των μελών μας» σημειώνει η ΕΣΗΕΑ.

Η παράταξη «Συσπείρωση Δημοσιογράφων - Δούρειος Τύπος» χαρακτηρίζει την «ευαισθησία της ΕΡΤ επιλεκτική και άρα υποκριτική» και καλεί τη νέα διοίκηση «εάν ανησυχεί για ‘την ουδετερότητα, την αμεροληψία και το κύρος της δημόσιας ραδιοτηλεόρασης’, να καταρτίσει, μέσα από διάλογο με τους εργαζόμενους, κώδικα δεοντολογίας για την παρουσία των εργαζομένων της στα κοινωνικά δίκτυα όπως έχουν κάνει σχεδόν όλοι οι δημόσιοι ενημερωτικοί οργανισμοί της Ευρώπης».

Μια τέτοια προσπάθεια είχε επιχειρηθεί στο παρελθόν. Με συστηματικό τρόπο, τον Ιούλιο του 2015, επιχείρησαν να απαντήσουν σε αυτά τα ερωτήματα η Διεύθυνση Ραδιοφωνίας της ΕΡΤ, σε συνεργασία με τη Διεύθυνση Πολυμέσων. Ήταν τότε μόλις ένας μήνας που επαναλειτουργούσε η ΕΡΤ μετά το «μαύρο» του Σαμαρά και η περίοδος αναταραχής πριν το δημοψήφισμα του καλοκαιριού. Κυκλοφορούσαν τότε ακόμη δεκάδες λογαριασμοί στα social media με το λογότυπο της ΕΡΤ, γκρουπ στο Facebook, blogs κ.λπ., και η ΕΡΤ έπρεπε να διαφυλάξει την εταιρική της εικόνα, αλλά και να διαχειριστεί μηνύματα και σχόλια των χρηστών στις πλατφόρμες της, στην αμφίδρομη επικοινωνία με τους ακροατές και τους αναγνώστες στον ιστότοπό της.

Σε αυτό το πλαίσιο, εκπονήθηκε έκθεση η οποία περιγράφει τις βέλτιστες δημοσιογραφικές πρακτικές (α) για τον έλεγχο των πηγών από τα social media, σύμφωνα με τον κώδικα του Reuters και του Associated Press (β) την ιδιωτική δραστηριότητα στο Διαδίκτυο όπως ρυθμίζεται από την Ελβετική Δημόσια Ραδιοτηλεόραση SRF και την εξισορρόπιση της επαγγελματικής παρουσίας με την ιδιωτικότητα των δημοσιογράφων σύμφωνα με τον κώδικα δεοντολογίας του Associated Press και (γ) βασικές κατευθύνσεις για το ραδιόφωνο και τα πολυμέσα της ΕΡΤ, κυρίως με τον διορισμό διαχειριστών για τα εταιρικά accounts, τα καθήκοντα και τις καλές πρακτικές.

Η έκθεση εστάλη τότε στη διοίκηση της ΕΡΤ, ωστόσο δεν έτυχε να λάβει επίσημη μορφή, έβαλε όμως ένα πρώτο πλαίσιο για τη διαχείριση των social media, το οποίο ισχύει ακόμη.

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΓΝΩΜΕΣ

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

EDITORIAL

ΑΝΑΛΥΣΗ

SOCIAL