Live τώρα    
15°C Αθήνα
ΑΘΗΝΑ
Ελαφρές νεφώσεις
15 °C
10.6°C16.5°C
1 BF 70%
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
Αίθριος καιρός
13 °C
11.1°C14.9°C
2 BF 67%
ΠΑΤΡΑ
Αραιές νεφώσεις
14 °C
8.0°C14.4°C
2 BF 65%
ΗΡΑΚΛΕΙΟ
Ελαφρές νεφώσεις
13 °C
12.8°C14.1°C
2 BF 82%
ΛΑΡΙΣΑ
Αίθριος καιρός
5 °C
4.9°C11.8°C
0 BF 100%
Η Σοφία Χιλλ και ο Θόδωρος Τερζόπουλος στους Δελφούς: Και κατά την έξοδο, τρέχοντας, έδωσε ένα γρήγορο φιλί στον κίονα...
  • Μείωση μεγέθους γραμματοσειράς
  • Αύξηση μεγέθους γραμματοσειράς
Εκτύπωση

Η Σοφία Χιλλ και ο Θόδωρος Τερζόπουλος στους Δελφούς: Και κατά την έξοδο, τρέχοντας, έδωσε ένα γρήγορο φιλί στον κίονα...

Του Σόλωνα Ξενόπουλου*

Αρκετά χρόνια πίσω, το 1929, η Nelly’s φωτογράφησε και πάγωσε θαυμάσια, γυμνά και ημίγυμνα γυναικεία σώματα εν κινήσει, ανάμεσα στις αρχαίες κολώνες του Παρθενώνα.

Ενενήντα ένα χρόνια μετά, το Σάββατο 18 Ιουλίου 2020, στις 7.30 το -καλοκαιρινό- απόγευμα, ο Θόδωρος Τερζόπουλος, σε μια ακόμα εκπληκτική πράξη του, έστησε τη Σοφία Χιλλ, σε μια σαραντάλεπτη περίπου “solo performance”, ανάμεσα στους αρχαίους κίονες του Ναού του Απόλλωνα, στον αρχαιολογικό χώρο των Δελφών.

Η Σοφία Χιλλ είναι με τον Τερζόπουλο και το θέατρο «Άττις» πάρα πολλά χρόνια και έχει υποστεί τα πάνδεινα «δημιουργώντας» παρά «ερμηνεύοντας» ρόλους στις παραστάσεις του σκηνοθέτη. Σε αυτό το τελευταίο όμως εγχείρημα παίρνει επάνω της μόνη και συμπυκνώνει εντός της αυτή την περίεργη συρραφή αποσπασμάτων από αρχαία κείμενα, χρησμούς της Πυθίας και άλλα, και δημιουργεί για μόνο μια φορά ένα μοναδικό γεγονός, με το σώμα, το βλέμμα, τον μορφασμό, τη φωνή, την κραυγή, το βουητό των μελισσών, το μούγκρισμα, τον θρήνο, τον ψίθυρο, το γέλιο.

Ακίνητη, συρόμενη, κινούμενη ανάμεσα, μπροστά και πίσω από τις αρχαίες κολώνες του ναού, με ένα κεκλιμένο λίθινο επίπεδο μπροστά της, φορώντας το κατάμαυρο κουστούμι της Λουκίας, μεταμορφώνεται σε απειλητικό γεράκι ή κάτι άψυχο αλλά ταυτόχρονα ζωντανό. Απλώνει το τεράστιο ρούχο στο κεκλιμένο δάπεδο και σχηματίζει με αυτό τεράστιους κύκλους ή άμορφες, σαν μαύρους λεκέδες από χυμένη άσφαλτο, επιφάνειες.

Υποταγή στη συνολική σύνθεση

Οι αρχαίοι κίονες δεν είναι πλέον αξιοθέατο ούτε μνημείο, δεν είναι όμως ούτε φόντο ούτε σκηνικό. Έχουν κανονικά υποταγεί (αν δεν είναι υπερβολικός ο όρος) στη δύναμη της συνολικής σύνθεσης. Σαν να δημιουργήθηκαν εκεί για να παραλάβουν εκεί αυτό το γεγονός.

Όπως άλλωστε στις δισδιάστατες, επίπεδες φωτογραφίες της Nelly’s, οι γυναικείες φιγούρες μοιάζουν να έλκουν προς τον θεατή τις φωτογραφημένες κολώνες του Παρθενώνα, έτσι και η Χιλλ με τον δαιμονικό της οίστρο εξαντλεί τα εργαλεία της και έλκει με πάθος και δύναμη τους αρχαίους κίονες του ναού του Απόλλωνα μετατρέποντάς τους σε συστατικά του άυλου τοπίου και της ενέργειας που η ηθοποιός παράγει μεταξύ του σώματός της και των αρχαίων θραυσμάτων.

Οι αρχαίοι κίονες σαν να ανακτούν την αρχαϊκή και όμως σύγχρονη υπόστασή τους.

Με τα απεριόριστα μέσα που στα χρόνια έχει κατακτήσει, μεταμορφώνεται όπως ο Gregor Samsa στη μεταμόρφωση του Κάφκα, σε θανατηφόρα μαύρη αράχνη που υφαίνει τον αόρατο ιστό της, και ρουφάει οτιδήποτε την πλησιάζει ή την περιέχει: το μαγικό τοπίο των Δελφών, τα βουνά και τα αρχαία ερείπια, και περισσότερο απ’ όλα τους άμοιρους θεατές, που καθηλωμένοι στα καθίσματά τους γίνονται και αυτοί ακούσια θύματα αυτής της πανίσχυρης, μυθικής και απειλητικής γυναίκας αράχνης.

Σε αντίθεση με τις διάφανες και παρά το μέγεθός τους αέρινες κολώνες του Παρθενώνα, οι κίονες στον ναό του Απόλλωνα στους Δελφούς, φτιαγμένοι από τις σκουρόχρωμες πέτρες του φυσικού τοπίου, είναι και αυτοί σκουρόχρωμοι.  Όταν αργά το απόγευμα προβάλλονται στον χώρο, με φόντο τον ουράνιο αέρα που είναι διαυγής, οι κίονες αυτοί γίνονται ακόμα πιο βαριοί.

Εν τούτοις οι όγκοι τους, κατακόρυφοι και σκοτεινοί, δεν χάνουν την ένταση της κατακορυφότητάς τους, που οφείλεται στις αυστηρές γραμμώσεις σε όλο τους το ύψος, φθαρμένες και αυτές από το πέρασμα των αιώνων. Στο συγκεκριμένο σημείο οι κίονες στέκονται όρθιοι, χωρίς κιονόκρανα. Η διάταξή τους μοιάζει με συστοιχία από κορμούς απολιθωμένου δάσους ή, ακόμα πιο τραγικό, θυμίζουν απογυμνωμένους κορμούς δέντρων καμένου δάσους.

Μια φιγούρα ανάμεσα στις στήλες

Η φιγούρα της ηθοποιού εμφανίζεται από μακριά στο βάθος, περνάει αργά ανάμεσα στους κίονες και σταματά στην αρχή του κεκλιμένου επιπέδου. Οι θεατές, 200 με 250 άτομα, κάθονται σε πλαστικές καρέκλες, διασκορπισμένες σε μαυροπράσινο χαλίκι, σε χαμηλότερο επίπεδο από τη βάση του ναού, στην αρχή του κεκλιμένου επιπέδου.

Έτσι η φιγούρα εμπλέκεται ανάμεσα και τελικά λίγο μπροστά από αυτές τις κατακόρυφες στήλες. Για αρκετά λεπτά που μοιάζουν αιώνας, μένει ακίνητη, κοιτάζοντας ευθεία μπροστά στο κενό, παγωμένη και βουβή ρουφάει την ενέργεια του τοπίου. Ο φυσικός χρόνος διαστέλλεται και ο θεατρικός χρόνος εγκαθίσταται. Επικρατεί απόλυτη ησυχία, εκτός από τους ήχους της φύσης. Το κοινό περιμένει και αδημονεί.

Σιγά - σιγά η βουβή ένταση δυναμώνει και κάποια, ακριβέστατα υπολογισμένη, στιγμή η κραυγή «Απόλλων!», ηχηρή και βαριά, βγαίνει από τα βάθη του σώματός της, διαπερνά τα πάντα και αντηχεί στους γύρω ορεινούς όγκους. Το τοπίο γίνεται ένα γιγαντιαίο ηχείο. Η φοβερή αίσθηση του χρόνου που υπάρχει σε όλες σχεδόν τις παραστάσεις του Τερζόπουλου χτυπάει καίρια.

Ο αγώνας με τον χρόνο, η μάχη του σώματος, του προσώπου και της φωνής με τον θείο χώρο του τοπίου και του σύμπαντος, διαρκεί γύρω στα σαράντα λεπτά.

Η τελευταία εικόνα είναι ένα οπτικό και ηχητικό μούγκρισμα. Μια βαθιά, αργή, ασυνάρτητη κραυγή διαρκείας που συνοδεύεται με τη συστροφή του κορμού και της κεφαλής που αργά - αργά βυθίζεται μέσα στη μήτρα που τώρα έχει γίνει το μαύρο κουστούμι. Όλα παγώνουν. Λίγα δευτερόλεπτα μετά η ηθοποιός σηκώνεται, το κεφάλι προβάλλει από το κοστούμι.

Από τη φοβερή προσπάθεια, η έκφραση του πόνου κρατάει για λίγο. Και ξαφνικά χαλαρώνει και απότομα βγαίνει από τη δοκιμασία και ένα αυθόρμητο, ανακουφιστικό γέλιο την επαναφέρει στην πραγματικότητα.

Φεύγει από την εικόνα και επιστρέφει με το χειροκρότημα του κοινού. Από το πλάι εμφανίζεται ο Τερζόπουλος, της κρατάει το χέρι και χαιρετούν μαζί το κοινό και φεύγει αφήνοντάς τη μόνη στη σκηνή. Αυτή χαμογελά, φεύγει τρέχοντας και την τελευταία στιγμή, πριν χαθεί στο βάθος, πριν εγκαταλείψει τη σκηνή, δίνει ένα γρήγορο φιλί στον αρχαίο κίονα.

* Ο Σόλων Ξενόπουλος είναι αρχιτέκτων, ομότιμος καθηγητής ΕΜΠ, κοσμήτορας Σχολής Αρχιτεκτονικής, Μηχανικής και Γεωπεριβαλλοντικών Επιστημών, Πανεπιστήμιο Νεάπολις, Πάφος

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΓΝΩΜΕΣ

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

EDITORIAL

ΑΝΑΛΥΣΗ

SOCIAL