Κείμενο - φωτογραφίες:
ΘΑΝΟΣ ΠΑΝΑΓΟΠΟΥΛΟΣ
Δευτέρα 22 Αυγούστου 1910. Ο Κορεάτης πρωθυπουργός Γι Γουάν-γυόνγκ και ο υπουργός Πολέμου της Ιαπωνικής Αυτοκρατορίας, βαρώνος ("ντανσάκου") Τεραούτσι Μασατάκε, υπογράφουν συνθήκη αποτελούμενη από 8 άρθρα. Το πρώτο αναφέρει ρητώς ότι "Η Αυτού Εξοχότης ο Αυτοκράτωρ της Κορέας παραδίδει απολύτως και μονίμως εις την Αυτού Εξοχότητα τον Αυτοκράτορα της Ιαπωνίας όλα τα κυριαρχικά δικαιώματα επί του συνόλου της Κορέας". Η Κορεατική Αυτοκρατορία μεταβάλλεται σε προτεκτοράτο της Ιαπωνίας.
Ο Τεραούτσι επικαλείται, ως τοπικός διοικητής πλέον του προτεκτοράτου, ιστορικούς και πολιτισμικούς δεσμούς των δύο χωρών και εφαρμόζει πρόγραμμα - σοκ πολιτιστικής και κοινωνικής αφομοίωσης των Κορεατών σε αμιγώς ιαπωνικό πλαίσιο, καθώς και μια διοικητική μεταρρύθμιση η οποία όμως έρχεται σε αντίθεση με την κουλτούρα των Κορεατών.
Η προσάρτηση στην Ιαπωνική Αυτοκρατορία ξεσηκώνει κύμα αντίστασης, με αποκορύφωμα το Κίνημα "1η Μαρτίου" το 1919 που θα κατασταλεί με τους ηγέτες του να διαφεύγουν στην Κίνα. Κύριο μέτωπο όπου εκδηλώνεται ισχυρή αντίσταση είναι το θρησκευτικό.
Ο ναός Γκαχαγουάνσα στο κέντρο της Σεούλ αναδεικνύεται επί προτεκτορατοποίησης, από τη συνθήκη του 1910 έως τη συνθηκολόγηση της Ιαπωνίας στον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο το 1945, σε κύριο προπύργιο αντίστασης του κορεατικού Βουδισμού στις προσπάθειες των Iαπώνων να επιβάλουν δικά τους δόγματα στην ντόπια θρησκεία.
Ιάπωνες ακαδημαϊκοί αντιμετωπίζουν με ελιτισμό και υπεροψία τον κορεατικό Βουδισμό θεωρώντας ότι είναι τυφλά υποταγμένος στα κινεζικά δόγματα και στην κορεατική εξουσία. Οι Κορεάτες αντιδρούν και γεννιέται ένας πολιτισμικός και ακόμη ειδικότερα βουδιστικός εθνικισμός, με εκπροσώπους όπως ο διανοούμενος Τσόε Ναμσόν, κεντρικός πρωταγωνιστής του κινήματος της "1ης Μαΐου", ο οποίος διατυπώνει το δόγμα "Οι Ινδοί γεννούν τον Βουδισμό, οι Κινέζοι τον αναπτύσσουν, οι Κορεάτες τον εξηγούν".
Πολύχρωμο υπόστεγο από φανάρια έξω από τον ναό
Από το 1395, οπότε ιδρύεται, ο ναός ονομάζεται Γκαχαγουάνγκσα. Το 1938 θα γίνει γνωστός ως Ταεγκόσα και το 1954 ως Τζογκυέσα καθώς αποτελεί κτήμα του Τάγματος Τζόγκυε. Αυτό οργανώθηκε τον 11ο αιώνα για να διοικήσει μια χιλιετία αργότερα 24 μείζονες ναούς σε ολόκληρη τη χώρα, έναν για κάθε γκυογκού (περιφέρεια). Στην περίοδο της κατοχής, ελάχιστοι μοναχοί Τζόγκυε συνεργάζονται με τους κατακτητές.
Οι περισσότεροι αντιστέκονται, όπως ο Γιονγκσόνγκ ή ο Χαν Γιονγκ-ουν, περισσότερο γνωστός με το φιλολογικό ψευδώνυμο Μανχάε, ο οποίος το 1913 εκδίδει το έργο του "Η αποκατάσταση του κορεατικού Βουδισμού", όπου επικρίνει τον αναχρονιστικό απομονωτισμό του Τζοσεόν Βουδισμού. Αυτός ονομάζεται έτσι από την ομώνυμη δυναστεία Τζοσεόν (1392-1910).
Έθιμο που τονώνει τον κορεατικό βουδιστικό εθνικισμό είναι η αγαμία του κλήρου. Το Τάγμα Τζόγκυε παραμένει πιστό στην παράδοση της αγαμίας. Σε αντίθεση με την ελευθερία τους να νυμφεύονται όπως καθιερώνουν οι Ιάπωνες κατακτητές, δυνατότητα την οποία θα συνεχίσει να επιτρέπει και μετά την επανάκτηση της ανεξαρτησίας το 1945 το Τάγμα Ταέγκο.
Βέβαια, αυτό δεν σημαίνει πως όλοι οι ιερείς Ταέγκο έχουν συζύγους. Αρκετοί παραμένουν άγαμοι ή επιλέγουν τον αναχωρητισμό σε ορεινούς ναούς μακριά από το πλήθος. Αυτό πάντως που θα καταφέρει την περίοδο της κατοχής το τάγμα είναι να καταστεί ο ναός το 1936 μητρόπολη του τάγματος.
2016. Πρώτο πρωινό μου στη Σεούλ και από το ξενοδοχείο κατευθύνομαι στην Ινσαντόνγκ, την περιοχή στο κέντρο που λειτουργεί σαν μαγνήτης για τους ξένους, αφού συνδυάζει ατμόσφαιρα παράδοσης με σύγχρονους ουρανοξύστες και έντονη κίνηση. Στη διαδρομή συναντώ τον ναό Τζογκυέσα.
Περνάω την Πύλη "Ιλτζουμούν", την πρώτη από τις τρεις που διαβαίνει ο εισερχόμενος σε συγκρότημα κορεατικών βουδιστικών ναών. Η "πύλη της μονής κιονοστοιχίας" ονομάζεται έτσι διότι αποτελείται από λιτή κεραμιδωτή οροφή στηριζόμενη σε μόλις μία σειρά τεσσάρων κιόνων (υπάρχουν Ιλτζουμούν και με μόνο δύο κίονες). Συνήθως οι άλλες πύλες έχουν από τέσσερις κίονες σε κάθε γωνία τους.
Όπως στις περισσότερες Ιλτζουμούν, έτσι και στη συγκεκριμένη, μια ξύλινη πινακίδα στο κέντρο της αναφέρει με κινεζικά γράμματα το όνομα του ναού και του όρους πάνω στο οποίο βρίσκεται. Συμβολίζει δε το πέρασμα από τον κόσμο των θνητών στον κόσμο του Βούδα, χάρη σε ένα οπτικό τέχνασμα. Αν δεις την κιονοστοιχία από πλάγια φαίνεται μόνο ένας κίονας. Αν τη δεις από μπροστά φαίνονται και οι τέσσερις, κάτι που συμβολίζει τη σχετικότητα της αντίληψης στον πνευματικό και στο φυσικό κόσμο και την απάτη των φαινομένων.
Προχωρώντας συναντώ τον κυρίως ναό. Μέσα περιέχει τρία εντυπωσιακά αγάλματα του Βούδα και περίπλοκες διακοσμήσεις. Πολλοί έρχονται να προσευχηθούν, με τον μικρό κήπο να λειτουργεί και ως ηχομόνωση από την πολύβουη πόλη. Ανυπόδητος, όπως επιβάλλουν τα έθιμα, εισέρχομαι προσπαθώντας να δω το εσωτερικό χωρίς να ενοχλήσω τους προσευχόμενους.
Στην αυλή κυριαρχούν τα χρώματα. Πολύχρωμα φανάρια γύρω από την κορυφή ενός πανύψηλου κωνοφόρου δένδρου συνθέτουν ένα τεράστιο φαντασμαγορικό υπόστεγο, λευκά φανάρια σχηματίζουν τοίχος, έντονο κόκκινο, μπλε και πράσινο χρώμα κυριαρχούν στις προσόψεις του ναού, λευκά, ροζ και κόκκινα άνθη παντού στον κήπο, τεράστια ψεύτικα χρωματιστά άνθη και ζώα δίνουν έναν ευχάριστο δροσερό τόνο, και όλα αυτά σε μια πανδαισία που όχι μόνο δεν κουράζει το μάτι, αλλά το τέρπει.
Η επίσκεψή μου στη Σεούλ άρχισε με τις καλύτερες εντυπώσεις.
