Live τώρα    
25°C Αθήνα
ΑΘΗΝΑ
Αίθριος καιρός
25 °C
22.8°C26.3°C
3 BF 32%
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
Αίθριος καιρός
24 °C
22.6°C26.2°C
3 BF 34%
ΠΑΤΡΑ
Αίθριος καιρός
21 °C
19.0°C24.8°C
2 BF 50%
ΗΡΑΚΛΕΙΟ
Ελαφρές νεφώσεις
21 °C
20.8°C21.8°C
2 BF 65%
ΛΑΡΙΣΑ
Ελαφρές νεφώσεις
24 °C
23.9°C24.5°C
2 BF 33%
Στον Παρθένο Πύργο του Μπακού
  • Μείωση μεγέθους γραμματοσειράς
  • Αύξηση μεγέθους γραμματοσειράς
Εκτύπωση

Στον Παρθένο Πύργο του Μπακού

Ο ύψους 29,5 μέτρων πύργος σε ρόλο φύλακα της εισόδου της παλιάς πόλης του Μπακού

Κείμενο - φωτογραφίες: ΘΑΝΟΣ ΠΑΝΑΓΟΠΟΥΛΟΣ

Δύο χιλιάδες χρόνια χωρίζουν τις εκτιμήσεις των ερευνητών για την ηλικία του εμβληματικότερου μνημείου όχι μόνο του Μπακού, αλλά και ολόκληρου του Αζερμπαϊτζάν. Κάποιοι προσδιορίζουν την κατασκευή του κατώτερου τμήματός του περί τον 8ο π.Χ. αιώνα και κάποιοι περί το 6ο μ.Χ. αιώνα, ενώ πολλοί συμφωνούν ότι κάποια μέρη του χρονολογούνται από τον 12ο αιώνα. Ούτε όμως η ακριβής απόδοση και εξήγηση του ονόματός του είναι σαφής. "Κιζ Καλάσι", όπως είναι το όνομά του, σημαίνει άραγε "Παρθένος Πύργος" ή μήπως "Πύργος της Παρθένου";

Το γεγονός ότι αρκετοί αρχαιολόγοι όχι μόνο προσδιορίζουν την κατασκευή του Κιζ Καλάσι στους προχριστιανικούς χρόνους, αλλά επιπλέον θεωρούν πως, αρχικώς, προτού αποκτήσει αμυντική οχυρωματική χρήση, αποτελούσε ιερό των ζωροαστρών, συνηγορεί στην απόδοση του "Παρθένος Πύργος". Σύμφωνα με αυτήν, η ονομασία "Παρθένος" σημαίνει ότι ο πύργος ήταν ιερό του θεού των ζωροαστρών Άχουρα Μάζντα και έτσι παρέμεινε "Ανέγγιχτος" από τον Αριμάν, το πνεύμα του Κακού και της Καταστροφής στον Ζωροαστρισμό. Πέραν της θρησκευτικής εξήγησης, την απόδοση του "Παρθένος Πύργος" προκρίνουν και όσοι την ερμηνεύουν ως "Πύργος Παρθένος / Άπαρτος από τους εχθρούς". Αντίθετα, ένας θρύλος θέλει το Κιζ Καλάσι να αποδίδεται ως "Πύργος της Παρθένου". Σύμφωνα με αυτόν, όταν κάποτε η πόλη πολιορκούνταν και υπήρχε άμεσος κίνδυνος να εισβάλουν οι εχθροί, στην κορυφή του πύργου που ήταν ιερό του Ζωροαστρισμού έκαιγε το ιερό πυρ. Μια φλόγα του έπεσε στο έδαφος και από αυτή ξεπήδησε ένα κορίτσι με πυρόχρωμα μαλλιά, χάρη στη γενναιότητα του οποίου λύθηκε η πολιορκία και διασκορπίστηκαν οι εχθροί. Προς τιμήν της οι κάτοικοι ονόμασαν τον πύργο όπου έκαιγε το ιερό πυρ "Πύργος της Παρθένου".

Σύμφωνα με έναν άλλο θρύλο, ο περσικής, αραβικής και οθωμανικής αισθητικής πύργος του Μπακού ονομάστηκε έτσι όταν ένας βασιλιάς ερωτεύτηκε την κόρη του και αυτή τρομοκρατημένη δέχτηκε να τον παντρευτεί υπό τον όρο ότι θα της κατασκεύαζε τον ψηλότερο πύργο που είχε δει. Ο βασιλιάς δέχτηκε, όμως μόλις το χτίσιμο του πύργου ολοκληρώθηκε, η πριγκίπισσα προσποιήθηκε πως θα ανέβαινε στην κορυφή να θαυμάσει τη θέα και από εκεί αυτοκτόνησε πέφτοντας στο κενό. Σε παραλλαγή του θρύλου, η οποία έγινε δημοφιλές χορόδραμα, "Ο Πύργος της Παρθένου", ο βασιλιάς αποκτά κόρη αντί για γιο που επιθυμούσε και ζητάει να τη σκοτώσουν. Η τροφός της τη φυγαδεύει, όμως 17 χρόνια αργότερα τη βλέπει ο βασιλιάς και την ερωτεύεται. Την απαγάγει και την κλείνει στον πύργο. Ο αρραβωνιαστικός της οργισμένος εισβάλλει και σκοτώνει τον βασιλιά και τρέχει να ανέβει στην οροφή να συναντήσει την πριγκίπισσα. Αυτή όμως, ακούγοντας τα βήματα στις σκάλες, νομίζει πως ανεβαίνει ο βασιλιάς και απελπισμένη αυτοκτονεί πηδώντας από την οροφή.


Με φόντο την Κασπία

Εκτός από ζωροαστρικό ιερό και φρούριο, ο "Παρθένος Πύργος" χρησίμευσε την εποχή της Ρωσικής Αυτοκρατορίας, λόγω της ιδανικής τοποθεσίας του στις ακτές της Κασπίας Θάλασσας, ως φάρος για τα πλοία που προσέγγιζαν, ενώ επί σοβιετικής περιόδου, το 1964, στέγαζε μουσείο με την ιστορία του Μπακού, για να χαρακτηριστεί από την UNESCO το 2000 ως Μνημείο Παγκόσμιας Κληρονομιάς.

Φτάνοντας στο Μπακού, κατευθύνομαι αμέσως από την καινούργια στην παλιά πόλη, όπου βρίσκονται και τα περισσότερα αξιοθέατα. Πρώτη στάση της περιήγησής μου είναι ο ύψους 29,5 μέτρων "Παρθένος Πύργος". Ανεβαίνω σπειροειδώς, με αμυδρό φως να μπαίνει από στενά παράθυρα, καμιά εκατοστή σκαλιά ώς την κορυφή. Η θέα πάνω από τους οκτώ ορόφους του είναι μαγευτική. Μπροστά μου απλώνονται η Κασπία και η παραλιακή, ενώ ολόγυρα υψώνονται οι μιναρέδες των τζαμιών. Η κοντινή περίμετρος περικλείει κτήρια παλιότερων εποχών, ενώ στο βάθος φαίνονται σύγχρονοι ουρανοξύστες. Στα δεξιά, στην κορυφή ενός υψώματος, δεσπόζει ο Πύργος της Τηλεόρασης. Κατασκευάστηκε το 1996, παρότι τα έργα είχαν ξεκινήσει επί σοβιετικής περιόδου, το 1979, και με ύψος 310 μέτρων είναι το ψηλότερο κτίσμα στο Αζερμπαϊτζάν, διαθέτοντας από το 2008 ένα περιστρεφόμενο εστιατόριο στον 62ο όροφο, σε ύψος 175 μέτρων. Στο βάθος επίσης εμφανίζονται και οι τρίδυμοι ουρανοξύστες, ο νότιος, ο δυτικός και ο ανατολικός, "Πύργοι της Φλόγας", εκ των οποίων ο ψηλότερος φτάνει στα 182 μέτρα, και στεγάζουν ξενοδοχείο, διαμερίσματα και γραφεία. Η ονομασία τους και το σχήμα τους παραπέμπουν στις φλόγες του Ζωροαστρισμού και του Άχουρα Μάζντα, καθώς το Αζερμπαϊτζάν θεωρείται η γενέτειρα του Ζωροαστρισμού και των διδαχών του προφήτη Ζωροάστρη. Άλλωστε, και η ίδια η ονομασία της χώρας, "Αζερμπαϊτζάν", είναι ιρανικής προέλευσης και σημαίνει "Προστάτης του Πυρός", παραπέμποντας έτσι ευθέως στον Ζωροαστρισμό. Μάλιστα, η ζωροαστρική πρωτοχρονιά, η Νεβρόζ, παραμένει ακόμη επίσημη αργία για τη χώρα.

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΓΝΩΜΕΣ

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

EDITORIAL

ΑΝΑΛΥΣΗ

SOCIAL