Live τώρα    
21°C Αθήνα
ΑΘΗΝΑ
Ελαφρές νεφώσεις
21 °C
20.2°C23.6°C
2 BF 62%
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
Ελαφρές νεφώσεις
20 °C
17.4°C22.5°C
2 BF 64%
ΠΑΤΡΑ
Αίθριος καιρός
18 °C
18.2°C19.9°C
4 BF 68%
ΗΡΑΚΛΕΙΟ
Σποραδικές νεφώσεις
24 °C
21.0°C24.8°C
4 BF 46%
ΛΑΡΙΣΑ
Αίθριος καιρός
22 °C
21.9°C23.5°C
3 BF 40%
Σκέψεις για τη χρονιά που μας άφησε
  • Μείωση μεγέθους γραμματοσειράς
  • Αύξηση μεγέθους γραμματοσειράς
Εκτύπωση

Σκέψεις για τη χρονιά που μας άφησε

Μια στυφή γεύση άφησε πίσω του ο χρόνος που έφυγε. Γι' αυτό και οι ευχές «για ένα καλύτερο 2014» φέτος έμοιαζαν πιο πραγματικές - η ελπίδα, άλλωστε, πεθαίνει τελευταία.

Η στυφή γεύση, τουλάχιστον όσον αφορά την Ελλάδα, οφείλεται βεβαίως στην σταθερή κρίση που ζούμε τα τελευταία χρόνια - κρίση όχι μόνο οικονομική αλλά και πολιτική και ηθική και ιδεολογική. Οικονομική διότι το φως στην άκρη του τούνελ εξακολουθεί να είναι αδύναμο, σχεδόν ένας αντικατοπτρισμός??? πολιτική διότι, κατά τη γνώμη της στήλης, παρά την κρίση, ο τρόπος που παίζεται το πολιτικό παιχνίδι στην Ελλάδα δεν έχει αλλάξει σχεδόν καθόλου, παραμένει κενολόγος, εφετζίδικος, δικανικός??? ηθική, όχι μόνο διότι η διαφθορά καλά κρατεί αλλά και επειδή ελάχιστα μας άλλαξε η κρίση - αν κάποιος από μηχανής θεός έριχνε στην Ελλάδα χρήματα, τα ίδια θα κάναμε: ο γρήγορος και εύκολος πλουτισμός παραμένει η κυρίαρχη ηθική αξία του καιρού μας??? ιδεολογική, διότι έχουμε πνιγεί στις μεγάλες παρόλες και τα συνθήματα, και κανείς, καμιά πολιτική δύναμη, δεν φαίνεται να έχει την παραμικρή ιδέα πώς θα σηκωθούμε λίγο ψηλότερα.

Κατά τα άλλα, αν θα έπρεπε κανείς να ξεχωρίσει το μείζον εσωτερικό πολιτικό γεγονός του 2013, θα έλεγα πως είναι η επιτυχία της Χρυσής Αυγής να μετατραπεί σε μια -επικίνδυνη, τραγικά επικίνδυνη- πολιτική δύναμη που εκμεταλλεύεται όχι μόνο την κρίση (αυτό άλλωστε δεν γίνεται πάντα;) αλλά και την αμάθεια και την επιπολαιότητα και τον ρατσισμό και τη βαθιά συντηρητική ψυχή ενός αρκετά υπολογίσιμου τμήματος της ελληνικής κοινωνίας. Το 2013 έστειλε μερικούς από τους Χρυσαυγίτες στη φυλακή - ας ελπίσουμε ότι η Δημοκρατία μας θα μπορέσει να προστατέψει τον εαυτό της μέχρι τέλους και οι σκηνές με τον σιδηροδέσμιο Μιχαλολιάκο δεν θα αποδειχθούν μια φούσκα.

Κατά τα άλλα, την προσοχή μας τράβηξαν η ιστορία με το ξανθό κοριτσάκι που βρέθηκε στον τσιγγάνικο καταυλισμό, η δίκη Τσοχατζόπουλου και, πιο πρόσφατα, η γελοία υπόθεση με τις πλαστές πινακίδες του πρώην υπουργού Μιχάλη Λιάπη. Τρία γεγονότα που θα μπορούσαν να γίνουν αφετηρία για σοβαρούς προβληματισμούς (για το θέμα της υιοθεσίας, για το θέμα της διαφθοράς μα και για τον τρόπο με τον οποίο μπορείς να γίνεις υπουργός σε αυτή τη χώρα), αλλά απλώς περιορίστηκαν να γίνουν κωμικοτραγικά θέματα προς τηλεοπτική και ιντερνετική κατανάλωση.

Στον κόσμο, το 2013 ήταν μια επίσης δύσκολη χρονιά, με ελάχιστα τα γεγονότα εκείνα που μπορεί κανείς να χαρακτηρίσει ως ευχάριστα, ως θετικά. Ένα από αυτά ήταν αναμφισβήτητα η συμφωνία στην οποία επιτέλους κατάφεραν να φτάσουν οι Ιρανοί και οι Αμερικανοί, με τη βοήθεια των Ρώσων. Η εκλογή του μεταρρυθμιστή Μοχάμεντ Ρουχανί άλλαξε το κλίμα - παρ' ότι κανείς δεν ξέρει τις πραγματικές προθέσεις του ιερατείου που κυβερνά το Ιράν. Ποιος ξέρει, μπορεί κι αυτοί να κατάλαβαν ότι η πολιτική που ακολουθούσαν τόσα χρόνια έφτασε σε αδιέξοδο κι ότι οδηγούσε μαθηματικά σε έναν πόλεμο και στην καταστροφή της χώρας.

Στα θετικά και το τέλος της αυτοκρατορίας Μπερλουσκόνι. Ο Μπερλουσκόνι, ως πολιτική παρουσία, δεν αφορούσε μόνο την Ιταλία. Ήταν το πιο ξεδιάντροπο πρότυπο διεφθαρμένου, κυνικού και αλαζόνα πολιτικού που ήταν έτοιμο να εξαχθεί και σε άλλες χώρες. Επί των ημερών του δεν υπήρχε Σύνταγμα, δεν υπήρχαν νόμοι, δεν υπήρχαν ηθικοί κανόνες, δεν υπήρχε ειλικρίνεια, δεν υπήρχε τίποτα. Υπήρχε μονάχα ο νόμος της φανερής μίζας και του ατομικού συμφέροντος. Ευτυχώς για τους Ιταλούς, αλλά και για όλη την Ευρώπη, υπήρχε επίσης ο Τζόρτζιο Ναπολιτάνο, από τους παλιούς μεταρρυθμιστές κομουνιστές, με ένα σπάνιο ηθικό ανάστημα και μια πολιτική ευέλικτη σκέψη που ξέφυγε νωρίς από τους δογματισμούς και τις αγκυλώσεις του παρελθόντος.

Στα θετικά να εντάξουμε και το κίνημα αντίστασης ενάντια στις καλυμμένες θεοκρατικές πεποιθήσεις του Ερντογάν, ο οποίος, αν και από τους ικανότερους πολιτικούς του καιρού μας, δεν μπόρεσε να απαλλαγεί από τις συντηρητικές και αντιδημοκρατικές ισλαμικές του καταβολές. Ο αγώνας στην Τουρκία για τον χαρακτήρα του κράτους εξακολουθεί να μαίνεται αμφίρροπος - το 2013 δεν έδωσε τη λύση.

Εξίσου αμφίρροπη αλλά πολύ πιο σύνθετη η κατάσταση στην Αίγυπτο. Υπάρχουν «θετικά» στρατιωτικά πραξικοπήματα; Ιδού ένα ερώτημα που, για τα αιγυπτιακά δεδομένα, είναι δύσκολο να απαντηθεί. Όσοι καταδικάζουν απόλυτα την επέμβαση του στρατού πρέπει να σκεφτούν ότι ο φανατικός ισλαμισμός δεν παλεύει (και δεν παλεύεται) με δημοκρατικά μέσα κι ότι τόσο οι σφαγές του κόπτικου πληθυσμού όσο και το παράδειγμα της ιρανικής επανάστασης πρέπει να μας βάζει σε σκέψεις. Η αιγυπτιακή άνοιξη, που τόσο ενθουσίασε τον κόσμο ολόκληρο, άφησε πολύ γρήγορα τη θέση της σε ένα ζοφερό φθινόπωρο. Ακόμα αναζητείται το καλοκαίρι.

Χειρότερα τα πράγματα στη Συρία - ο μεγάλος εμφύλιος της χρονιάς που μας πέρασε. Το μόνο θετικό στοιχείο που μπορεί να καταγράψει κανείς είναι η συμφωνία της ελεγχόμενης καταστροφής των χημικών όπλων - άλλη μια επιτυχία της διπλωματίας Πούτιν. Ο Άσαντ σίγουρα δεν είναι ο καλύτερος των ηγετών της Μέσης Ανατολής. Μπορεί όμως κανείς να εξηγήσει την εμμονή των Δυτικών να παίρνουν το μέρος μιας αντιπολίτευσης που, μέρα με τη μέρα, με τις απαγωγές, τον διχαστικό της λόγο και τις ακροϊσλαμικές της θέσεις, φαντάζει χειρότερη ακόμα και από αυτόν τον ίδιο τον Άσαντ;

Άλλο μεγάλο γεγονός της χρονιάς, η υπόθεση Έντουαρντ Σνόουντεν, ο οποίος αποκάλυψε ότι οι μυστικές υπηρεσίες των ΗΠΑ παρακολουθούν συστηματικά τα τηλέφωνα όλης της υφηλίου - ουσιαστικά αποκάλυψε την υποκρισία που κρύβεται πίσω από όλες τις συμμαχίες και τις τσιριμόνιες και τα διακρατικά χαμόγελα. Ο Σνόουντεν χαρακτηρίστηκε αμέσως «προδότης» από την πατρίδα του αλλά ουσιαστικά είναι ένας ήρωας του καιρού μας, από αυτές τις σχεδόν μυθιστορηματικές φιγούρες που (παρά τη δυσκοίλια φιλοξενία Πούτιν) δεν θα βρει πια αναπαμό στη ζωή του. (Εμείς, βεβαίως, το θέμα το ξέραμε ήδη εδώ και μερικά χρόνια όταν είχε αποκαλυφθεί ότι η εδώ αμερικάνικη πρεσβεία παρακολουθούσε μέχρι και το κινητό τού τότε πρωθυπουργού Κώστα Καραμανλή. Σε αντίθεση με την αντίδραση της Μέρκελ, που αμέσως δημοσιοποίησε τη δυσαρέσκειά της για την παρακολούθηση του δικού της κινητού, ο δικός μας το κατάπιε χωρίς ούτε πρώτη ούτε δεύτερη κουβέντα...)

Ποιο άλλο σημαντικό γεγονός θα μείνει στη μνήμη μας από όσα συνέβηκαν σε ευρωπαϊκό επίπεδο; Νομίζω, ελλείψει άλλων, η θριαμβευτική επανεκλογή της Άνγκελα Μέρκελ. Με τα πάντα ίδια συνολάκια της (που δεν καταφέρνουν να κρύψουν την ανατολικογερμανική της προέλευση), το σχεδόν μόνιμο χαμόγελό της, την ικανότητά της να προσωποποιεί καλύτερα από οποιονδήποτε άλλο Ευρωπαίο ηγέτη το μυθικό πρόσωπο του Ιανού αλλά και την απουσία σοβαρών αντιπάλων (ο Ολάντ αποδεικνύεται λίγος, ο Ραχόι είναι ένα τίποτα, οι Ολλανδοί και οι Σουηδοί την ακολουθούν χωρίς πολλά λόγια) η Μέρκελ αναδεικνύεται ο μόνος Ευρωπαίος ηγέτης κάποιου βεληνεκούς. Βεβαίως, η Ευρώπη που προωθεί είναι μια Ευρώπη που έχει το μυαλό της στο χρήμα και όχι στον πολιτισμό, στις τράπεζες και όχι στο κοινωνικό κράτος. Είναι μια Ευρώπη τεχνοκρατική, γραφειοκρατική και συχνά κυνική μέχρι αηδίας, κι όχι η Ευρώπη που οι λαοί θα επιθυμούσαν. Θα μου πείτε κάποιοι, οι πολλοί, ψηφίζουν τις Μέρκελ αυτού του κόσμου, και θα έχετε δίκιο.

Καλή χρονιά.

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΓΝΩΜΕΣ

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

EDITORIAL

ΑΝΑΛΥΣΗ

SOCIAL