Του Πάνου Σκουρολιάκου*
Οι επίμονες φωνές από επίσημα χείλη της ευρωπαϊκής πολιτικής σκηνής για τον κίνδυνο κυριαρχίας της Ακροδεξιάς στις επικείμενες εκλογές για την ανάδειξη του νέου Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου φαίνεται πως δεν βρίσκουν ευήκοα ώτα εντός της Ένωσης.
Η δημιουργία της Ενωμένης Ευρώπης ήταν η κατάληξη μιας μακράς πορείας διεργασιών. Κοινωνικών, οικονομικών μα πρωτίστως πολιτισμικών, που άρχισαν πριν από πολλούς αιώνες. Έχοντας η Ευρώπη στα ανατολικά της έναν τεράστιο ηπειρωτικό χώρο και στα δυτικά της την αχανή υδάτινη επικράτεια της θάλασσας, απλώθηκε και προς τις δύο κατευθύνσεις κατακτώντας τες είτε με τα όπλα είτε με το πνεύμα.
Η λέξη ελευθερία είναι η λέξη - κλειδί που σημάδεψε τον ευρωπαϊκό χώρο από τον 5ο περίπου αιώνα έως και σήμερα. Διατρέχει μια μεγάλη απόσταση χρόνου, ξεκινώντας από την απελευθέρωση των χωρικών έως τη Γαλλική Επανάσταση, καθώς και τις επαναστάσεις και άλλες διεργασίες για τη δημιουργία εθνικών κρατών, τον περιορισμό της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας στην Ανατολή, την Οκτωβριανή Επανάσταση, έως κινήματα και εκρήξεις σαν τον Μάη του 1968 στη Γαλλία, την Άνοιξη της Πράγας στην Τσεχοσλοβακία κ.λπ.
Όλος αυτός ο ιστορικός ρους καταλήγει σε έναν πολύμορφο ευρωπαϊκό πολιτισμό, που ωθούσε λαούς και ηγεσίες σε συνεννόηση για τα τρέχοντα αλλά και τη μελλοντική κατάσταση στην ρυρωπαϊκή ήπειρο. Αφού περνά λοιπόν πολλά στάδια αυτή η προσπάθεια, αφήνοντας πίσω της τις Ευρωπαϊκές Κοινότητες (Άνθρακα και Χάλυβα, ΕΟΚ και Ευρωπαϊκή Κοινότητα Ατομικής Ενέργειας), καταλήγει στη Συνθήκη για την Ευρωπαϊκή Ένωση τον Νοέμβριο του 1993 με τη Συνθήκη του Μάαστριχτ.
Με τα θεσμικά της όργανα (Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, Ευρωπαϊκό Συμβούλιο κ.λπ.) η Ε.Ε. δημιουργεί το πρόπλασμα ενός νέου πολίτη που συνδιαμορφώνει με την ψήφο του για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο τους νόμους, τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις όχι μόνον των πολιτών της χώρας του, αλλά και των πολιτών του συνόλου των συμμετεχουσών στην Ευρωπαϊκή Ένωση χωρών.
Ανάμεσα στα άλλα που καθορίζονται ως υποχρεωτικές αρχές για όλους είναι και τα θέματα του πολιτισμού, για τα οποία υπήρξαν πρόνοιες ώστε να τους δοθεί ελεύθερο πεδίο ανάπτυξης, παραγωγής και διακίνησης. Σε επίπεδο νομοθετημάτων ευεργετικές υπήρξαν οι παρεμβάσεις σε θέματα πνευματικών δικαιωμάτων, επιχορηγήσεων και συνδημιουργίας ανάμεσα σε καλλιτέχνες με διαφορετικές προελεύσεις και κουλτούρες.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση, διοικούμενη από πολιτικές ομάδες αντίστοιχες ιδεολογικά των πολιτικών ομάδων εντός των κρατών (Η δεξιά ως Λαϊκό Κόμμα, Σοσιαλδημοκράτες, Αριστερά, Πράσινοι, Φιλελεύθεροι κ.λπ.), πολιτεύτηκε με βάση αυτές ακριβώς τις πολιτικές καταγωγές της. Η μεγάλη περίοδος της κυριαρχίας στην Ε.Ε. του Λαϊκού Κόμματος, της Δεξιάς δηλαδή, ενός σχηματισμού που αδυνατεί να δει το μέλλον μέσα από τους ανθρώπους αλλά επιμένει να το μετρά μόνο με αριθμούς, δημιούργησε στους ευρωπαϊκούς λαούς ένα αίσθημα σκεπτικισμού απέναντι στην ενωμένη Ευρώπη.
Η αδυναμία αυτών των ηγεσιών (σε επίπεδο κρατών - μελών αλλά και ευρωπαϊκής ηγεσίας) έφτασε σε επικίνδυνο σημείο, με τις καταστροφικές επιλογές στην οικονομία και ακόμα της διαχείρισης του προβλήματος των προσφυγικών ροών κατά τα τελευταία χρόνια. Ένας άκρατος λαϊκισμός έπεισε μεγάλα τμήματα των Ευρωπαίων πολιτών ότι ο καλύτερος δρόμος για την Ευρωπαϊκή Ένωση είναι ο δρόμος της αναδίπλωσης και της συρρίκνωσης της κοινής δράσης για τα μεγάλα αλλά και τα μικρότερα θέματα που καθορίζουν το κοινό μας μέλλον.
Ως αποτέλεσμα έχουμε ακροδεξιά κόμματα που ανερυθρίαστα προβάλλουν τα ιδανικά του ναζισμού και του φασισμού, ιδεολογίες που πρόσφατα αιματοκύλισαν την Ευρώπη και ενέπλεξαν σε πόλεμο μεγάλο μέρος του παγκόσμιου χάρτη. Είναι οι δυνάμεις που μισούν τον πολιτισμό περισσότερο από το κάθε τι. Γιατί ο πολιτισμός είναι εκείνος που εμπνέει και παρακινεί τους ανθρώπους, τις κοινότητες και τους λαούς στη συνεννόηση, την αλληλοκατανόηση, τη συνεργασία.
Με όπλα τις κραυγές ενάντια σε μια ανθρώπινη και δημιουργική μεταναστευτική πολιτική, με εχθρική διάθεση εναντίον συνανθρώπων μας λόγω καταγωγής, θρησκείας, ιδεολογίας, σεξουαλικού προσανατολισμού και ό,τι άλλο μπορεί να χαϊδέψει τα αυτιά ενός ταλαιπωρημένου από τις νεοφιλελεύθερες οικονομικές πολιτικές ακροατηρίου, ακροδεξιά, ρατσιστικά και ευρωσκεπτικιστικά κόμματα, επιχειρούν πραγματική επέλαση προετοιμαζόμενα να κυριαρχήσουν στις επικείμενες ευρωεκλογές.
Η Εναλλακτική για τη Γερμανία (AfD), Η ιταλική Λέγκα, το αυστριακό Κόμμα της Ελευθερίας, ο γαλλικός Εθνικός Συναγερμός, στην Ουγγαρία το Fidesz του Όρμπαν που μετέχει στο δεξιό Λαϊκό Ευρωπαϊκό Κόμμα και εντός της χώρας του συνεργάζεται με το νεοναζιστικό Jobbik, οι Σουηδοί Δημοκράτες, οι Σλοβένοι Δημοκράτες το Νόμος και Δικαιοσύνη στην Πολωνία, το Λαϊκό Κόμμα Δανίας και βέβαια η νεοναζιστική εγκληματική οργάνωση Χρυσή Αυγή στη χώρα μας ετοιμάζονται για τη «μεγάλη επιστροφή» των ιδεολογικών παιδιών του Αδόλφου Χίτλερ.
Έρχονται αυτές οι πολιτικές δυνάμεις να χτυπήσουν τη λέξη - κλειδί που σημάδεψε σαν διαρκές ζητούμενο, καθ' όλη τη μακραίωνη πορεία της, την Ευρώπη. Έρχονται να αναστείλουν το αγαθό της ελευθερίας. Να χτυπήσουν ακόμα περισσότερο τα ατομικά δικαιώματα, να ισοπεδώσουν τον πολιτισμό, να επαναφέρουν το βαθύ σκοτάδι του φαιού ολοκληρωτισμού στην Ευρώπη.
Οι πολίτες της Ενωμένης Ευρώπης θα αντιδράσουν ή θα πουν ότι "ευρωπαϊκό όνειρο ήταν και πάει";
* Ο Πάνος Σκουρολιάκος είναι μέλος της Κ.Ε. του ΣΥΡΙΖΑ και βουλευτής της Περιφέρειας Αττικής
