Σκίτσα, καρικατούρες, πορτρέτα ανδρών και γυναικών, με έντονα βλέμματα που λένε τη δική τους ιστορία, αλλά και δημοφιλή πρόσωπα από τον διεθνή και εγχώριο κινηματογράφο, που συγκατοικούν με πρώην συγκρατούμενους του αυτοδίδακτου και ταλαντούχου ζωγράφου Σωτήρη Λαλιώτη, παρουσιάζονται σε μια μικρή αλλά ιδιαίτερη έκθεση στον Τεχνοχώρο "Fabrica Athens" στον Κεραμεικό.
«Πολύ πριν από τη φυλάκισή μου έψαχνα βιβλία για να καλυτερεύσω την τεχνική μου πάνω στα πορτρέτα. Όταν μπήκα φυλακή, ζωγράφιζα ως επί το πλείστον καρικατούρες συγκρατουμένων μου, που όμως απαγορεύεται να εκτεθούν» εξηγεί ο Σωτήρης, φανερά ευχαριστημένος για τη διοργάνωση της έκθεσης που εγκαινιάστηκε ταυτόχρονα με την παρουσίαση της ποιητικής συλλογής του Αλέξανδρου Β. που παραμένει έγκλειστος στις φυλακές Κορυδαλλού.
Την οργάνωση επιμελήθηκε η Πολυδραστική Ομάδα Τέχνης Fabrica Athens, στο πλαίσιο της κοινωνικής της δράσης, που είναι να στηρίζει έμπρακτα τις διαδικασίες επανένταξης και την προσωπική έκφραση των εγκλείστων σε σωφρονιστικά ιδρύματα.
Από κοινού με την κοινωνική υπηρεσία του ψυχιατρείου κρατουμένων Κορυδαλλού, οι ηθοποιοί και εμψυχωτές Στάθης Γράψας και ο Φάνης Κατέχος οργάνωσαν μια μικρή γιορτή για την παρουσίαση της ποιητικής συλλογής του Αλέξανδρου Β. «Πρώτη Απόπειρα», με ποιήματα που γράφτηκαν κατά τον εγκλεισμό του στην ψυχιατρική μονάδα.
Ο ίδιος, αν και είχε εγκριθεί η άδεια εξόδου του για να παρευρεθεί, δεν υπήρξε δυνατότητα μεταγωγής του κι έτσι συνδεδεμένος μέσω skype παρακολουθούσε την εκδήλωση που γινόταν προς τιμήν του. Έτσι ταυτόχρονα με τα ζωγραφικά έργα του Σωτήρη Λαλιώτη ακούστηκαν και ορισμένα από τα ποιήματα του Αλέξανδρου Β. που διαβάστηκαν από ηθοποιούς.
"Μέσα" και "έξω"
«Σκοπός αυτής της εκδήλωσης είναι να γεφυρώσει το χάσμα ανάμεσα στο 'μέσα' και το 'έξω', στηρίζοντας μέσω της έκφρασης την επανένταξη» υπενθύμισε ο Στάθης Γράψας, σκηνοθέτης με μακροχρόνια δράση θεατρικών εργαστηρίων σε σωφρονιστικά ιδρύματα.
Μίλησε για «κύκλους συναντήσεων που δεν τελειώνουν ποτέ. Έφτασα στο σημείο να πω πως θαυμάζω αυτούς τους ανθρώπους που γνωρίζω και εκφράζουν τα συναισθήματά τους ο ένας με τη ζωγραφική, ο άλλος με τη γραφή. Έτσι μας φέρνουν στον δικό τους κόσμο. Τους λέω ταπεινά ευχαριστώ που μου άνοιξαν έναν δρόμο μέσα από τα έργα και την τέχνη τους» σχολίασε.
«Είμαι εντελώς αυτοδίδακτος» ομολογούσε λίγο αργότερα ο Σωτήρης Λαλιώτης. «Χρησιμοποιώ συνήθως παστέλ μολύβι σε άσπρο και κόκκινο καθώς και χρωματιστό χαρτί. Παιδεύομαι πολύ για να επιλέξω πρόσωπα, κάποια τα αγαπώ υπερβολικά, είναι ηθοποιοί, όπως εκείνος που ερμήνευσε τον Doctor House. Έχω μια ανάγκη να κάνω προσωπογραφίες. Αλλά έχω κάνει και αρκετές αυτοπροσωπογραφίες. Για μένα είναι καθοριστικό το βλέμμα. Θα συνεχίσω να ζωγραφίζω έως το τέλος τη ζωής μου. Θα ήθελα να βελτιώνομαι συνεχώς. Μου αρέσει το βλέμμα των παιδιών. Αναζητώ πάντα μυστήρια βλέμματα» προσθέτει.
Η Βάσω Φραγκατούλα, υπεύθυνη Κοινωνικής Υπηρεσίας του ψυχιατρικού νοσοκομείου φυλακών Κορυδαλλού, αναφέρθηκε σε «δυο ξεχωριστούς ανθρώπους ανάμεσα σε άλλους ξεχωριστούς που αυτή τη στιγμή κρατούνται στο ψυχιατρικό νοσοκομείο φυλακών Κορυδαλλού» σημειώνοντας πως «η δημιουργία δεν σταματά πίσω από τα κάγκελα ούτε η λαχτάρα μας για επικοινωνία με τον έξω κόσμο. Η τέχνη του Αλέξανδρου και του Σωτήρη ας αποτελέσει το όχημα για την αποφυγή του ιδρυματισμού, για την ψυχολογική τους θωράκιση, την ανάπτυξη του προσωπικού, πνευματικού λόγου, τη βελτίωση της αυτοεκτίμησης και εικόνας του εαυτού τους και μακάρι την κοινωνική τους επανένταξη».
Η επιμελήτρια των ποιημάτων Δήμητρα Σταύρου μίλησε για «την έκπληξη της ομορφιάς των ποιημάτων, με τη σχηματισμένη μορφή, τον τελικό νοηματικό στόχο, τη μουσικότητα και τον ρυθμό, τον εμφανή και αφανή τρόπο, αλλά κι ένα δεύτερο, πίσω νόημα, μια δεύτερη, παράλληλη πλοκή».
Ερωτισμός και απουσία
Η κοινωνική λειτουργός και εικαστική ψυχοθεραπεύτρια Άλκηστις Μπούρα αναφέρθηκε «στον γεμάτο συναισθηματικές αποχρώσεις λόγο του Αλέξανδρου με την τρυφερότητα και τον ερωτισμό που επικεντρώνεται στην απουσία». Όσο για τον Σωτήρη, «έφτιαχνε συνήθως προσωπογραφίες σαν μέσα από αυτές να σχημάτιζε νήματα ανάμεσα στα μέλη της ομάδας. Μπόρεσε να αξιοποιήσει το ταλέντο που ήδη είχε και να μην αφήσει την οδυνηρή πραγματικότητα της κράτησης να τον καταβάλει».
Τέλος η εικαστικός Δέσποινα Μεϊμάρογλου, με εμπειρία διδασκαλίας σε σωφρονιστικά καταστήματα νέων, υποστήριξε πως «η τέχνη έχει τη δύναμη να ελαφρώνει το φορτίο μας και να μας ενώσει με τον άλλον, τον διαφορετικό, να μας κάνει καλύτερους ανθρώπους. Το μόνο μέσο που έχουμε να καταπολεμούμε τις δύσκολες στιγμές μας είναι η έκφραση των συναισθημάτων μας που δημιουργείται κεκλεισμένων των θυρών» .
Η διάρκεια της έκθεσης στον Τεχνοχώρο "Fabrica Athens", Μεγάλου Αλεξάνδρου 125, στον Κεραμεικό, θα είναι έως και τις 20 Μαρτίου.
