Live τώρα    
23°C Αθήνα
ΑΘΗΝΑ
Αίθριος καιρός
23 °C
21.1°C24.7°C
2 BF 40%
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
Αίθριος καιρός
22 °C
18.6°C23.8°C
3 BF 41%
ΠΑΤΡΑ
Αίθριος καιρός
18 °C
18.2°C23.2°C
2 BF 68%
ΗΡΑΚΛΕΙΟ
Ελαφρές νεφώσεις
21 °C
20.8°C21.6°C
2 BF 62%
ΛΑΡΙΣΑ
Ελαφρές νεφώσεις
20 °C
19.9°C22.4°C
2 BF 52%
Βιβλίο / Ρεμβώδης και εξεγερμένη νεότητα
  • Μείωση μεγέθους γραμματοσειράς
  • Αύξηση μεγέθους γραμματοσειράς
Εκτύπωση

Βιβλίο / Ρεμβώδης και εξεγερμένη νεότητα

Η Ισμήνη Καρυωτάκη στη νουβέλα «Οι ληστές της 'Ανθολογίας του μαύρου χιούμορ'», ακριβώς όπως η ηρωίδα της η Μυρσίνη -και alter ego κατά πώς φαίνεται της συγγραφέως- είναι σαν να τρέχει με χίλια, ουρλιάζοντας, στις στροφές του Λυκαβηττού για να διηγηθεί τη μία και μοναδική ιστορία -από τις πολλές- «που αρνιέται πεισματικά να μένει σώκλειστη σε δωμάτια ανάμεσα και τοίχους». Κι αυτό με μουσικότητα και έξοχη αίσθηση ρυθμού, σε ένα κείμενο που ρέει σαν να είναι προφορικό και που σε παρασύρει στα σοκάκια και στις λεωφόρους μιας «ανίκανης» να συμβιβαστεί νεότητας, η οποία καίει και καίγεται από το ίδιο της το πάθος. Από την ίδια τη δυναμική της. Το τόλμημα για την Καρυωτάκη είναι διπλό. Από τη μία μας μεταφέρει στο σύμπαν και στην αντίληψη πεντάχρονων ηρώων, για να μεταπηδήσει λίγες σελίδες πιο κάτω στην ιστορία τους ως δεκαπεντάχρονων. Καταφέρνει να μιλήσει με την ίδια ζέση, πειστικότητα και ζωντάνια και για τις δύο ηλικιακές συνθήκες. Και μάλιστα δίχως ίχνος στιλιζαρίσματος ή φορμαλιστικής εκζήτησης. Αβίαστα, με μια άνεση που δεν αφήνει να αποκαλυφθούν η προσπάθεια και ο συγγραφικός κόπος, δίνοντας σχήμα και υπόσταση στους ήρωές της.

Ήρωες της nouvelle vague

Ήρωες που είναι λες και ξεπήδησαν από το σινεμά της nouvelle vague -η θρυλική σκηνή του χορού στην ταινία του Γκοντάρ «Bande à Part» κοσμεί το πολύ ωραία σχεδιασμένο εξώφυλλο από τη Δάφνη Κουγέα-, αλλά παραμένοντας σημερινοί, μιας και, με μία έννοια, συμβολοποιούνται, καθώς εκφράζουν το πνεύμα της εξέγερσης και του ασυμβίβαστου που είναι σύμφυτα με τη νεότητα με κυρίαρχη μορφή αυτήν του Λουκά. Σπάνια σκιαγραφείται ήρωας με τόση πειστικότητα, με τόσες διαβαθμίσεις στην ψυχοσύνθεσή του, διαβαθμίσεις που δίνονται βήμα - βήμα, βγάζοντας στην επιφάνεια την πολυπλοκότητά του, τις αντιφάσεις που τον διέπουν, την αγωνία με την οποία συνοδεύεται η ύπαρξή του. «Ο Λουκάς μιλάει για τον Λουκά και με κάθε λέξη γίνεται ακόμη πιο Λουκάς». Διαβάζοντας, είναι σαν να τον βλέπουμε να αμολιέται στους δρόμους της Νεάπολης Εξαρχείων.

Βασικός πρωταγωνιστής, τα Εξάρχεια...

Ο χώρος, αυτή η τόσο ιδιαίτερη γειτονιά της Αθήνας ανάμεσα σε Λυκαβηττό και Στρέφη, είναι ίσως ο βασικός πρωταγωνιστής, δίνοντας τον τόνο της αφήγησης, μια και δύσκολα μπορούμε να φανταστούμε τα συγκεκριμένα γεγονότα να διαδραματίζονται οπουδήποτε αλλού. Τέλη δεκαετίας του '70, ο Λουκάς, «πλάνητας και κλειδοκράτορας» από τα πέντε του, κλέβει από την ανυποψίαστη Μυρσίνη την «Ανθολογία του μαύρου χιούμορ» κινδυνεύοντας να δυναμιτίσει τη φιλία του με τον Μανώλο πριν καν αυτή αρχίσει. Τη φιλία τους που θα δοκιμαστεί ξανά μια δεκαετία μετά, όταν θα έχει αρχίσει ήδη η ερωτική αφύπνιση και ο ίδιος δεν θα μπορέσει και πάλι να αντισταθεί σ’ αυτό το άγριο κάτι που υπάρχει μέσα του και που τον οδηγεί καθορίζοντας τα βήματα και τις επιλογές του.

Είναι Δεκέμβρης του ’90, η χρονιά και ο μήνας των μαζικών καταλήψεων στα σχολεία. Ο Λουκάς, αυτός ο αισθηματίας και ο ορκισμένος εχθρός της αισθηματικότητας ταυτοχρόνως, αυτός ο εξεγερμένος νέος ο αντιμέτωπος με μια εξεγερμένη γενιά -«ο Λουκάς βρισκόταν απέναντί μας κι αυτή ήταν η γενιά του» λέει ο Μανώλο-, έχει ήδη ανέβει πάνω στη σανίδα και τρέχει κάνοντας ζιγκ - ζαγκ ανάμεσα στα αυτοκίνητα στους δρόμους της Αθήνας, προδιαγράφοντας, δίχως να το θέλει, τη ζωή και τον θάνατο. Ψάχνοντας απεγνωσμένα, επί ματαίω, εκείνα τα χρωματιστά τζάμια που θα κάνουν τη ζωή να φαίνεται πιο ωραία. Σαν να βγήκε με άλλα λόγια από την πένα του Μποντλέρ - ή του Βωδελαίρου καλύτερα. «Υπάρχουν φύσεις ρεμβώδεις κι αυτές οι ρεμβώδεις φύσεις, χωρίς να ξέρει κανείς πώς και πότε, δρουν μυστηριωδώς με μια τρομερά απίστευτη ταχύτητα». Ακριβώς όπως ο ρεμβώδης Λουκάς, αυτός ο αξιομνημόνευτος ήρωας που δεν χωράει πουθενά, ικανός για όλα, ανίκανος για οτιδήποτε, αλλούτερος και όμορφος, τόσο που κανείς «δεν έμεινε αλώβητος από την ομορφιά του».

Μια «συμμορία εφήβων»

Η Ισμήνη Καρυωτάκη, μοιράζοντας εναλλάξ την πρωτοπρόσωπη αφήγηση ανάμεσα στον Λουκά και τον Μανώλο, αλλά δίνοντας φωνή και σε σημαντικές για την αφήγηση ηρωίδες, επιστρατεύοντας ένα υπονομευτικό σαρωτικό χιούμορ και διαχέοντας υπογείως την ειρωνεία, με ποικίλες αναφορές στο σινεμά και σε βιβλία, με πάλλουσα γλώσσα και ωραίο ρυθμό, καταφέρνει να μιλήσει με ένταση και πάθος για μια «συμμορία εφήβων» δημιουργώντας χαρακτήρες σύνθετους και ακατάτακτους, έξω από σχήματα και στερεότυπα, εστιάζοντας στη μοναξιά της μοναδικότητας και στο στίγμα του διαφορετικού.

Ισμήνη Καρυωτάκη, «Οι ληστές της ‘Ανθολογίας του μαύρου χιούμορ’»

Εκδόσεις Ποταμός

144 σελ. Τιμή: 14 ευρώ

Στηρίξτε την έγκυρη και μαχητική ενημέρωση. Στηρίξτε την Αυγή. Μπείτε στο syndromes.avgi.gr και αποκτήστε ηλεκτρονική συνδρομή στο 50% της τιμής.

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΓΝΩΜΕΣ

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

EDITORIAL

ΑΝΑΛΥΣΗ

SOCIAL