Σε αποκλειστικές δηλώσεις του στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο κ. Βερναρδάκης τόνισε πως πρέπει «... να δώσουμε φωνή, χώρο και έκφραση σε όλους εκείνους που έχουν το στίγμα της περιθωριοποίησης. Με το νόμο (σ.σ. 4488/2017) που ψηφίσαμε πριν από περίπου 1.5 χρόνο εντάξαμε στις αναπηρίες και τις ψυχικές παθήσεις κι αυτό είναι μια μεγάλη κατάκτηση».
Όσο για τη βασική επιδίωξη της συγκεκριμένης δράσης αλλά και των πολιτικών πρωτοβουλιών, ο υπουργός Επικρατείας είπε:
«Θέλουμε να δώσουμε μια άλλη αντίληψη, να περάσουμε από το ιατρικό μοντέλο στο κοινωνικό μοντέλο. Να μιλήσουμε για ένταξη, για ισοπολιτεία και να ασκήσουμε πολιτικές που διορθώνουν αυτήν την "καταραμένη" ζωή που ζουν αυτοί οι άνθρωποι. Όπως ακούμε από τις μαρτυρίες, είναι ένας άλλος κόσμος, ένας κόσμος συγκλονιστικός μέσα στις συνθήκες που ζει και στις συνθήκες που βιώνει. Αυτό πρέπει να το αλλάξουμε».
Ο βαθμός δυσκολίας, ωστόσο, παραμένει μεγάλος: «Ό,τι αλλάζει κοινωνικά μοντέλα και κοινωνικές δομές είναι πάρα πολύ δύσκολο. Έχει αντιστάσεις, στερεότυπα, συνήθειες που είναι δύσκολο να ξεπεραστούν, αλλά νομίζω ότι έτσι ξεκινάμε. Αλλάζοντας τους νόμους, τις δομές και τις υποδομές αλλάζεις και τη νοοτροπία των ανθρώπων. Για παράδειγμα το γεγονός ότι υποχρεώθηκαν οι Δήμοι, οι Περιφέρειες και όλοι οι Δημόσιοι Φορείς να έχουν ένα σημείο επαφής μέσα στο χώρο, ώστε να επιλαμβάνονται των περιπτώσεων αναπηριών, συμπεριλαμβανομένων και των ψυχικών παθήσεων, αποτελεί ακόμα μια κατάκτηση. Κανείς δεν δικαιούται πλέον να περάσει την αναπηρία στο χώρο του αόρατου. Είναι ορατό, είναι εκεί και υπεύθυνος είναι ο οργανισμός ή ο συγκεκριμένος υπάλληλος. Μέχρι τώρα τις αναπηρίες δεν τις βλέπαμε ή κάναμε ότι δεν τις βλέπαμε ή τις πετούσαμε στο περιθώριο και σε άσυλα και νομίζαμε ότι ξεμπερδέψαμε με το πρόβλημα».
Όπως επεσήμανε ο κ. Βερναρδάκης το σημαντικότερο πρόβλημα είναι πως η ψυχική ασθένεια αποτελεί στην Ελλάδα «αόρατο» εχθρό.
«Είναι ένα πρόβλημα που αφορά το 10% της ελληνικής κοινωνίας, των ελληνικών νοικοκυριών, αν υπολογίζουμε με βάση τον ευρωπαϊκό μέσο όρο. Στην Ελλάδα δεν υπάρχει επίσημη στατιστική. Κι αυτό είναι ακόμα ένα θέμα που εντάξαμε στο νόμο, να έχουμε επίσημα στατιστικά δεδομένο για την αναπηρία με τη βοήθεια της ΕΛΣΤΑΤ στην απογραφή του 2021 ή και νωρίτερα. Είμαστε η μοναδική χώρα που εκτιμούμε τα ποσοστά με βάση τα ευρωπαϊκά δεδομένα. Τόσο θα είναι περίπου, αλλά δεν το ξέρουμε ακριβώς. Το γεγονός ότι δεν ξέρουμε, είναι επειδή το κράτος δεν θέλει να δει αυτούς τους ανθρώπους. Άρα δεν θέλει να κάνει πολιτικές για ένα αόρατο κομμάτι της κοινωνίας».
Τα πρώτα βήματα έχουν ήδη γίνει, αλλά μένουν ακόμα αρκετά, όπως είπε ο υπουργός ολοκληρώνοντας την τοποθέτησή του:
«Ολα αυτά αποτελούν μια βαθιά αλλαγή, θεσμική, πολιτική και κοινωνική. Σιγά σιγά αλλάζουν και οι νοοτροπίες, όμως πρώτα πρέπει να αλλάξουν οι δομές. Τα τελευταία χρόνια έχουν γίνει μεγάλα βήματα στο χώρο της ψυχικής υγείας, έχουν ψηφιστεί νόμοι για την αποασυλοποίηση. Βεβαίως μένουν πολλά να γίνουν ακόμα, αλλά νομίζω ότι πρέπει να γίνουν πολλά ακόμα. Και φυσικά η κοινωνία να γίνει πιο αλληλέγγυα και ώριμη, αλλά και περισσότερο μορφωμένη στα ζητήματα αυτά».
Εκδήλωση Υπουργείου Επικρατείας «Ακούγοντας την Ψυχή»
Με στόχο την ευαισθητοποίηση της κοινωνίας γύρω από τα θέματα της ψυχικής νόσου, διεξήχθη στην Ταινιοθήκη Αθηνών η εκδήλωση με τίτλο «Ακούγοντας την Ψυχή».
Ήταν μια πρωτοβουλία του Υπουργού Επικρατείας, Χριστόφορου Βερναρδάκη σε συνεργασία με τον Συντονιστικό Μηχανισμό για την Αναπηρία και την Ταινιοθήκη της Ελλάδος.
Το "παρών" έδωσαν ο Βουλευτής ΣΥΡΙΖΑ και πρώην υφυπουργός Μεταναστευτικής πολιτικής, Γιάννης Μπαλάφας και οι υποψήφιοι ευρωβουλευτές Κώστας Αρβανίτης και Δημήτρης Πλουμπίδης (ο τελευταίος ήταν και ανάμεσα στους ομιλητές).
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσίασαν οι ομιλίες από ασθενείς, συγγενείς αυτών και επιστήμονες από τον χώρο της ψυχικής υγείας. Η διευρυμένη κοινωνική αντίληψη γύρω από το ζήτημα της ψυχικής νόσου αποτελεί το ζητούμενο, στην κατεύθυνση της αποστιγματοποίησης των ψυχικά ασθενών. Οι ομιλίες κάλυψαν όλο το φάσμα που αφορά στη ευαισθητοποίηση, Προσβασιμότητα και ένταξη των ψυχικά ασθενών.
Πλέον, οι ψυχικές παθήσεις ορίζονται ως αναπηρία, σύμφωνα με τον Νόμο 4488/2017 και οι άνθρωποι με ψυχικές παθήσεις έχουν κάθε δικαίωμα να διαβιούν ισότιμα με τους υπόλοιπους συμπολίτες τους.
Η εκδήλωση άνοιξε με την ταινία μικρού μήκους Αριστερόστροφα του Γιώργου Κοργιανίτη και της Αριάννας Δημητριάδου και ακολούθησαν ομιλίες από την Μαρίνα Σαράκη, Ψυχολόγο, Συνεργάτιδα στο Συντονιστικό Μηχανισμό για την Αναπηρία, πρωτοπρεσβύτερο Παύλο Κουμαριανό, Δρ. Θεολογίας, Μεταδιδακτορικό Ερευνητή, Κατερίνα Νομίδου, πρόεδρο Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Συλλόγων Οργανώσεων για την Ψυχική Υγεία (Π.Ο.Σ.Ο.Ψ.Υ.), Εμπειρογνώμονα του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας στο τρίπτυχο «Ψυχική υγεία, δίκαιο, ανθρώπινα δικαιώματα», Καίτη Κανακάκη, Ψυχολόγο Ψυχοθεραπεύτρια, Ιδρυτικό μέλος του Πανελλήνιου Συλλόγου της NDI (Παρεμβαίνουσα Μη Κατευθυντικότητα), Θανάση Μαντζάρα & Νίκη Γαβαλά, Ιδρυτικά μέλη “ Humanlinks - Ανθρ?πινοι Σύνδεσμοι”, Ομάδα Αυτοβοήθειας Ανθρώπων με ψυχικές διαταραχές, Ευαγγελία Καπετάνου-Κοκκόλη, πρόεδρο του Συλλόγου Οικογενειών και Φίλων για την Ψυχική Υγεία (Σ.Ο.Φ.Ψ.Υ.) ΒΑ Αττικής, Βασίλειο Φωτόπουλο, Ψυχίατρο, τ. Δ/ντή κλινικής Ψ.Ν.Α. Δρομοκαΐτειου με εμπειρία στην κοινωνική ψυχιατρική, Χριστιάνα Πετράκη, Μέλος του Σ.Ο.Φ.Ψ.Υ. ΒΑ Αττικής, με βιωματική εμπειρία ψυχικής νόσου, Χριστόφορο Παπαδάκη, πρόεδρο του Σ.Ο.Φ.Ψ.Υ. Κορυδαλλού, Δημήτρη Πλουμπίδη, Ψυχίατρο, Πανεπιστημιακό, Πρόεδρο Ελληνικής Ψυχιατρικής Εταιρίας , Μαρία Κομνηνού, Πανεπιστημιακό, Πρόεδρο Δ.Σ. της Ταινιοθήκης της Ελλάδος.
Ακολούθησε ανοιχτή συζήτηση με το κοινό, πρόγραμμα με ζωντανή μουσική από μέλη της ομάδας μουσικής των “ Humanlinks - Ανθρώπινοι Σύνδεσμοι” και προβολή του ντοκιμαντέρ "Ο άνθρωπος που ενόχλησε το σύμπαν" του Σταύρου Ψυλλάκη.
